Quân đội Iran mạnh cỡ nào?

Reuters trích lời đe dọa của Chỉ huy Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) Gholamali Abuhamzeh rằng, “có 35 mục tiêu quan trọng của Mỹ trong khu vực Trung Đông đều nằm trong tầm tấn công của nước Cộng hòa Hồi giáo. Tel Aviv, Israel cũng trong tầm ngắm đó”.

Vậy liệu lời đe dọa trên phải chăng chỉ là ‘đòn gió,’ hay Iran thật sự có khả năng làm được điều này.

Lực lượng quân sự Iran to lớn như thế nào?

BBC trích số liệu của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế Anh ước tính, Iran có khoảng 523.000 quân nhân tại ngũ. Trong số đó, có 350.000 người là quân chính quy và 150.000 quân thuộc lực lượng IRGC. Ngoài ra có ít nhất 20.000 lính thuộc lực lượng hải quân của IRGC. Lực lượng này được trang bị nhiều tàu tuần tra có vũ trang để tuần tra eo biển Hormuz, là nơi nhiều vụ đối đầu liên quan tới các tàu chở dầu đã diễn ra trong năm 2019.

Lực lượng IRGC của Iran. Ảnh: AP

Theo BBC, IRGC đã được thành lập hơn 40 năm về trước ở Iran với mục đích bảo vệ thể chế chính trị của Tehran, và lực lượng này đã trở thành một thế lực lớn cả về chính trị, kinh tế, quân sự tại quốc gia Trung Đông này. Và dù có ít quân hơn lực lượng quân chính quy, nhưng IRGC được coi như lực lượng quân sự có thẩm quyền cao nhất ở Iran.

Những chiến dịch nước ngoài của quân đội Iran

Lực lượng Quds, được chỉ huy bởi tướng Soleimani vừa thiệt mạng trong vụ không kích vừa qua, từng tiến hành các hoạt động bí mật ở nước ngoài cho lực lượng IRGC, và có quyền báo cáo trực tiếp tình hình với Lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei. Lực lượng này có quân số ước tính khoảng 5.000 người.

Quds từng được triển khai ở Syria, khi làm cố vấn quân sự cho quân đội trung thành với Tổng thống Syria Bashar al-Assad chống lại phiến quân nổi dậy. Tại Iraq, lực lượng này đã hỗ trợ các nhóm dân quân thân với chính phủ Baghdad nhằm tiêu diệt tổ chức khủng bố IS.

Phù hiệu lực lượng Quds. Ảnh: Wikipedia

Tuy nhiên các quan chức Washington nhận định, Quds trên thực tế có vai trò lớn hơn nhiều so với những thông tin được công bố. Cụ thể, lực lượng này đã cung cấp tài chính, huấn luyện, trang bị vũ khí và nhiều thiết bị cho nhiều tổ chức mà Mỹ nhận định là ‘những tổ chức khủng bố’ ở Trung Đông.

BBC cũng cho biết, nhiều vấn đề kinh tế trong nước và các lệnh trừng phạt của nước ngoài những năm gần đây cũng cản trở quân đội Iran nhập khẩu vũ khí. Số liệu của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm cho biết, giá trị các hợp đồng mua bán vũ khí của Tehran chỉ ở mức 3,5% so với giá trị hợp đồng quân sự của Ảrập Xêút trong khoảng thời gian từ năm 2009-2018. Và phần lớn hợp đồng vũ khí Iran mua có xuất xứ từ Nga và Trung Quốc.

Iran có tên lửa hay không?

Câu trả lời ở đây là có. Tên lửa là một bộ phận mang tính cốt yếu trong sức mạnh quân sự của Tehran. Nhiều báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ mô tả lực lượng tên lửa của Iran là lớn nhất ở Trung Đông, trong đó có nhiều loại tên lửa có tầm bắn ngắn hoặc tầm trung. Những báo cáo này còn cho biết, Iran đang tiến hành thử nghiệm công nghệ không gian nhằm giúp nước này có thể phát triển được tên lửa đạn đạo có tầm bắn xuyên lục địa.

Tuy nhiên, chương trình nghiên cứu tên lửa tầm xa đã được ngừng lại như một phần của thỏa thuận hạt nhân Iran ký với các nước phương Tây hồi năm 2015. Với việc Tehran hôm 5/1 tuyên bố sẽ bỏ các giới hạn về làm giàu uranium, thì chuyện nước này nối lại chương trình nghiên cứu tên lửa có tầm bắn xuyên lục địa hoàn toàn có thể xảy ra.

Khu tên lửa thuộc Triển lãm quân sự 2019 của Iran. Ảnh: AP

Trong trường hợp đó, có rất nhiều mục tiêu trên lãnh thổ Ảrập Xêút, vùng Vịnh, cũng như Israel sẽ đều nằm trong tầm bắn của các tên lửa tầm ngắn và tầm trung do Iran sở hữu.

Hồi tháng 5/2019, Mỹ đã triển khai hệ thống phòng không Patriot ở Trung Đông, cũng như tăng cường các lệnh trừng phạt lên Iran. BBC nhận định, động thái triển khai Patriot trên nhằm chống lại các tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình cũng như các tiêm kích hiện đại.

Iran có những loại vũ khí phi thông thường gì?

Dù phải chịu lệnh trừng phạt từ Mỹ và các nước phương Tây trong nhiều năm, Iran vẫn có khả năng phát triển máy bay không người lái. Tại Iraq hồi 2016, máy bay không người lái của Iran đã được sử dụng để chống lại IS.

Ngoài ra, những máy bay không người lái có vũ trang của Tehran cũng từng xâm nhập không phận Israel từ các căn cứ ở Syria.

Hồi tháng 6/2019, Iran đã từng bắn rơi máy bay không người lái do thám của Mỹ, với lý do máy bay trên đã xâm phạm không phận Iran trên eo biển Hormuz.

Khả năng tấn công mạng của Iran ra sao?

Vụ tấn công mạng nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran hồi năm 2010, đã khiến Tehran tăng cường sức mạnh tấn công mạng của nước này. Lực lượng IRGC đã thành lập những bộ phận riêng rẽ có nhiệm vụ do thám về các mảng kinh tế cũng như quân sự.

Iran sở hữu một lực lượng tin tặc hùng hậu. Ảnh: Reuters

Một báo cáo quân sự do Bộ Quốc phòng Mỹ đưa ra hồi 2019 nêu rõ, Iran đã tiến hành các nhiệm vụ do thám mạng nhằm vào các công ty hàng không vũ trụ, các nhà thầu quân sự, nhiều công ty năng lượng và các tập đoàn viễn thông trên toàn cầu.

Tập đoàn công nghệ Microsoft khi đó cũng đưa ra cảnh báo về một nhóm tin tặc được cho là “có nguồn gốc từ Iran hay có liên hệ với chính phủ nước này” đã để mắt tới chiến dịch tranh cử tổng thống tại Mỹ, cũng như cố gắng đột nhập vào các tài khoản của nhiều quan chức trong chính quyền Washington.

Tuấn Trần