Hiện nay trong thành phần tác chiến của Quân đội Nga có khá nhiều chủng loại tên lửa phòng không vác vai, từ những loại cũ chế tạo dưới thời Liên Xô cho tới tân tiến hơn, bao gồm Strela, Igla hay Verba.
Mặc dù vậy theo giới chức quân sự Nga, những loại MANPADS nói trên đã dần trở nên lạc hậu và không còn đáp ứng được đòi hỏi của chiến tranh hiện đại, nhu cầu đưa vào trang bị một vũ khí tối tân hơn là khá cấp thiết.
Báo chí Nga mới đây cho biết, việc cải tiến các hệ thống và phương tiện phòng không vẫn tiếp tục diễn ra. Một trong những hướng phát triển gắn với việc giải quyết vấn đề tên lửa phòng không có điều khiển bị "đánh lừa".
Ví dụ những mục tiêu như máy bay trực thăng, nó bắn ra các mồi bẫy nhiệt để làm mất phương hướng tên lửa phòng không vác vai sử dụng đầu dò hồng ngoại đang bay tới.
Trong cuộc phỏng vấn với tờ báo Krasnaya Zvezda của Bộ Quốc phòng Nga, Tư lệnh Lục quân - Đại Tướng Oleg Salyukov đã thông báo về việc sắp trang bị hệ thống tên lửa phòng không vác vai "không phản ứng với mồi bẫy nhiệt".
Thế hệ MANPADS mới được gọi là Metka. Tổ hợp phức tạp này được trang bị đầu dò rất đặc biệt, mang trong mình những công nghệ bí mật giúp đánh bại mọi loại mồi bẫy nhiệt của đối phương.
MANPADS Metka được quảng cáo rất hiệu quả trong việc chống lại các mục tiêu khác nhau, bao gồm cả trực thăng, máy bay không người lái vũ trang có hệ thống đối kháng, thậm chí còn bắn hạ được tiêm kích tàng hình thế hệ năm F-22 Raptor nếu lọt vào vùng ảnh hưởng.
Ngoài phục vụ trong Quân đội Nga, tương tự như những vũ khí khác, tổ hợp tên lửa phòng không vác vai Metka sẽ nhận được giấy phép xuất khẩu để cung cấp cho những khách hàng quan tâm.
Tuy vậy trước khi vào biên chế, vũ khí nói trên vẫn cần trải qua giai đoạn đánh giá kỹ lưỡng và không thể thiếu kinh nghiệm sử dụng trong thực chiến, có thể Metka sẽ xuất hiện tại chiến trường Syria hoặc một điểm nóng nào đó.
Mặc dù mang rất nhiều kỳ vọng và nhận nhiều lời tán dương từ giới chức quốc phòng Nga, nhưng nhiều chuyên gia quân sự phương Tây cho rằng vũ khí mới của Moskva không có bất cứ đột phá về công nghệ nào.
MANPADS Metka về cơ bản vẫn sử dụng đầu dò áp dụng công nghệ dò tìm hồng ngoại, nó chỉ được cải tiến so với các thế hệ trước ở khả năng nhận biết mồi bẫy nhiệt so với mục tiêu thực tốt hơn mà thôi.
Trong khi đó quân đội NATO, ví dụ như Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa vào chiến trường Syria một loại MANPAD độc đáo của mình có tên gọi Yerli hay Karaok, vũ khí trên đã gây ra khá nhiều thiệt hại cho máy bay Nga và Syria.
Loại MANPADS này của Thổ Nhĩ Kỳ được coi là sản phẩm độc nhất vô nhị khi đầu dò của nó ngoài bắt được tia hồng ngoại thì còn nhận biết được tia tử ngoại, tính năng này đánh bại mọi hệ thống đối kháng điện tử mà máy bay Nga đang sử dụng.
Công nghệ tên lửa vác vai sử dụng đầu dò kép, bao gồm hồng ngoại và tử ngoại hiện vẫn nằm ngoài tầm với của Nga, Moskva sẽ cần khá nhiều thời gian để đuổi kịp phương Tây và MANPADS Metka có lẽ chưa thể đáp ứng đầy đủ kỳ vọng của giới chức quân sự.
Bạch Dương