Quản lý, điều hành giao thông thông minh tại Hà Nội: Yêu cầu cấp bách từ thực tiễn

Đây là yêu cầu cấp bách, chiến lược nhằm tối ưu hóa tổ chức giao thông, qua đó từng bước giải quyết vấn đề ùn tắc giao thông trên địa bàn.

Bên trong Trung tâm điều khiển giao thông mới được nâng cấp của Công an thành phố Hà Nội.

“Thông minh hóa” việc quản lý, điều hành giao thông

Một ngày giữa tháng 12-2025, Thiếu tá Bùi Thị Thơm, cán bộ Đội Chỉ huy giao thông và điều khiển tín hiệu đèn giao thông (Phòng Cảnh sát giao thông - Công an thành phố Hà Nội) cùng đồng đội đang trong ca trực tại Trung tâm điều khiển giao thông (Công an thành phố Hà Nội).

Với quy trình chỉ huy, điều khiển giao thông thông qua hình ảnh từ camera trước đây, lực lượng Cảnh sát giao thông phải phát hiện, xử lý “thủ công” các hành vi vi phạm, các tình huống ùn tắc để có phương án xử lý phù hợp... “Mỗi ca trực các cán bộ, chiến sĩ Đội Chỉ huy giao thông và điều khiển tín hiệu đèn giao thông phải “dán mắt” vào màn hình để quản lý hơn 600 camera giám sát giao thông, chưa kể đến việc phải theo dõi hơn 500 cụm đèn tín hiệu giao thông được hiển thị trong trung tâm” - Thiếu tá Bùi Thị Thơm nói.

Tuy nhiên, từ đầu tháng 12-2025, Trung tâm điều khiển giao thông thuộc Công an thành phố Hà Nội đã được nâng cấp với những hệ thống mới hiện đại, thông minh. Trung tá Trương Song Thành, Đội trưởng Đội Chỉ huy giao thông và điều khiển đèn tín hiệu giao thông cho biết, Trung tâm mới được trang bị 3 hệ thống, gồm: Hệ thống quản lý vi phạm trật tự an toàn giao thông đường bộ; hệ thống điều khiển tín hiệu giao thông thông minh thích ứng theo thời gian thực và hệ thống quản lý an ninh trật tự.

Đây là “đầu não” của hệ thống 1.837 camera các loại kết nối trực tiếp với 188 tủ điều khiển đèn tín hiệu giao thông công nghệ AI. Hệ thống điều khiển tự động dựa trên thu thập cơ sở dữ liệu hoàn chỉnh về lưu lượng giao thông, thích ứng thời gian thực qua 957 camera lắp đặt tại 195 nút đèn trên tổng số 564 nút đèn tín hiệu giao thông đã tiếp nhận từ Sở Xây dựng đầu tháng 10-2025. Hệ thống kết hợp 132 camera giám sát PTZ (Pan - Tilt - Zoom) là loại camera có khả năng xoay ngang (Pan), xoay dọc (Tilt) và zoom (Zoom) để mở rộng góc quan sát, phục vụ giám sát an ninh, trật tự và 748 camera AI chuyên dụng giám sát xử lý vi phạm hiện đại có độ phân giải cao (8 megapixel, tốc độ khung hình lên đến 50 khung hình/giây, tự động phân tích dữ liệu hình ảnh và lưu trữ tại hệ thống 20 máy chủ và hệ thống lưu trữ tập trung với thời gian lưu trữ tối đa đến 75 ngày), hỗ trợ phát hiện tối đa 28 loại hành vi vi phạm trật tự, an toàn giao thông.

Trung tá Đào Việt Long, Phó Trưởng phòng Cảnh sát giao thông (Công an thành phố Hà Nội) cho biết, trung tâm mới đã thiết lập được 6 tuyến làn sóng xanh: Phố Huế, Hàng Bài, Trần Hưng Đạo, Trần Phú, Nguyễn Thái Học, Quán Sứ. Giải pháp điều khiển đèn tín hiệu thông minh mới đã chứng minh hiệu quả vượt trội trên tuyến Phố Huế - Hàng Bài, so với hệ thống cũ, hệ thống mới đã giúp rút ngắn 31% thời gian hành trình, tăng tốc độ trung bình của phương tiện di chuyển trên tuyến, giảm số lần phương tiện phải dừng chờ các nút trên tuyến, giảm thời gian chờ đèn đỏ của phương tiện, cải thiện và tăng tốc lưu lượng phương tiện ở các hướng vào nút.

Theo Đại tá Trần Đình Nghĩa, Trưởng phòng Cảnh sát giao thông (Công an thành phố Hà Nội), đến giữa tháng 12-2025, toàn thành phố sẽ vận hành hệ thống 1.837 camera và hệ thống đèn tín hiệu ứng dụng AI điều khiển tự động theo dữ liệu lưu lượng.

Phòng Cảnh sát giao thông cũng đã tiến hành tập huấn kỹ quy trình xử lý vi phạm hành chính trên môi trường điện tử trong lĩnh vực trật tự, an toàn giao thông cho cán bộ, chiến sĩ với phương châm “quy trình, công nghệ và con người được phối hợp đồng bộ, hệ thống xử phạt trực tuyến mới có thể phát huy tối đa hiệu quả”.

“Mục tiêu của hệ thống không chỉ là “phạt nguội”, mà hướng tới giảm ùn tắc, hiện đại hóa hạ tầng, nâng cao năng lực quản lý nhà nước và xây dựng nếp sống văn minh đô thị; tự động phát hiện các hành vi vi phạm phổ biến, đồng thời cảnh báo các điểm ùn tắc và phát hiện các phương tiện thuộc diện theo dõi và cho phép điều chỉnh chu kỳ đèn tín hiệu theo thời gian thực, rút ngắn hoặc kéo dài pha đèn tùy theo lưu lượng. Góp phần giảm đáng kể việc phải bố trí lực lượng Cảnh sát giao thông trực tiếp điều tiết giao thông, đồng thời nâng cao độ chính xác và minh bạch trong công tác quản lý” - Đại tá Trần Đình Nghĩa nói.

Nhiệm vụ vừa cấp bách vừa chiến lược

Theo Đề án tổng thể về quản lý hệ thống camera giám sát tập trung do UBND thành phố Hà Nội phê duyệt, thành phố lên kế hoạch lắp hơn 40.000 camera, trong đó có hơn 16.000 camera phục vụ quản lý nhà nước về an toàn giao thông, môi trường và trật tự đô thị trong giai đoạn 2025 - 2030. Đề án được triển khai sẽ mang lại hiệu quả tích cực về đầu tư và xã hội, nâng cao hiệu quả công tác giám sát và ý thức của người dân khi tham gia giao thông.

Nhằm thực hiện hiệu quả đề án, Thiếu tướng Nguyễn Hồng Ky, Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội cho biết, Công an thành phố đang triển khai đồng loạt giải pháp đồng bộ nhằm hiện đại hóa quản trị an ninh đô thị dựa trên nền tảng công nghệ số và dữ liệu lớn. Nổi bật là dự án camera giám sát được tích hợp công nghệ AI, có khả năng phân tích dữ liệu thời gian thực, nhận diện khuôn mặt, biển kiểm soát phương tiện giao thông, phát hiện và cảnh báo hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông, pháp luật về môi trường như đổ trộm rác, xả thải, vận chuyển vật liệu xây dựng, phế thải không che chắn gây bụi, tập kết phế thải không đúng quy định... “Khi phát hiện vi phạm, hệ thống camera sẽ ghi lại hình ảnh, thời gian, phương tiện lưu trữ tại Trung tâm Thông tin chỉ huy Công an thành phố để xử lý hoặc phối hợp chính quyền địa phương lập biên bản, yêu cầu khắc phục” - Thiếu tướng Nguyễn Hồng Ky nói.

Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng, Giám đốc Công an thành phố Hà Nội cho biết, Công an thành phố xác định ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, ứng dụng AI trong quản lý, điều hành giao thông thông minh là một nhiệm vụ vừa cấp bách vừa chiến lược, vừa đòi hỏi sự thận trọng về pháp lý vừa yêu cầu sự mạnh dạn về đổi mới, vừa cần sự chính xác tuyệt đối trong từng quy trình nghiệp vụ, vừa cần tư duy sáng tạo, linh hoạt trong quá trình triển khai thực hiện. Giám đốc Công an thành phố Hà Nội cho biết đã yêu cầu các đơn vị tham mưu Ban Giám đốc Công an thành phố ban hành các quy trình, quy chế quán triệt tới cán bộ, chiến sĩ Công an thành phố về thực hiện nhiệm vụ trên môi trường số. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, góp phần nâng cao nhận thức của người dân để hình thành văn hóa chủ động chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về trật tự, an toàn giao thông và xử lý vi phạm hành chính trên môi trường điện tử. Song song với đó, phải bảo đảm an ninh, an toàn trên không gian mạng và tiếp tục đẩy mạnh xử lý đối với các lỗi vi phạm giao thông phổ biến, là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến ùn tắc giao thông và tai nạn giao thông.

“Xử phạt vi phạm hành chính toàn trình trên môi trường điện tử nếu được triển khai đúng hướng và đúng phương pháp sẽ trở thành một bước ngoặt quan trọng trong quá trình xây dựng Chính phủ số, xã hội số và lực lượng Công an số. Việc xử lý vi phạm hành chính trên môi trường điện tử trong lĩnh vực trật tự an toàn giao thông hoàn toàn có thể trở thành điểm sáng nổi bật của Công an thành phố Hà Nội khi thực hiện Đề án chuyển đổi số. Từ đó góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông, đồng thời tạo dấu ấn mạnh mẽ trong tiến trình thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TƯ ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia” - Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng nhấn mạnh.

Từ quy trình điều hành hệ thống camera “thủ công” đến quy trình ứng dụng tích hợp AI trong quản lý, điều hành giao thông, Công an thành phố Hà Nội đã và đang có những bước tiến mạnh mẽ trong chuyển đổi số nhằm giải quyết một trong những “điểm nghẽn” hiện nay của Thủ đô là vấn đề ùn tắc giao thông, từng bước góp phần xây dựng thành phố thông minh.

Tiến Thành