Quân Ukraine tấn công Nga từ đâu đến? Câu trả lời thật khó tin

Cuộc tấn công của Ukraine vào tỉnh Kursk của Nga phát động ngày 6/8 đã gây chấn động thế giới. Chỉ trong 4 ngày, quân Ukraine đã chiếm gần 500 km2 lãnh thổ Nga. Kết quả này khiến nhiều người bị sốc; nguyên nhân cơ bản nhất để đạt được kết quả to lớn như vậy là do Ukraine đạt được tính chất bất ngờ của cuộc chiến.

Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine, Tướng Sirsky đã thực hiện chiến dịch tấn công không chuẩn bị trước và giữ bí mật bất ngờ đến mức tối đa. Chiến dịch được xây dựng và triển khai một cách bí mật trong bối cảnh Ukraine đứng bên bờ thất bại, đánh mất dần từng phần lãnh thổ trước đà tiến của quân Nga.

Chiến dịch này gây bất ngờ với cả những đồng minh thân cận nhất của Kiev, bao gồm cả Mỹ, đồng thời mở rộng giới hạn Ukraine sử dụng vũ khí của phương Tây trong lãnh thổ Nga. Ở một góc độ nào đó, sự kiện này gây sốc cho Nga tương tự như cuộc nổi loạn vũ trang của nhóm quân sự tư nhân Wagner do Prigozhin dẫn dắt hồi tháng 6/2023.

Kể từ chiến dịch phản công thất bại vào năm 2023, Ukraine gần như liên tục ở trong thế phòng thủ. Nhưng vừa qua, quân Ukraine đã tiến sâu vào lãnh thổ Nga tới ít nhất là 11km, trên một mặt trận rộng tới 40km và bắt hàng trăm tù binh Nga.

Có những nguồn tin còn nói rằng, Ukraine kiểm soát được tới 1.000km2 lãnh thổ của tỉnh Kursk trong chiến dịch vừa qua. Quyền thống đốc của tỉnh Kursk (Nga) cho biết, quân Ukraine kiểm soát 28 thị trấn và ngôi làng tại đó, khiến hơn 132.000 người dân địa phương đã phải sơ tán khỏi những khu vực kế cận.

Đối với Ukraine, đây là một canh bạc lớn đầy rủi ro, vì Nga đã giành thế chủ động trên tiền tuyến ở Ukraine và đang “tiến chậm nhưng chắc” về phía tây. Tất nhiên, nếu quân Ukraine có khả năng giữ được lãnh thổ Nga vừa chiếm được, thì họ có thể kéo giãn lực lượng chiến đấu của quân Nga ở mặt trận Donbass, để giảm áp lực cho mặt trận này.

Bên cạnh đó, việc chiếm giữ lãnh thổ Nga sẽ gây bối rối cho Tổng thống Nga Putin và có thêm điều kiện để mặc cả trong các cuộc đàm phán hòa bình sắp tới. Nhưng nếu Nga thành công trong việc đánh bật quân Ukraine khỏi Kursk, đồng thời chiếm thêm lãnh thổ Ukraine, thì giới chỉ huy quân sự Ukraine có nguy cơ bị chỉ trích, vì đã tạo điều kiện cho Nga mở rộng thêm khu vực kiểm soát, đặc biệt ở tỉnh Sumy.

Tờ New York Times trích dẫn nguồn từ các quan chức Mỹ nói rằng, họ không được thông báo chính thức về chiến dịch mạo hiểm này (tấn công vào Kursk), có thể là vì giới chức Ukraine lo ngại người Mỹ thuyết phục họ hoãn chiến dịch.

Còn có lý do nữa mà Ukraine không thể thông báo chiến dịch Kursk cho “nhà tài trợ” Mỹ, vì Kiev sợ “nhà tài trợ chính” sẽ ngăn họ sử dụng vũ khí, trang bị và đạn dược do Mỹ cung cấp trong chiến dịch này. Đặc biệt trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Biden hồi tháng 5 cảnh báo rằng, Ukraine chỉ được phép sử dụng vũ khí do Mỹ chế tạo để tác chiến bên trong lãnh thổ Nga với mục đích “tự vệ” ở mức độ hạn chế.

Giới chức Ukraine cơ bản vẫn kín tiếng về chiến dịch Kursk, bao gồm cả việc không tiết lộ, liệu họ có ý định giữ khu vực Kursk dài lâu, hay sẽ lui về phòng ngự ở biên giới. Tổng thống Ukraine Zelensky chỉ lần đầu công khai thừa nhận có chiến dịch này vào ngày 10/8 vừa qua.

Còn binh lính Ukraine cho biết, họ không biết trước về kế hoạch đột kích này; thậm chí họ được thông báo chiến dịch ở bìa rừng, sát biên giới với Nga, ngay trước giờ nổ súng. Giới phân tích quân sự chuyên theo dõi diễn biến xung đột Nga-Ukraine thì cho hay, họ cũng bị bất ngờ.

Còn Pasi Paroinen, nhà phân tích thuộc nhóm Black Bird (có trụ sở ở Phần Lan, chuyên phân tích video về chiến trường), nói rằng chiến dịch Kursk là ví dụ sinh động về tác chiến thời hiện đại, nếu muốn thành công thì cần phải giữ bí mật tối đa, kết hợp với nghi binh, đánh lừa đối phương.

Và thực tế cho đến nay, giới phân tích vẫn chưa hiểu là làm thế nào mà Quân đội Ukraine bỗng có thêm một đoàn xe tăng và thiết giáp lên tới hàng chục nghìn quân, áp sát biên giới Nga, trong điều kiện trinh sát trên không mặt đất “sáng như ban ngày”? Vậy họ đến từ đâu?

Theo truyền thông phương Tây đưa tin, Quân đội Ukraine đã tập hợp lực lượng chủ lực gồm 80.000 quân ở Kharkov. Tình báo Quân đội Nga luôn cho rằng, 80.000 quân Ukraine này muốn phản công tại chỗ và nhiệm vụ là đánh bật quân Nga ra khỏi Kharkov.

Nhưng trên thực tế, Tướng Syrsky đã ra tay tấn công phía đông và phía tây. Thay vì phát động phản công ở Kharkov, ông nhanh chóng di chuyển lực lượng từ Kharkov đến Sumy, tấn công bất ngờ vào Kursk và tiến thẳng vào lãnh thổ Nga.

Trong khi đó, các quan chức cấp cao của Nga thực sự quá bất cẩn. Về mặt tình báo, họ hoàn toàn không biết rằng, 20.000 đến 30.000 quân Ukraine trước mắt họ đã rời Kharkov và chuyển đến Sumy. Có thể khẳng định, đây là sai lầm lớn thứ hai trong cuộc chiến tình báo của Quân đội Nga trong cuộc xung đột.

Đầu tiên là chiến dịch phản công Kharkov vào tháng 8/2022, lực lượng chủ lực của quân Ukraine nghi binh tấn công Kherson. Quân Nga buộc phải huy động quân từ nhiều nơi đến tiếp viện cho Kherson, khiến Kharkov ở phía bắc trống rỗng quân.

Tướng Syrsky (khi đó là Tư lệnh Lục quân Ukraine), đã nhìn thấy cơ hội trong việc này, nên đề xuất ý tưởng phản công ở Kharkov. Khi đó, cả Tổng thống Zelensky và Tổng Tư lệnh Zaluzhny đều không đồng ý. Nhưng trước sự kiên quyết của Tướng Syrsky, Tổng thống Zelensky cuối cùng cũng đồng ý. Kết quả đúng như dự đoán của Tướng Syrsky, quân Nga bị đánh bại hoàn toàn. (Nguồn ảnh: NYT, CNN, Ukrinform, TASS).

Tiến Minh (Theo NY)