Quảng Nam, chặng đường 50 năm xây dựng và phát triển

Người dân Tam Kỳ vui mừng trong ngày giải phóng. Ảnh tư liệu

Ngược dòng lịch sử

Với ông Trần Chí Thành - nguyên Bí thư Thị ủy Tam Kỳ, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, những ngày tháng 3 lịch sử năm 1975 vẫn còn nguyên vẹn cảm xúc tự hào, xúc động. Bùi ngùi nhớ lại ký ức lịch sử, ông Thành kể lại: Những tháng cuối năm 1974, đầu năm 1975, chiến thắng dồn dập của quân và dân ta trên khắp chiến trường miền Nam làm cho ngụy quân, ngụy quyền suy sụp hẳn, thế và lực của ta mạnh lên gấp nhiều lần, tạo thời cơ chiến lược để Trung ương Đảng quyết định giải phóng miền Nam ngay trong năm 1975. Đến đầu tháng 2-1975, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương họp, quyết định chọn thị xã Buôn Ma Thuột làm mục tiêu chủ yếu cho trận then chốt mở màn chiến dịch Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975. Quân khu 5 đảm nhận mở chiến dịch Tiên Phước - Tam Kỳ nhằm phối hợp với hoạt động tiến công của bộ đội chủ lực Mặt trận Tây Nguyên.

Theo chủ trương trên, Tỉnh ủy Quảng Nam đã lãnh đạo, chỉ đạo huy động lực lượng của tỉnh cùng với lực lượng địa phương Tam Kỳ, Thăng Bình mở chiến dịch tiêu diệt địch, hỗ trợ quần chúng nổi dậy giải phóng. Theo chỉ đạo của Tỉnh ủy Quảng Nam, chiến dịch diễn ra trên một địa bàn tam giác có núi, có đồng bằng thuộc 3 huyện Tiên Phước, Tam Kỳ, Thăng Bình. Đến tháng 2-1975, xã Tiên Sơn (huyện Tiên Phước), Tỉnh ủy Quảng Nam tổ chức Hội nghị và ra nghị quyết: “Quyết tâm giải phóng quận lỵ Tiên Phước - Phước Lâm và các xã vùng Đông, vùng Tây Thăng Bình, Bắc Tam Kỳ, tạo thành thế bao vây Tỉnh lỵ Quảng Tín...”.

Lãnh đạo tỉnh Quảng Nam tham quan triển lãm thành tựu KT-XH nhân kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng.

Để thực hiện Nghị quyết trên, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Nam đã thành lập bộ phận chỉ đạo tiền phương của tỉnh do ông Hoàng Minh Thắng - Bí thư Tỉnh ủy phụ trách. Cơ quan tiền phương từ căn cứ Tỉnh ủy tại Tiên Sơn di chuyển đóng ở xã Bình Phú, huyện Thăng Bình. Cũng tại đây, Tỉnh ủy Quảng Nam phân công các bộ phận tham gia cùng với chủ lực Quân khu trực tiếp chỉ đạo tiến công và nổi dậy giải phóng vùng Đông Thăng Bình và Bắc Tam Kỳ.

Sau thời gian chuẩn bị, đến ngày 10-3-1975, quân ta tiến công giải phóng hoàn toàn Tiên Phước - Phước Lâm. Chiến thắng Tiên Phước - Tam Kỳ thể hiện vai trò sáng tạo của Ban Thường vụ Khu ủy 5 và Bộ Tư lệnh Quân Khu 5 trong việc chấp hành chỉ thị của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương, kịp thời nắm vững thời cơ để giành thắng lợi to lớn. Việc giải phóng Tiên Phước - Phước Lâm tạo điều kiện thuận lợi cho việc giải phóng các huyện đồng bằng, đặc biệt là tạo bàn đạp để tấn công vào cơ quan đầu não của địch tại tỉnh lị Quảng Tín. Mặt khác, tạo được hành lang bảo vệ chiến khu ở miền núi phía Tây của cách mạng khu 5.

24-3, ngày lịch sử khắc tên

Ngày 21-3-1975, công tác chuẩn bị cho giải phóng Tam Kỳ bước vào giai đoạn cuối cùng. Theo ông Trần Chí Thành, Tam Kỳ có kinh nghiệm từ chiến dịch Xuân Mậu Thân 1968, nên được giao nhiệm vụ chọn những cán bộ đội vũ trang tuyên truyền có kinh nghiệm, thông qua cơ sở để nắm tình hình địch, luồn lách, đưa đơn vị tiến sát mục tiêu. Bên cạnh đó, các cán bộ thị xã Tam Kỳ đảm nhận nhiệm vụ trực tiếp dẫn đường cho xe tăng tiến vào theo phương án của Trung đoàn I. Các mũi của Tiểu đoàn 90, Tiểu đoàn 60, Tiểu đoàn 40 sẵn sàng tiến công theo phương án đã định.

Đến sáng 23-3-1975, lãnh đạo Quảng Nam quyết định phát lệnh khởi nghĩa giải phóng Tam Kỳ. Các đội vũ trang nhanh chóng tiến công vào các vị trí trọng yếu, cắm cờ cách mạng khắp các khu vực chiến lược. Sân bay Ngọc Bích, cầu Kỳ Phú và các cơ sở quan trọng lần lượt rơi vào tay quân Giải phóng. “Quân Giải phóng đến đâu, nhân dân đều vui mừng chào đón đến đó. Cờ mặt trận tung bay ở các đường phố. Đến 10 giờ 30 phút ngày 24-3-1975, ta chiếm tỉnh đường Quảng Tín. Cờ mặt trận được giương cao trên nóc nhà tỉnh đường. Ngay sau đó, chính quyền cách mạng công bố danh sách Ủy ban Quân quản thị xã. Đây là thời khắc lịch sử ghi dấu chặng đường bền bỉ chiến đấu của quân và dân thị xã Tam Kỳ cho đến chiến thắng cuối cùng”- ông Trần Chí Thành bồi hồi nhớ lại.

Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Trần Chí Thành ôn lại truyền thống hào hùng của dân tộc với thế hệ trẻ.

Phát huy chiến thắng, từ ngày 24 đến 26-3-1975, lực lượng quân khu và tỉnh Quảng Nam tiếp tục truy kích địch tháo chạy, đánh chiếm quận lỵ Lý Tín, căn cứ Chu Lai, Tuần Dưỡng, quận lỵ Thăng Bình và Quế Sơn. Ngày 26-3-1975, các địa phương trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đã hoàn toàn giải phóng.

Cuộc tổng tiến công và nổi dậy giải phóng tỉnh Quảng Nam đã đập tan cơ quan đầu não của ngụy quyền Quảng Tín, quét sạch các chốt điểm của địch trên một địa bàn chiến lược quan trọng, tạo nên thế gọng kìm bao vây và cô lập căn cứ Đà Nẵng, tạo thế và lực cho quân và dân ta giải phóng hoàn toàn TP Đà Nẵng vào ngày 29-3-1975, góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy giải phóng hoàn toàn miền Nam trong mùa xuân lịch sử năm 1975.

Thành tựu sau nửa thế kỷ

Sự kiện giải phóng tỉnh Quảng Nam vào ngày 24-3-1975 trở thành mốc son chói lọi trong lịch sử đấu tranh cách mạng của Đảng bộ, quân và nhân dân Quảng Nam. Sau 50 năm giải phóng, nhất là gần 30 năm tái lập tỉnh, Quảng Nam đã đạt nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực, tạo nên hình ảnh, diện mạo và vị thế của một Quảng Nam chủ động sáng tạo trong tư duy; đúng đắn, quyết liệt trong hành động... Dấu ấn nổi bật đó là sự bứt phá rất nhanh về kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Từ một tỉnh nghèo, thuần nông phải nhận trợ cấp của Trung ương, đến năm 2024, quy mô nền kinh tế (giá hiện hành) đạt khoảng 129 ngàn tỷ đồng. Thu ngân sách nhà nước năm 2024 ước đạt hơn 27.360 tỷ đồng, GRDP bình quân đầu người đạt hơn 84 triệu đồng. Quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững.

Hội trại thanh niên chào mừng 50 năm Giải phóng tỉnh Quảng Nam.

Bên cạnh đó, một trong những dấu ấn nổi bật của Đảng bộ tỉnh Quảng Nam suốt chặng đường qua là phát triển số lượng lẫn đảm bảo chất lượng đảng viên. Từ gần 80 đảng viên vào cuối năm 1930, đến cuối năm 2024, toàn Đảng bộ có 1.119 tổ chức cơ sở đảng với 73.495 đảng viên. Các đảng viên đã được tôi luyện trong thực tiễn và trưởng thành vượt bậc, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên ngày càng nâng lên.

Năm 2025 là năm có ý nghĩa hết sức quan trọng, là năm diễn ra nhiều sự kiện trọng đại của quê hương, đất nước. Kế thừa và phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang của quê hương, với sự dạn dày kinh nghiệm trong chặng đường chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, trên hành trình mới, Đảng bộ tỉnh đề ra quyết tâm phấn đấu, giữ vững sự đoàn kết thống nhất, tranh thủ thời cơ, lợi thế, khơi dậy khát vọng cống hiến trong cán bộ, đảng viên và nhân dân để hiện thực hóa mục tiêu “xây dựng Quảng Nam trở thành tỉnh phát triển khá của cả nước vào năm 2030”, góp phần cùng cả nước thực hiện khát vọng đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”- Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam Lương Nguyễn Minh Triết kỳ vọng.

TRẦN TÂN