Quảng Ngãi dừng đề xuất bổ sung Dự án điện Mặt trời trên đầm An Khê vào Quy hoạch điện VIII

Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ngãi thống nhất không tiếp tục đề xuất Dự án điện Mặt trời trên đầm An Khê vào Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Quy hoạch điện VIII). Ban Thường vụ Tỉnh ủy giao Ban cán sự Đảng Ủy ban nhân dân tỉnh lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh lập hồ sơ đảm bảo công tác pháp lý, cơ sở thực tiễn của địa phương; tăng cường truyền thông nâng cao trách nhiệm của các cấp, ngành và nhân dân trong bảo tồn, phát huy giá trị Di tích văn hóa Sa Huỳnh.

Triển khai thông báo Kết luận của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh đã yêu cầu Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các ngành liên quan khẩn trương lập, hoàn chỉnh hồ sơ khoa học Di tích quốc gia đặc biệt văn hóa Sa Huỳnh; tổng hợp và tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, trình Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt; thời gian hoàn thành trước ngày 30/11/2022.

Ủy ban nhân dân tỉnh giao Sở Công Thương tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh có văn bản báo cáo Bộ Công Thương về việc không tiếp tục đề xuất bổ sung Dự án điện Mặt trời trên Đầm An Khê vào Quy hoạch điện VIII.

Theo các nhà nghiên cứu, Văn hóa Sa Huỳnh được ghi nhận là một trong ba trung tâm văn hóa quan trọng nhất trong thời đại kim khí Việt Nam. Nền văn hóa Sa Huỳnh là một trong ba cái nôi cổ xưa của nền văn minh trên lãnh thổ Việt Nam, cùng với văn hóa Đông Sơn và văn hóa Óc Eo.

Với những nội dung giá trị tiêu biểu này, Quần thể di tích Sa Huỳnh đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia năm 1997. Đầm An Khê nằm ở vùng ven biển Sa Huỳnh, giáp ranh giữa hai xã Phổ Khánh và Phổ Thạnh (thị xã Đức Phổ). Đầm có diện tích mặt nước 347 ha, chiều dài nhất đo được 3,5 km, chiều rộng nhất chừng 1 km. Đầm An Khê là một trong những điều kiện môi sinh quan trọng hình thành Văn hóa Sa Huỳnh.

Trước đó, năm 2017, trên cơ sở đề xuất của chủ đầu tư và Ủy ban nhân dân tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ngãi đã có kết luận thống nhất chủ trương đầu tư Dự án điện Mặt trời có quy mô 33,9 ha, công suất thiết kế 50MWp, tổng mức đầu tư 981 tỷ đồng; thời gian hoàn thành giai đoạn 1 là quý IV/2023, giai đoạn 2 là Quý IV/2024 do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Phát triển công nghệ hệ thống đề xuất và Dự án Nhà máy điện Mặt trời Đầm Nước Mặn (An Khê 2), do Công ty Cổ phần Systech Đà Nẵng đề xuất, với quy mô 32,8ha, công suất thiết kế 50MWp, tổng mức đầu tư 981 tỷ đồng; thời gian hoàn thành đến Quý IV/2024. Tuy nhiên, chủ trương này không được người dân và các nhà nghiên cứu Văn hóa Sa Huỳnh đồng thuận.

Đến ngày 15/4/2022, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đã họp với các bên liên quan cho ý kiến về đầu tư Dự án điện Mặt trời trên đầm An Khê. Cuộc họp do ông Trần Hoàng Tuấn, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân tỉnh chủ trì.

Tại cuộc họp này, nhiều ý kiến cho rằng khu vực đề xuất dự án điện Mặt trời chưa phù hợp với đồ án quy hoạch chung đô thị Đức Phổ đến năm 2035, chưa được phê duyệt bổ sung vào quy hoạch chung phát triển điện quốc gia, khu vực đề xuất dự án còn có nguy cơ phá vỡ không gian sinh tồn và ảnh hưởng đến không gian văn hóa Sa Huỳnh, đầm An Khê đã được đưa vào khoanh vùng bảo vệ di tích quốc gia đặc biệt. Dự án có thể gây cản trở trong việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt. Kết luận tại cuộc họp, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân tỉnh Trần Hoàng Tuấn yêu cầu tạm dừng dự án và đề nghị các bên liên quan đánh giá lại.

Trước nhiều luồng ý kiến của dư luận lo ngại việc đầu tư Dự án điện Mặt trời trên đầm An Khê, ngày 1/7/2022, tại thị xã Đức Phổ, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh tổ chức Hội nghị tham vấn về vai trò của đầm An Khê gắn với không gian văn hóa - sinh tồn của cư dân Sa Huỳnh cổ và đánh giá tác động dự án nhà máy điện Mặt trời trên đầm An Khê. Hội thảo đã lắng nghe nhiều ý kiến đóng góp, thảo luận của các Giáo sư, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, nhà nghiên cứu, nhà khoa học đầu ngành về mức độ ảnh hưởng của dự án điện Mặt trời đến cảnh quan, môi trường, nguồn thủy sản, sinh kế của cộng đồng dân cư sống quanh khu vực đầm An Khê.

Tại cuộc Họp báo Quý III ngày 4/10/2022, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh cho biết, ông đã đi kiểm tra dự án đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh đồng thời chỉ đạo chủ đầu tư dự án điều chỉnh lại hướng tuyến đường Dung Quất - Sa Huỳnh không để tuyến đường này đi qua đầm An Khê, không được phá những giá trị quý giá của di chỉ.

Tỉnh Quảng Ngãi đang nghiên cứu lại chủ trương đầu tư Dự án điện Mặt trời trên đầm An Khê có còn phù hợp hay không. “Việc này tỉnh hết sức cân nhắc, cái gì mà tỉnh có lợi thế sẽ phải giữ, phải khai thác được lợi thế đó, không chạy theo lợi ích kinh tế trước mắt mà đánh mất tiềm năng về văn hóa, du lịch", Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh nhấn mạnh.

Phạm Văn Cường (TTXVN)