Quảng Ngãi: Gia tăng bệnh nhân loạn thần vì ma túy đá

Gây án trong lúc ngáo đá

Cuối tháng 12.2020, người dân ở thôn An Hà 1 xã Nghĩa Trung, huyện Tư Nghĩa chưa hết bàng hoàng khi chứng kiến cảnh tượng đau lòng tại nhà bà B.T.T.T (57 tuổi). Bà T đã bị chính con trai ruột của mình là T.N.V (33 tuổi) đang trong cơn ngáo đá, sát hại dã man. Trước khi xảy ra vụ án mạng đau lòng, V thường xuyên sử dụng ma túy tổng hợp (còn gọi là hàng đá) dẫn đến bị ảo giác, hoang tưởng và gây mất trật tự an ninh tại địa phương.

Trước đó, V đã 3 lần được đưa vào Bệnh viện Tâm thần tỉnh Quảng Ngãi vì nghiện ma túy đá dẫn đến loạn thần, có hành vi gây hại đến những người xung quanh. Tuy nhiên, sau các đợt điều trị dứt điểm các triệu chứng loạn thần, V được trả về địa phương và tái nghiện trở lại. Chính vì sử dụng ma túy đá trong thời gian dài nên V đã mất hết tỉnh táo mà sát hại mẹ ruột của mình trong cơn loạn thần.

Trước khi gây án, V đã nhiều lần ra vào điều trị tại Bệnh viện Tâm thần tỉnh Quảng Ngãi vì loạn thần do sử dụng ma túy đá

Đau lòng hơn, trong lúc V đang được lực lượng chức năng giam giữ để điều tra vụ án, T- em trai ruột của V cũng đang điều trị tại Bệnh viện Tâm thần tỉnh vì sử dụng hàng đá. Điều dưỡng Bùi Quốc Huy là người trực tiếp chăm sóc cho T cho biết: Bệnh nhân vào điều trị nội trú đã 5 ngày rồi những vẫn còn những dấu hiệu như: bồn chồn, hồi họp, mất ngủ hay bị kích động, đôi lúc tấn công cả nhân viên y tế. Đây là trường hợp được người nhà phối hợp với công an đưa vào điều trị vì trong lúc ngáo đá bệnh nhân có hành vi gây hại đến những người xung quanh. Bệnh nhân đã nghiện ma túy đá hơn 3 năm nay và từng ra vào điều trị tại TP.HCM và Quảng Ngãi.

Thực trạng người sử dụng ma túy dẫn đến loạn thần rồi gây án mạng thương tâm không còn hiếm gặp ở Quảng Ngãi. Thống kê mỗi năm, Quảng Ngãi có 1-2 vụ án đối tượng phê ma túy làm tổn hại người khác và hơn 10 vụ người loạn thần vì ma túy gây mất trật tự an ninh xã hội.

Khó khăn trong quản lý tại cộng đồng

Khoa Nam, Bệnh viện Tâm thần tỉnh Quảng Ngãi là nơi tập trung nhiều nhất bệnh nhân mắc chứng loạn thần liên quan đến ma túy. Hiện trong số 20 bệnh nhân của khoa thì có đến 40% bệnh nhân liên quan đến chất gây nghiện. Các bệnh nhân này đều mắc chứng loạn tâm thần nặng thể hiện rất nhiều trạng thái: Người thì mắt xa xăm như dị mộng; người luôn miệng lẩm bẩm đi lại; người thì la hét, rồi cười nghặt nghẽo...

Qua từng năm, số bệnh nhân loạn thần vì ma túy được Khoa tiếp nhận và điều trị ngày càng tăng. Năm 2017, Khoa tiếp nhận 62 trường hợp. Năm 2018 tăng lên 102 trường hợp. Năm 2019 tiếp tục tăng lên 114 trường hợp. Đến năm 2020, đã có trên 200 bệnh nhân. Đa phần ở độ tuổi 20 đến 30, vào viện trong tình trạng tâm thần bị ảo giác, kích động mạnh, không kiểm soát được hành vi dẫn đến la hét, chửi mắng, sợ hãi tưởng tượng bị người khác đuổi giết…

Nhiều thanh niên sử dụng ma túy đá những lần đầu chỉ vì tò mò, bị bạn bè dụ dỗ nhưng rồi nghiện lúc nào chẳng hay. Như trường hợp N.V.B, tuổi đời chỉ mới 25 tuổi nhưng đã nghiện ma túy đá đến 7 năm trời. B được người nhà đưa vào bệnh viện điều trị đã 5 lần những cứ về nhà thì vẫn không thể cai nghiện. “Khi vào bệnh viện nó gần như không kiểm soát được hành vi, gia đình phải nhờ người giữ, trói chân tay mới đưa đi được. Năm nào cũng phải đưa vào 1-2 lần như vậy”- Bà Trần Thị H nhói lòng kể về hoàn cảnh của đứa con trai duy nhất của mình.

Nhiều bệnh nhân sau khi được điều trị dứt điểm và trở về cộng đồng thì nghiện ma túy trở lại khiến cho tình trạng bệnh ngày càng nặng hơn

Bác sĩ Nguyễn Hữu Thông- Khoa Nam, Bệnh viện Tâm thần tỉnh Quảng Ngãi cho biết: Thời gian đầu sử dụng ma túy đá thường tạo ra ảo giác hưng phấn, dễ chịu nhưng về lâu dài sẽ làm các tế bào não bị tổn thương, dần dần bị hủy hoại và gây ra những tác hại nghiêm trọng về sức khỏe như: Trầm cảm, mệt mỏi, rối loạn tâm thần, gây ra hoang tưởng hay ảo giác...Thời gian để điều trị một trường hợp rối loạn tâm thần do sử dụng ma túy thường kéo dài từ 2 tuần đến hơn 1 tháng. Sau thời gian điều trị nội trú, bệnh nhân sẽ được tái hòa nhập cộng đồng và điều trị dùng thuốc tại nhà.

“Tuy nhiên, hầu hết các bệnh nhân sau khi về nhà thì thường bỏ điều trị, và tái nghiện nhiều lần khiến tình trạng bệnh càng nặng hơn. Đây chính là lý do, một bệnh nhân được người nhà gửi vào bệnh viện rất nhiều lần”- Bác sĩ Thông chia sẻ.

Việc bệnh nhân tái nghiện chính là vấn đề khó nhất trong quản lý, điều trị bệnh nhân loạn thần do dùng ma túy đá tại cộng đồng. Về chuyên môn, bệnh viện chỉ có chức năng điều trị dứt điểm các triệu chứng rối loạn tâm thần do ma túy, mà không có chức năng tổ chức cai nghiện cho bệnh nhân.

Sau điều trị, bệnh nhân không được theo dõi chặt chẽ, tái nghiện ma túy và đặc biệt không tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ. Điều này nối tiếp hệ lụy tái phát chứng loạn thần ở mức độ nghiêm trọng hơn, không kiểm soát được hành vi, dễ gây án cho người trong gia đình và xã hội.

Bác sĩ Nguyễn Văn Bé- Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần tỉnh Quảng Ngãi cho biết: Hầu như 100% trường hợp bệnh nhân loạn thần do ma túy sau khi được điều trị về nhà thì tái nghiện trở lại. Do vậy, rất cần có sự phối hợp chặt chẽ của gia đình, cộng đồng để giúp bệnh nhân cai nghiện thành công, thì mới có thể điều trị dứt điểm các triệu chứng về tâm thần, tránh được những nguy hiểm và án mạng trong xã hội.

Bài, ảnh: Thanh Phương