Quảng Ngãi: Hành trình trở thành trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia

Đây là cơ hội và cũng là đòn bẩy mới cho sự phát triển trong giai đoạn tới. Với tỉnh Quảng Ngãi, đây là cú hích để địa phương hiện thực hóa mục tiêu phát triển nhanh, bền vững hơn.

Trong chiến tranh, Quảng Ngãi và Kon Tum là những địa bàn chiến lược quan trọng, vùng đất giàu truyền thống cách mạng, nổi danh với những chiến thắng lẫy lừng, như thắng lợi của Cuộc Khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi, chiến thắng Ba Gia, chiến thắng Vạn Tường… Hòa bình lập lại, Quảng Ngãi là tỉnh nghèo, phải nhờ trợ cấp từ Trung ương. Một dấu mốc quan trọng tại địa phương này là năm 2009, Chính phủ quyết định đặt Nhà máy lọc dầu đầu tiên tại khu kinh tế Dung Quất. Đến năm 2011, nhà máy lọc dầu Dung Quất chính thức đi vào hoạt động, đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ cho tỉnh Quảng Ngãi nói riêng và cả miền Trung nói chung.

Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, động lực phát triển kinh tế tỉnh Quảng Ngãi

Không chỉ riêng nhà máy lọc dầu, khu kinh tế Dung Quất đang là điểm sáng về phát triển kinh tế khi có sự hiện diện của Thép Hòa Phát, giải quyết hàng vạn việc làm cho lao động địa phương.

Ông Lê Văn Tâm (85 tuổi), nhà ở xã Vạn Tường vui mừng khi chứng kiến quê hương đổi thay từng ngày: “Cảm xúc của tôi ngày hôm nay rất vui. Bây giờ mọc lên nhà máy lọc dầu và mở mang ra Hòa Phát rồi Doosan nữa. Rất vinh dự cho quê hương Quảng Ngãi, công nghiệp hóa, hiện đại hóa.”

Ông Bùi Ngọc Dương, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi

Kể từ khi đi vào hoạt động đến nay, nhà máy lọc dầu Dung Quất đã sản xuất và xuất bán ra thị trường gần 100 triệu tấn sản phẩm; tổng doanh thu hơn 1,7 triệu tỷ đồng và nộp ngân sách Nhà nước gần 245 nghìn tỷ đồng, đồng thời tạo ra khoảng 1.600 việc làm trực tiếp. Ông Bùi Ngọc Dương, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi cho biết, Công ty tiếp tục đầu tư dự án nâng cấp, mở rộng. Sau khi nâng cấp nhà máy sẽ tăng công suất lên khoảng 7,1 triệu tấn sản phẩm/năm, tăng doanh thu cho ngân sách nhà nước. Ngoài ra, Công ty Lọc hóa dầu Dung Quất cũng đang nghiên cứu các dự án hóa dầu. Dự kiến, công ty sẽ đầu tư các dự án hóa dầu với tổng mức đầu tư khoảng 5,3 tỷ USD tại khu Kinh tế Dung Quất, thu hút các nhà đầu tư công nghiệp phụ trợ.

Về Đề án xây dựng Quảng Ngãi thành Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia, ông Bùi Ngọc Dương khẳng định: “Đề án Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại Quảng Ngãi rất đúng. Chúng tôi cũng rất mong Chính phủ sớm phê duyệt Đề án và nghiên cứu ban hành các cơ chế, chính sách thu hút, để làm sao thúc đẩy, để làm sao tạo động lực thúc đẩy việc đầu tư càng nhanh càng tốt để rút ngắn thời gian. Đối với tỉnh Quảng Ngãi thì cũng mong là sẽ được tiếp tục hỗ trợ về đền bù, giải phóng mặt bằng, công tác an ninh trật tự để đảm bảo dự án được triển khai đúng tiến độ”.

Nhà máy Lọc dầu Dung Quất về đêm

Năm 2022, sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 26 về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã xác định xây dựng và nâng cấp Khu kinh tế Dung Quất trở thành Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia. Đây là cơ hội và cũng là đòn bẩy mới cho sự phát triển kinh tế của Quảng Ngãi.

Ông Lương Kim Sơn, Trưởng Ban Quản lý Khu Kinh tế Dung Quất và các khu công nghiệp tỉnh Quảng Ngãi cho biết, đến thời điểm này, lọc hóa dầu đã đảm bảo an ninh năng lượng khi cung cấp 30% xăng dầu cho quốc gia. Trong nhiệm kỳ này, tại khu kinh tế Dung Quất đã thu hút 90 dự án với tổng vốn đầu tư khoảng 4,9 tỷ USD, lũy kế đến thời điểm này, khu kinh tế Dung Quất đã thu hút 488 dự án với tổng vốn đăng ký hơn 19 tỷ USD. Ông Lương Kim Sơn, Trưởng Ban Quản lý Khu Kinh tế Dung Quất và các khu công nghiệp tỉnh Quảng Ngãi cho biết thêm, tỉnh Quảng Ngãi xác định rõ các ngành công nghiệp trọng tâm, trọng điểm là lọc hóa dầu Dung Quất, thép Hòa Phát và công nghệ phụ trợ theo lọc hóa dầu và thép.

“Một trong những mấu chốt của vấn đề triển khai đối với trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia đó là vấn đề về cơ chế, chính sách. Trong định hình và ưu tiên phát triển cho trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia, tôi thấy 2 vấn đề cốt lõi. Đó là vấn đề cơ chế chính sách và vấn đề về tạo điều kiện để Công ty lọc hóa dầu Bình Sơn và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) liên kết với hệ thống các nhà máy, công ty lọc hóa dầu khu vực cũng như thế giới tạo thành chuỗi giá trị toàn cầu để tăng khả năng cạnh tranh sản phẩm lọc hóa dầu với các quốc gia khác”, ông Lương Kim Sơn nói.

Ông Nguyễn Hoàng Giang, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi.

Trong nhiệm kỳ tới, tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục kiên trì mục tiêu trở thành tỉnh công nghiệp phát triển, khẩn trương xây dựng khu kinh tế Dung Quất thành trung tâm năng lượng và lọc hóa dầu quốc gia. Trong báo cáo chính trị trình Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi lần thứ I diễn ra từ ngày 10 đến 12/9/2025, Đảng bộ tỉnh nêu rõ 5 nhiệm vụ trọng tâm và 3 đột phá. 1 trong 5 nhiệm vụ trọng tâm là “Tiếp tục đẩy mạnh phát triển công nghiệp, trọng tâm là công nghiệp nền tảng, thúc đẩy hình thành trung tâm lọc, hóa dầu và năng lượng quốc gia tại khu kinh tế Dung Quất” theo chủ trương Nghị quyết 26 của Bộ Chính trị.

Ông Nguyễn Hoàng Giang, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết: “Thời gian qua, nhà máy lọc dầu đã có nhiều đóng góp rất quan trọng trong tăng trưởng cũng như phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Ngãi. Trong thời gian đến, chúng tôi xác định nhà máy lọc dầu tiếp tục mở rộng giai đoạn 2 và đặc biệt đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trở thành trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia. Hiện nay đề án này đang giao cho Bộ Công thương đơn vị chủ quản triển khai. Với Quảng Ngãi chúng tôi cũng đã tham gia nhiều ý kiến liên quan và đặc biệt chúng tôi rất quan tâm cơ chế, chính sách ưu đãi, cơ chế đặc thù để Quảng Ngãi có thể tập trung thúc đẩy”.

Bà Bùi Thị Quỳnh Vân, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi

Bà Bùi Thị Quỳnh Vân, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi khẳng định, trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia không chỉ đơn thuần là việc của nhà máy lọc dầu mà còn là các công nghiệp phụ trợ, sản phẩm sau hóa dầu mới tạo ra giá trị gia tăng lớn cho kinh tế nói chung và sự phát triển của tỉnh Quảng Ngãi.

“Chúng tôi nhận thấy rằng đây là cơ hội rất thuận lợi cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Ngãi. Dưới góc độ của tỉnh thì nhiệm vụ quan trọng nhất là làm thế nào để kêu gọi các doanh nghiệp tiếp tục đầu tư vào khu kinh tế Dung Quất, đặc biệt là các doanh nghiệp phụ trợ có liên quan đến công nghiệp năng lượng lọc hóa dầu. Quảng Ngãi cũng tích cực chuẩn bị cho nguồn nhân lực chất lượng cao của mình”, bà Bùi Thị Quỳnh Vân nói.

Thành Long/VOV-Miền Trung