Quảng Ninh chủ động 'phủ sóng' an sinh: Đưa chính sách BHXH, BHYT đến gần người dân

Việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình tạo lưới an sinh xã hội. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh đã có những chính sách hỗ trợ đặc thù như thế nào để người dân tham gia các loại hình này, thưa ông?

Tính đến hết năm 2024, Quảng Ninh có trên 305.000 người tham gia BHXH, tăng hơn 16.000 người so với năm 2023, đạt tỷ lệ 48,08% so với lực lượng lao động trong độ tuổi, cao hơn 5,37% so với bình quân chung toàn quốc (42,71%).

Năm 2024, toàn tỉnh có hơn 1,3 triệu người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ 95,56% dân số.

Ông Nguyễn Huy Thông, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội khu vực VIII (tỉnh Quảng Ninh).

Để đạt kết quả này, Bảo hiểm xã hội khu vực VIII (tỉnh Quảng Ninh) đã chủ động phối hợp với các sở, ngành, tổ chức chính trị - xã hội tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành nhiều chính sách đặc thù riêng (ngoài chính sách hỗ trợ chung của Trung ương) để hỗ trợ tiền đóng BHXH tự nguyện, BHYT cho người dân.

Cụ thể, HĐND tỉnh đã ban hành 7 nghị quyết hỗ trợ mức đóng với nhiều nhóm đối tượng. Tiêu biểu như: Nghị quyết số 16/2021/NQ-HĐND hỗ trợ 100% kinh phí mua thẻ BHYT cho người dân tộc thiểu số sinh sống ở các xã mới ra khỏi diện khó khăn, người dân sống tại các xã từng là vùng đặc biệt khó khăn, đến hết năm 2025.

Nghị quyết số 21/2021/NQ-HĐND: Hỗ trợ 100% kinh phí đóng BHYT cho người cao tuổi từ 70 đến dưới 80 tuổi; trẻ em nhiễm HIV/AIDS; trẻ mắc bệnh hiểm nghèo hoặc cần điều trị dài ngày; trẻ không có nguồn nuôi dưỡng...

Nghị quyết số 02/2022/NQ-HĐND hỗ trợ thêm 30% mức đóng BHXH tự nguyện cho người thuộc hộ nghèo, cận nghèo; hỗ trợ 20% cho các đối tượng khác có hộ khẩu thường trú tại Quảng Ninh.

Nghị quyết số 06/2022/NQ-HĐND hỗ trợ 100% kinh phí đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho đội ngũ quản lý, giáo viên, nhân viên y tế tại các cơ sở mầm non dân lập, tư thục (giai đoạn 2023–2027).

Nghị quyết số 23/2023/NQ-HĐND hỗ trợ 100% BHYT cho thân nhân người có công như vợ/chồng thương binh, bệnh binh, người bị nhiễm chất độc hóa học, tù đày…

Nghị quyết số 35/2024/NQ-HĐND nâng mức hỗ trợ BHYT cho người thuộc hộ cận nghèo từ 70% lên 100%; người làm nông – lâm – ngư nghiệp có mức sống trung bình từ 30% lên 80%.

Nghị quyết số 36/2024/NQ-HĐND hỗ trợ thường xuyên và đóng BHXH, BHYT cho người tham gia tổ bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.

Các chính sách trên là minh chứng cho sự vào cuộc quyết liệt của hệ thống chính trị tỉnh Quảng Ninh nhằm nâng cao độ bao phủ BHXH, BHYT, đặc biệt tại các khu vực khó khăn và nhóm yếu thế.

Để triển khai những chính sách trên vào thực tế, BHXH Quảng Ninh có những mô hình tuyên truyền, vận động để thu hút người dân tham gia, thưa ông?

Thời gian qua, Bảo hiểm xã hội Khu vực VIII (Quảng Ninh) luôn xác định công tác tuyên truyền, vận động là nhiệm vụ then chốt trong phát triển người tham gia BHXH, BHYT. Trên cơ sở đó, ngành BHXH tỉnh đã triển khai đồng bộ, linh hoạt nhiều mô hình truyền thông hiệu quả, sát thực tiễn địa phương.

Tuyên truyền vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình tại vịnh Hạ Long.

Trong đó, nổi bật là mô hình “Ra quân truyền thông lưu động đồng bộ toàn tỉnh” được tổ chức thường xuyên hàng tháng. Thông qua hình thức tuyên truyền trực tiếp tại các khu dân cư, chợ, tổ dân phố… kết hợp truyền thanh cơ sở, chúng tôi đã đưa chính sách đến gần hơn với người dân.

Bên cạnh đó, Bảo hiểm xã hội khu vực VIII (tỉnh Quảng Ninh) chủ động phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, chính quyền cấp xã để tổ chức các buổi hội nghị, tọa đàm, đối thoại trực tiếp nhằm giải đáp cụ thể những băn khoăn, vướng mắc của người dân khi tham gia BHXH, BHYT. BHXH đã phối hợp với Hội Nông dân tỉnh thành lập 3 mô hình “Hội Nông dân với BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình” tại 3 xã trên địa bàn tỉnh: Xã Quảng Tân (Đầm Hà), xã Bắc Sơn (Uông Bí), xã Tân An (Quảng Yên).

Chúng tôi cũng ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong công tác tuyên truyền như: xây dựng Website, fanpage, nền tảng truyền thông số, Zalo OA, tuyên truyền, đối thoại thông qua hình thức trực tuyến (Live Stream)… để tiếp cận người dân một cách nhanh chóng, hiệu quả.

Đặc biệt, Bảo hiểm xã hội khu vực VIII (tỉnh Quảng Ninh) luôn coi trọng vai trò của đội ngũ nhân viên đại lý thu, cộng tác viên thu – những người trực tiếp đến từng hộ gia đình để tuyên truyền, tư vấn chính sách. Đây là lực lượng gần dân, sát dân và có ảnh hưởng rất lớn trong việc vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình. Với phương châm “Đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng” để tuyên truyền, vận động người dân tham gia. Hiện nay, BHXH tỉnh đang ký ủy quyền thu đối với 3 Tổ chức dịch vụ thu (Bưu điện tỉnh, Công ty CP dầu khí PVI, Công ty TNHH HP An Nhiên, với tổng số trên 700 nhân viên thu trên địa bàn toàn tỉnh.

Ngoài ra, việc tổ chức các ngày hội truyền thông, lồng ghép tuyên truyền vào các hoạt động cộng đồng, cũng như tuyên truyền các gương điển hình người dân thụ hưởng quyền lợi từ chính sách đã tạo hiệu ứng tích cực, lan tỏa sâu rộng trong xã hội. Phối hợp với các Tổ chức, cá nhân, các nhà hảo tâm trao tặng sổ BHXH, thẻ BHYT cho những người có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh.

Trong thời gian tới, BHXH Khu vực VIII (Quảng Ninh) tiếp tục đẩy mạnh các hình thức tuyên truyền linh hoạt, sáng tạo, lấy người dân làm trung tâm, từ đó góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững chính sách an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh.

Vận hành theo mô hình chính quyền 2 cấp, BHXH Quảng Ninh sẽ tham mưu chính quyền địa phương như thế nào để chi trả kịp thời chế độ và mở rộng đối tượng tham gia, thưa ông?

Việc vận hành theo mô hình chính quyền hai cấp (tỉnh – xã) đặt ra yêu cầu cao đối với công tác tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT. BHXH Khu vực VIII (Quảng Ninh) xác định rõ vai trò chủ động trong tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương nhằm bảo đảm chi trả kịp thời, đầy đủ các chế độ, đồng thời mở rộng diện bao phủ.

Trên cơ sở đó, Bảo hiểm xã hội khu vực VIII (tỉnh Quảng Ninh) sẽ tập trung thực hiện các giải pháp sau: Tham mưu UBND tỉnh, kiện toàn Ban Chỉ đạo (BCĐ) thực hiện hiện chính sách BHXH, BHYT cấp tỉnh; đồng thời chỉ đạo UBND cấp xã kiện toàn BCĐ ở cấp xã, phối hợp với cơ quan BHXH và các Tổ chức dịch vụ thu ký kết quy chế phối hợp 3 bên trong việc tuyên truyền, thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn cấp xã.

Vận động người dân tham gia BHXH, BHYT mở rộng lưới an sinh.

Tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT qua các hội nghị tại cơ sở.

Tham mưu kiện toàn mạng lưới đại lý thu và cộng tác viên tại các địa phương sau sắp xếp đơn vị hành chính; bảo đảm duy trì lực lượng tuyên truyền – vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình một cách thường xuyên, hiệu quả.

Chủ động phối hợp với UBND cấp xã, phường tổ chức rà soát, lập danh sách các nhóm đối tượng có tiềm năng tham gia BHXH, BHYT, nhất là các nhóm người lao động phi chính thức, hộ kinh doanh cá thể, người cao tuổi chưa có lương hưu.

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, nhất là trong chi trả các chế độ BHXH, BHTN, bảo đảm nhanh chóng, chính xác, hạn chế tối đa việc chi trả chậm trễ do biến động địa bàn hành chính. Phấn đấu 100% người hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng (đủ điều kiện) được chi trả thông qua phương thức không dùng tiền mặt.

Đẩy mạnh công tác truyền thông chính sách trên các nền tảng số, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan truyền thông, báo chí, hệ thống chính trị ở cơ sở để nâng cao nhận thức của người dân về quyền lợi khi tham gia BHXH, BHYT.

Với tinh thần bám sát cơ sở, linh hoạt thích ứng, BHXH Khu vực VIII (Quảng Ninh) cam kết sẽ tiếp tục đồng hành cùng chính quyền địa phương trong việc thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi năm 2024 có hiệu lực từ 1/7/2025. Là người trực tiếp làm việc tại cơ sở, ông đánh giá Luật sẽ có tác động như thế nào phát triển đối tượng tham gia?

Việc Quốc hội thông qua Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi năm 2024 và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 là một bước tiến quan trọng trong hoàn thiện chính sách an sinh xã hội, thể hiện quyết tâm chính trị cao trong việc mở rộng diện bao phủ BHXH toàn dân theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW của Trung ương.

Với vai trò là người trực tiếp làm công tác tổ chức, triển khai chính sách tại cơ sở, chúng tôi đánh giá Luật sửa đổi lần này sẽ tạo ra nhiều động lực tích cực để thu hút, phát triển đối tượng tham gia, cụ thể ở một số điểm nổi bật: Mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc; Giảm dần điều kiện thời gian tham gia để hưởng lương hưu; Mở rộng quyền lựa chọn tham gia BHXH tự nguyện; Tăng tính hấp dẫn của chính sách thông qua việc điều chỉnh trợ cấp BHXH một lần; Tăng cường chuyển đổi số, cải cách thủ tục hành chính gắn liền với Luật…

Tại Quảng Ninh, với đặc thù là một địa phương có tốc độ đô thị hóa cao, lực lượng lao động phi chính thức còn lớn, thì những đổi mới này sẽ tạo điều kiện thuận lợi để mở rộng diện bao phủ BHXH tới các nhóm chưa tham gia, đặc biệt là lao động tự do, người dân khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa.

Chúng tôi xác định, việc thực thi Luật BHXH sửa đổi là cơ hội và cũng là thách thức để BHXH tỉnh Quảng Ninh tiếp tục đổi mới phương thức tuyên truyền, đa dạng hóa kênh vận động, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, đoàn thể, chính quyền cơ sở nhằm phát triển người tham gia bền vững, góp phần đảm bảo an sinh xã hội toàn dân trên địa bàn.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Xuân Cường/Báo Tin tức và Dân tộc