Quảng Ninh phát triển kinh tế biển bền vững, khẳng định vai trò trung tâm dịch vụ, công nghiệp hiện đại

Hiện Quảng Ninh có 3 khu bảo tồn biển với tổng diện tích 38.575ha và 13 khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản hơn 3.440ha. (Nguồn: Tiền phong)

Chương trình hành động trọng tâm

Thời gian qua, Quảng Ninh sớm cụ thể hóa chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển bằng các đề án và chương trình hành động trọng tâm, gắn với quản lý tổng hợp vùng bờ, bảo tồn đa dạng sinh học và yêu cầu quốc phòng-an ninh.

Quảng Ninh đã hoàn thành phân vùng không gian biển tích hợp trong Quy hoạch tỉnh, xác định rõ từng khu vực chức năng: Khu vực phát triển kinh tế biển, du lịch, dịch vụ hàng hải; khu vực bảo tồn đa dạng sinh học và sinh cảnh đặc thù như Vịnh Hạ Long, Vườn quốc gia Bái Tử Long, Khu bảo tồn Cô Tô-Đảo Trần, Khu đất ngập nước Đồng Rui (Tiên Yên).

Việc phân vùng giúp ngăn chặn các hoạt động san lấp, thay đổi bờ biển trái phép, đồng thời bảo vệ hành lang sinh thái ven biển-yếu tố quan trọng trong ứng phó biến đổi khí hậu.

Hiện Quảng Ninh có 3 khu bảo tồn biển với tổng diện tích 38.575ha và 13 khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản hơn 3.440ha. Đây là “lá chắn xanh” của hệ sinh thái biển, giúp các vùng rạn san hô, thảm cỏ biển, bãi triều và các loài đặc hữu được bảo vệ.

Trục hạ tầng cảng bến, logistics được đầu tư theo hướng đồng bộ, kết nối đa phương thức. Cảng Cái Lân tiếp tục phát huy vai trò cửa ngõ hàng hóa, trong khi Cảng tổng hợp Vạn Ninh đang được thi công để gia tăng năng lực tiếp nhận.

Ở không gian đảo, Bến cảng quốc tế Ao Tiên (tổng mức đầu tư 613 tỷ đồng) đưa vào khai thác từ tháng 3/2023, công suất thiết kế đến năm 2025 đạt 3,2 triệu lượt khách/năm, nhanh chóng trở thành điểm xuất phát các hành trình trên vịnh Bái Tử Long.

Cùng với đó, tỉnh tập trung phát triển bền vững kinh tế biển trên nền tảng tăng trưởng xanh, bảo tồn đa dạng sinh học các hệ sinh thái biển; bảo đảm hài hòa giữa lợi ích của địa phương có biển và địa phương không có biển; chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng; tăng cường quản lý tổng hợp, cơ cấu lại các ngành, lĩnh vực kinh tế biển theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh, phát huy tiềm năng, lợi thế của biển.

Quảng Ninh cũng xác định, phát triển du lịch biển đảo được tổ chức theo sức tải hệ sinh thái, ưu tiên sản phẩm chất lượng cao gắn với bảo tồn cảnh quan.

Ngoài ra, Quảng Ninh cũng chủ động và quyết liệt trong việc tăng cường thu hút, kêu gọi các doanh nghiệp trong và ngoài nước có kinh nghiệm quản lý, tiềm lực tài chính vững mạnh và ý tưởng đầu tư mang tính đột phá để cùng tham gia phát triển hệ thống cảng biển hiện đại.

Tỉnh định hướng xây dựng đồng bộ hạ tầng cảng biển gắn với các khu hậu cần logistics, bảo đảm kết nối chặt chẽ với hệ thống giao thông đường bộ, đường sắt và đường hàng không.

Quảng Ninh đặt mục tiêu đến năm 2030, kinh tế biển sẽ chiếm khoảng 25% tổng quy mô kinh tế của tỉnh. (Nguồn: BQN)

Khẳng định được vị thế

Với sự quan tâm đầu tư đồng bộ, hiệu quả, kinh tế biển của Quảng Ninh đã ngày càng phát huy và khẳng định được vị thế.

Giai đoạn từ năm 2011 đến nay, tỷ trọng bình quân giá trị gia tăng các ngành kinh tế biển của tỉnh chiếm khoảng 20%, con số khá cao so với mục tiêu của cả nước đến năm 2030 là 10% theo Nghị quyết số 36-NQ/TW (ngày 22/10/2018) của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Kết quả đó được thể hiện rõ nét qua sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế hàng hải, dịch vụ vận tải, cùng hệ thống cảng biển hiện đại ngày càng đóng vai trò then chốt trong chuỗi logistics của tỉnh.

Hiện nay, đường biển của Quảng Ninh đảm nhận khoảng 8,3% khối lượng vận chuyển hàng hóa và 11,3% khối lượng vận chuyển hành khách, chiếm tới 40,5% tổng lượng hàng hóa thông qua các cảng biển khu vực phía Bắc, khẳng định vị thế trung tâm logistics quan trọng của tỉnh trong vùng và cả nước.

Tổng doanh thu dịch vụ cảng biển tăng bình quân 17,4%/năm, tỷ trọng đóng góp của dịch vụ cảng biển đạt khoảng 0,49% trong GRDP của tỉnh. Ngành du lịch biển, đảo của tỉnh đang ngày càng chiếm vị trí quan trọng, cơ sở vật chất phục vụ du lịch ngày càng hoàn thiện, có sức hút lớn với du khách trong và ngoài nước.

Trong tổng số du khách đến Quảng Ninh, khoảng 70% tham gia tour tuyến biển, đảo.

Giai đoạn 2019-2024, riêng phân khúc biển đảo đạt 54,4 triệu lượt. Hệ thống cơ sở vật chất đồng bộ với 218 cơ sở lưu trú ven biển đạt chuẩn, 140 khách sạn 1-5 sao và 195 tàu thủy lưu trú du lịch.

Tháng 3/2025, tỉnh công bố 10 hành trình tham quan vịnh Bái Tử Long và 3 hành trình kết nối vịnh Hạ Long - Bái Tử Long, mở rộng không gian trải nghiệm, phân tán áp lực cho các điểm nóng và gia tăng thời gian lưu trú.

Kinh tế thủy sản chuyển từ mở rộng diện tích sang nâng chất lượng và giá trị. Năm 2024, toàn tỉnh có 11.252 cơ sở nuôi trồng thủy sản, trong đó nuôi biển khoảng 10.200ha, tập trung ở Vân Đồn, Cô Tô, Đầm Hà, Quảng Hà, Tuần Châu…

Thời gian tới, Quảng Ninh đặt mục tiêu đến năm 2030, kinh tế biển sẽ chiếm khoảng 25% tổng quy mô kinh tế của tỉnh. Đồng thời, xây dựng Quảng Ninh trở thành trung tâm du lịch quốc tế, trung tâm kinh tế biển và cửa ngõ giao thương quan trọng; phấn đấu đưa doanh thu dịch vụ cảng biển đạt khoảng 25.000 tỷ đồng.

Các lĩnh vực được ưu tiên phát triển gồm: Du lịch và dịch vụ biển, kinh tế hàng hải, các khu kinh tế ven biển, nuôi trồng và khai thác thủy sản bền vững, công nghiệp ven biển theo hướng thân thiện với môi trường, năng lượng tái tạo cùng các ngành kinh tế biển mới.

Để khai thác hiệu quả tiềm năng và thế mạnh từ biển, tỉnh tập trung rà soát, cụ thể hóa các quy hoạch, đồng thời định hướng phát triển lâu dài. Trong đó, chú trọng thu hút và hỗ trợ đầu tư hạ tầng cảng biển; hoàn thiện kết nối giao thông để tạo nền tảng thu hút vốn ngoài ngân sách; đồng thời nâng cao chất lượng và dịch vụ tại các cảng biển.

Song song với đó, vùng Đất mỏ tiếp tục nghiên cứu, ban hành cơ chế chính sách đủ mạnh nhằm thu hút đầu tư vào các khu kinh tế, tạo nguồn hàng ổn định cho các hãng tàu; mời gọi các tập đoàn tài chính, ngân hàng mở chi nhánh, văn phòng đại diện tại địa phương.

Tỉnh cũng kêu gọi doanh nghiệp có năng lực tài chính, kinh nghiệm và chiến lược đầu tư đồng bộ hệ thống cảng biển, hậu cần logistics, phát triển dịch vụ đa dạng theo chuỗi đạt chuẩn quốc tế.

Tin rằng, Quảng Ninh sẽ khẳng định vai trò là trung tâm dịch vụ, công nghiệp hiện đại, chiến lược của vùng Đông Bắc, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045.

Khánh Ly