Quảng Xương gìn giữ văn hóa từ hương ước, quy ước làng

Quy ước thôn Chính Đa (xã Quảng Chính) được công khai tại nhà văn hóa thôn.

Về thôn Chính Đa, xã Quảng Chính vào buổi chiều hè, chúng tôi cảm nhận được sự đổi thay ấn tượng ở nơi đây. Đường làng, ngõ xóm phong quang, cơ sở hạ tầng được đầu tư xây dựng khang trang, sạch đẹp. Chiều mát, những cụ già thong thả bước trên đường làng thả hồn vào không gian làng quê yên bình. Những đứa trẻ thì cùng nhau vui đùa tại sân nhà văn hóa. Bí thư chi bộ thôn Chính Đa Phạm Ngọc Hà cho biết: “Từ khi hương ước, quy ước của thôn được xây dựng, sửa đổi thường xuyên, sát với thực tế, mọi phong trào, hoạt động trong thôn đều được 351 hộ dân đồng thuận và thực hiện theo. Hiện quy ước thôn gồm 5 chương, 14 điều, ngoài quy định chung, quy ước còn chú trọng việc đoàn kết, giúp nhau phát triển kinh tế, xây dựng gia đình văn hóa... Những quy định của quy ước đã giúp người dân nâng cao ý thức, trách nhiệm thực hiện nghiêm các chủ trương của Đảng, quy định, pháp luật của Nhà nước; tích cực tham gia các hoạt động, phong trào của địa phương. Đặc biệt, người dân đã chủ động trong xây dựng nhà văn hóa, đường giao thông, tường rào, trồng cây tạo cảnh quan môi trường, xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa. Nhờ đó, nhiều năm liên tục thôn giữ vững danh hiệu thôn văn hóa; tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 90%.

Cũng như thôn Chính Đa, nhiều thôn trên địa bàn huyện Quảng Xương đã xây dựng sửa đổi bổ sung quy ước phù hợp với tình hình thực tế nhằm gìn giữ và phát huy thuần phong, mỹ tục, đề cao các giá trị đạo đức, lối sống tốt đẹp; xóa bỏ các hủ tục. Toàn huyện Quảng Xương hiện có 180/188 quy ước được UBND huyện ra quyết định công nhận (đạt 95,74%). Tất cả các quy ước được công bố đều bảo đảm theo quy định của pháp luật. Nội dung quy ước đều bảo đảm tự nguyện, trên cơ sở thỏa thuận, thống nhất của cộng đồng dân cư; bảo đảm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đạo đức xã hội, phong tục tập quán của cộng đồng dân cư, tình hình thực tế và truyền thống, phong tục tại địa phương; phát huy đầy đủ quyền làm chủ của Nhân dân, dựa trên nhu cầu tự quản của cộng đồng dân cư đề ra các biện pháp, phương thức thích hợp giúp dân cư trên địa bàn quản lý nhà nước, quản lý xã hội, xây dựng và gìn giữ nếp sống văn hóa, phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới, đảm bảo an ninh - trật tự.

Việc thực hiện quy ước ở cơ sở trên địa bàn huyện Quảng Xương được triển khai tương đối nghiêm túc, đồng bộ và đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận. Quy ước tại các tổ dân phố cũng góp phần quan trọng trong việc gìn giữ, phát huy truyền thống, tập quán của cộng đồng dân cư, bài trừ hủ tục trong việc cưới, việc tang, mừng thọ và lễ hội. Theo đó, các lễ hội trên địa bàn huyện được tổ chức theo nghi thức truyền thống. Việc cưới, việc tang được tổ chức theo điều khoản trong hương ước, quy ước với các tiêu chí gọn nhẹ, tiết kiệm, văn minh. Người dân thực hiện nghiêm chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình, không lựa chọn giới tính thai nhi; trẻ em được chăm sóc và bảo vệ, môi trường được giữ xanh- sạch - đẹp.

Có được kết quả tích cực trên là do huyện đã bám sát Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg Thủ tướng Chính phủ về việc xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước để xây dựng kế hoạch triển khai. Trên cơ sở đó, chỉ đạo các xã, thị trấn lựa chọn những nội dung phù hợp với thực tiễn và phong tục tập quán ở địa phương để xây dựng, bổ sung vào hương ước, quy ước. Lồng ghép các nội dung của phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, xây dựng nông thôn mới vào xây dựng, thực hiện quy ước, hương ước. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức phong phú; tăng cường rà soát, chỉ đạo, hướng dẫn các xã, thị trấn xây dựng, sửa đổi, bổ sung hương ước, quy ước; bãi bỏ những hương ước, quy ước không còn phù hợp quy định của pháp luật và tình hình thực tế ở địa phương; tổ chức cho Nhân dân ký cam kết việc thực hiện hương ước, quy ước.

Phó Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Quảng Xương Dương Thị Tường Vân cho biết: “Việc xây dựng các nội dung trong hương ước đã được bám sát tình hình thực tiễn với những quy tắc, việc làm cụ thể. Các địa phương đều công khai bản hương ước tại nhà văn hóa thôn để người dân nhớ và thực hiện. Các quy ước đi vào đời sống đã giúp an ninh chính trị, trật tự xã hội được giữ vững; người dân được hưởng thụ nhiều hơn; công tác vận động thực hiện các phong trào khuyến học, tương thân tương ái, hiến đất làm đường, xây dựng công trình phúc lợi được đồng thuận. Các hương ước, quy ước đã góp phần thực hiện hiệu quả phong trào xây dựng đời sống văn hóa cơ sở. Không để xảy ra bạo lực gia đình. Tỷ lệ khu dân cư văn hóa toàn huyện đạt 81,4%; tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 81%; 188/188 thôn có nhà văn hóa, khu thể thao”.

Bài và ảnh: Thùy Linh