Quốc đảo bùng dịch tồi tệ hơn cả Ấn Độ

Khi Seychelles bắt đầu chương trình tiêm chủng vaccine Covid-19 miễn phí cho người dân vào đầu năm 2021, Tổng thống Wavel Ramkalawan đã phát biểu rằng nước này sẽ đạt được miễn dịch cộng đồng trong vòng vài tuần. Đây là một mục tiêu đầy tham vọng của một quốc đảo nhỏ bị cô lập giữa Ấn Độ Dương, theo The Washington Post.

Với nền kinh tế phụ thuộc rất nhiều vào du lịch, nước này đã kêu gọi hỗ trợ vaccine từ các đồng minh như Ấn Độ và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE).

Quốc đảo Seychelles. Ảnh: AP.

Tình trạng thực ra còn tồi tệ hơn cả Ấn Độ

Nỗ lực của Seychelles đã đạt được thành công nhất định. Đây là đất nước có tỷ lệ tiêm phòng cao nhất thế giới với hơn 60% dân số được tiêm chủng đầy đủ. Tỷ lệ này cao hơn cả Israel và Anh và gần gấp đôi tỷ lệ tiêm phòng của Mỹ.

Tuy nhiên, những thành công đó tiêu tan khi số ca mắc Covid-19 tại Seychelles đã tăng kỷ lục. Chính quyền hòn đảo này đã phải khôi phục một số lệnh hạn chế.

Mặc dù số ca bệnh mới tương đối thấp, chỉ khoảng 100 ca mỗi ngày, đây vẫn là vấn đề đau đầu đối với quốc đảo có chưa tới 100.000 dân này. Nếu tính tỷ lệ người bệnh trên tổng dân số, dịch Covid-19 tại Seychelles còn tồi tệ hơn cả Ấn Độ.

Malshini Senaratne, giám đốc của Eco-Sol, một công ty tư vấn môi trường ở Seychelles cho biết: "Sự gia tăng đột biến trong các trường hợp nhiễm Covid-19 đặt gánh nặng rất lớn lên hệ thống y tế công cộng vốn đã kiệt quệ của nước này".

Trung tâm điều trị chính của Seychelles sắp quá tải. Ngoài ra, rất nhiều bác sĩ và y tá cũng mắc Covid-19 khiến tình trạng của Seychelles càng thêm trầm trọng. Chính quyền hòn đảo đã phải tuyên bố khôi phục các hạn chế, đóng cửa trường học và giới hạn giờ mở cửa của các nhà hàng, cửa hàng tạp hóa.

Cao ủy chịu trách nhiệm Y tế Công cộng Jude Gedeon cho biết số ca nhiễm vẫn tiếp tục tăng. Chính quyền nước này không biết làn sóng dịch lần này sẽ kéo dài bao lâu. Điều này phụ thuộc vào việc người dân tuân thủ các biện pháp hạn chế.

Hiệu quả của vaccine đến mức nào?

Tình hình tại Seychelles được thế giới theo dõi sát sao bởi nó liên quan đến mức độ hiệu quả của vaccine Covid-19.

Yanzhong Huang, thành viên cao cấp về sức khỏe toàn cầu thuộc Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (Council on Foreign Relations) cho biết: "Trường hợp của Seychelles vô cùng quan trọng bởi nó liên quan đến hiệu quả của một số loại vaccine và phạm vi chúng ta phải đạt được để đáp ứng khả năng miễn dịch cộng đồng".

Tổng thống Seychelles Wavel Ramkalawan trả lời các câu hỏi trước khi được tiêm vaccine Covid-19. Ảnh: AFP.

Ông Huang lưu ý rằng các quốc gia khác có tỷ lệ tiêm vaccine cao như Israel và Anh đều chứng kiến sự sụt giảm đáng kể các trường hợp nhiễm Covid-19 mới.

Không có gì đáng ngạc nhiên khi không có sự sụt giảm đáng kể số ca bệnh. Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên là có sự gia tăng đáng kể trường hợp nhiễm bệnh kể từ cuối tháng 4.

Sherin Francis, giám đốc điều hành của Hội đồng Du lịch Seychelles, nói rằng phần lớn dân cư đã được tiêm vaccine, tuy nhiên vẫn có một bộ phận chưa được tiêm phòng.

Dữ liệu được công bố bởi chính phủ Seychelles cho thấy trong số 1.068 trường hợp mắc Covid-19 mới, có khoảng 65% số ca liên quan đến những cư dân hoàn toàn không được tiêm phòng hoặc chỉ mới tiêm một liều.

Ông Francis nhấn mạnh ngay cả những người đã được tiêm vaccine cũng có thể nhiễm bệnh. Vaccine hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh tật nghiêm trọng nhưng kém hiệu quả trong việc ngăn ngừa virus.

Cho đến nay, số ca tử vong vì Covid-19 ở Seychelles chỉ là 28. Số lượng này tương đối thấp so với tổng số 6.000 người nhiễm virus. Tuy nhiên, sự gia tăng các trường hợp mới cũng có thể cho thấy rằng loại vaccine đang được sử dụng có hiệu quả tương đối thấp.

Khoảng 60% lượng vaccine được dùng ở Seychelles được sản xuất bởi công ty Trung Quốc Sinopharm. Số còn lại là vaccine Covishield được phát triển bởi AstraZeneca và sản xuất bởi Viện Huyết thanh Ấn Độ.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) gần đây đã ước tính tỷ lệ hiệu quả của vaccine Sinopharm chỉ đạt 78% đối với người lớn dưới 60 tuổi. Trong khi đó, các thử nghiệm của Mỹ đối với vaccine của AstraZeneca cho thấy hiệu quả tổng thể chỉ đạt 79%.

Cả hai loại vaccine trên đều có hiệu quả thấp hơn đáng kể so với vaccine được phát triển bởi Pfizer và Moderna. Hai loại này sử dụng công nghệ mRNA tiên tiến và có tỷ lệ hiệu quả khoảng 95%.

Jennifer Huang Bouey, một nhà dịch tễ học của tập đoàn RAND, cho biết ít hơn 49% dân số Seychelles có khả năng miễn dịch do vaccine. Tỷ lệ này vẫn thấp hơn nhiều so với mức cần thiết để đạt được miễn dịch cộng đồng.

Sự trở lại của khách du lịch

Sự gia tăng số ca bệnh Covid-19 cũng liên quan đến một vấn đề khác: Khách du lịch quay trở lại Seychelles. Tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa có bằng chứng cho thấy có sự liên kết giữa hai yếu tố này.

Sau một năm kiểm soát biên giới nghiêm ngặt, Seychelles đã thông báo sẽ mở cửa đón khách du lịch trở lại từ 25/3. Chính phủ cho biết sẽ không yêu cầu khách du lịch phải cách ly hay tiêm vaccine. Họ chỉ cần kết quả xét nghiệm âm tính với Covid-19 trong vòng 72 giờ trước đó.

Đây là một quyết định vô cùng quan trọng đối với Seychelles. Du lịch đóng góp khoảng 1/4 GDP của quốc đảo này. Theo Ngân hàng Thế giới, kinh tế của Seychelles đã sụt giảm đến 13,5% trong năm 2020, phần lớn do doanh thu du lịch giảm mạnh.

Khách du lịch rời khỏi máy bay của hãng Aeroflot tại Seychelles. Ảnh: TASS.

Theo bà Sherin, trong số ca nhiễm Covid-19 mới chỉ có 10% là du khách nước ngoài. Mặc dù vậy, sự gia tăng các trường hợp mới làm đảo lộn việc mở cửa đất nước.

Khách du lịch Israel được tiêm vaccine đã phàn nàn về các xét nghiệm "dương tính giả" được tiến hành tại Seychelles. Nhiều người Israel tin rằng kết quả xét nghiệm không chính xác và họ bị buộc phải cách ly trong 10 ngày trước khi được phép trở về nhà.

Sự bùng phát dịch liên tục tại Seychelles có thể khiến khách du lịch e ngại. Covid-19 đã cho Seychelles thấy các lỗ hổng của một quốc đảo phụ thuộc nhiều vào du lịch.

“Đất nước sẽ cần đa dạng hóa nền kinh tế. Chúng tôi hy vọng sự lây lan của virus sẽ được kiềm chế. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn quan ngại về tương lai đất nước”, bà Senaratne cho biết.

Các nước gấp rút gửi vật tư y tế tới Ấn Độ Trước đề nghị hỗ trợ từ Ấn Độ, một số nước gấp rút gửi thiết bị y tế, bao gồm máy trợ thở và máy tạo oxy, đến hỗ trợ quốc gia Nam Á chống chọi đại dịch Covid-19.

Tuấn Đạt - Nguyễn Huy