Quốc hội hành động hết mình vì hạnh phúc của Nhân dân

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Gắn chặt quyết sách của Quốc hội với đảm bảo điều kiện thực hiện

ĐBQH Dương Khắc Mai (Lâm Đồng) đánh giá cao Báo cáo công tác nhiệm kỳ Khóa XV của Quốc hội đã phản ánh đầy đủ, toàn diện hoạt động của Quốc hội trong một bối cảnh đặc biệt, nhiều biến động lớn chưa từng có trong lịch sử, từ đại dịch Covid-19 đến đà suy giảm kinh tế thế giới sau đại dịch, đặc biệt là yêu cầu phục hồi kinh tế, cải cách thể chế, sắp xếp tổ chức bộ máy và đẩy mạnh chuyển đổi số.

ĐBQH Dương Khắc Mai (Lâm Đồng) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Trong bối cảnh đó, đại biểu nhận định “Quốc hội đã hoàn thành một khối lượng rất lớn công việc với yêu cầu cao về chất lượng và tiến độ. Những nội dung này được Báo cáo đánh giá đầy đủ và khá toàn diện”.

ĐBQH Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) khẳng định, Quốc hội Khóa XV làm được rất nhiều việc to lớn, có nhiều đổi mới trong phương thức hoạt động của Quốc hội. Quốc hội đã tổ chức thành công 19 kỳ họp, gồm 10 Kỳ họp thường lệ và 9 Kỳ họp bất thường. Đây là một đổi mới đặc biệt, Quốc hội họp khi Nhân dân cần, đất nước cần. Nhờ đó mà những quyết định của Quốc hội mang hơi thở cuộc sống đang diễn ra, kịp thời và sống động.

ĐBQH Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Đại biểu Dương Khắc Mai cũng đánh giá cao các dấu ấn nổi bật của nhiệm kỳ, nhất là việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, tạo cơ sở hiến định cho nhiều cải cách lớn, kịp thời tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt về thể chế, đổi mới hoạt động giám sát và giám sát tối cao, việc quyết định các chính sách lớn về kinh tế - xã hội, ngân sách, đầu tư công, phục hồi phát triển kinh tế, xã hội sau đại dịch...

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Về công tác lập pháp, Báo cáo đã đánh giá đúng khối lượng công việc lập pháp rất lớn của nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV. Tuy nhiên, trong giai đoạn tới, đại biểu Dương Khắc Mai lưu ý, trọng tâm không phải là tiếp tục ban hành nhiều luật mà cần chuyển mạnh sang yêu cầu ổn định pháp luật, bảo đảm tính dự báo, tính khả thi và chi phí tuân thủ hợp lý.

“Báo cáo nên nhấn mạnh rõ hơn yêu cầu hạn chế tối đa tình trạng luật vừa ban hành đã phải sửa đổi, đồng thời tăng cường giám sát từ sớm đối với chất lượng chính sách ngay trong khâu đầu xây dựng luật”, đại biểu nhấn mạnh.

Báo cáo đã khẳng định những đổi mới quan trọng về nội dung và phương thức giám sát trong nhiệm kỳ. Trong thời gian tới, đại biểu nhấn mạnh, vấn đề có ý nghĩa quyết định là phải tiếp tục hoàn thiện thể chế, để theo dõi đôn đốc, tái giám sát việc thực hiện các kết luận kiến nghị sau giám sát.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Thực tiễn cho thấy, nếu khâu sau giám sát chưa được tổ chức thực hiện đồng bộ, chặt chẽ thì hiệu lực thực tế của giám sát vẫn còn hạn chế và chưa đủ mạnh. Vì vậy, Báo cáo cần nhấn mạnh hơn nội dung này trong phần định hướng nhiệm kỳ tới và coi đây là một trọng tâm để nâng cao hiệu quả giám sát của Quốc hội.

Về mối quan hệ giữa quyết định chính sách và năng lực thực thi ở địa phương, đại biểu lưu ý, nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV đã ban hành nhiều chính sách, quyết sách lớn, rất quan trọng về ngân sách, đầu tư công, phục hồi kinh tế sau đại dịch và thực hiện cuộc cách mạng sắp xếp đơn vị hành chính. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, năng lực tổ chức thực hiện giữa các địa phương còn chênh lệch.

Vì vậy, đề nghị trong định hướng thời gian tới, Báo cáo cần nhấn mạnh hơn yêu cầu gắn chặt giữa quyết sách của Quốc hội với đảm bảo điều kiện thực hiện, nhất là về nguồn lực, bộ máy và con người ở cơ sở, tránh tình trạng chính sách thì rất đúng, nhưng trong quá trình triển khai thực hiện chậm, hiệu quả không cao.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Báo cáo đã đề cập đến việc xây dựng Quốc hội điện tử, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của Quốc hội. Tuy nhiên, đại biểu Dương Khắc Mai cho rằng, cần làm rõ hơn mục tiêu và yêu cầu của chuyển đổi số, không chỉ dừng lại ở việc ứng dụng kỹ thuật mà phải gắn với việc đổi mới toàn diện phương thức làm việc của Quốc hội.

Nhìn lại nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, đại biểu Dương Khắc Mai chia sẻ, bản thân có rất nhiều cảm xúc, một trong số đó là niềm tin, tinh thần cách mạng tiến công của một Quốc hội, tinh thần của các đại biểu vì một Việt Nam hùng cường và trên hết là một Quốc hội hành động hết mình vì hạnh phúc của Nhân dân.

Cần cơ chế đặc biệt đưa nhà máy về nông thôn

Quan tâm đến Báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ của Chính phủ, ĐBQH Trần Thị Thu Phước (Quảng Ngãi) nhấn mạnh, đất nước ta đã đạt được những kết quả đáng tự hào trong nhiệm kỳ đầy biến động.

Đáng lưu ý, về an sinh xã hội, chúng ta đã hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát sớm hơn kế hoạch đến 5 năm 4 tháng. Chính phủ đã thực hiện nhiệm vụ này đúng với tinh thần không để ai bị bỏ lại phía sau, giúp người dân an cư lạc nghiệp, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc và giữ vững ổn định chính trị, xã hội ngay từ cơ sở.

Tuy nhiên, đại biểu Trần Thị Thu Phước chỉ rõ, vấn đề cần giải quyết trong nhiệm kỳ tới là dù điện, đường, trường, trạm đã tốt hơn rất nhiều, nhưng thu nhập và việc làm tại chỗ cho người dân nông thôn, miền núi vẫn là một bài toán nan giải và khoảng cách giàu nghèo giữa các vùng vẫn còn khá lớn.

ĐBQH Trần Thị Thu Phước (Quảng Ngãi) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

“Hệ quả là làn sóng lao động trẻ phải rời bỏ quê hương, rời khỏi biên cương để dồn về các khu công nghiệp tại các đô thị lớn tìm sinh kế. Từ đó, gây quá tải cho hạ tầng và áp lực an sinh tại các đô thị lớn; tạo ra những "làng rỗng", "bản vắng", chỉ còn người già và trẻ em ở khu vực biên giới, vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa. Đây là những khoảng trống rất dễ cho các đối tượng tội phạm, các thế lực thù địch xâm nhập, gây mất an ninh trật tự, an ninh nông thôn và phên dậu của đất nước”.

Từ phân tích trên, đại biểu đề nghị, Chính phủ không chỉ dừng lại ở các chính sách khuyến khích chung chung mà cần có một cơ chế đặc biệt để đưa nhà máy về nông thôn.

Đại biểu đề xuất Chính phủ chỉ đạo các địa phương khi quy hoạch tỉnh phải dành quỹ đất thuận lợi nhất tại các vùng nông thôn thuộc tỉnh để hình thành các cụm công nghiệp vệ tinh. Cần đơn giản hóa tối đa thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa kém hiệu quả sang đất sản xuất phi nông nghiệp để đón dòng vốn này.

Đồng thời, ban hành chính sách ưu đãi thuế, thu nhập cho doanh nghiệp ở mức cao nhất như áp dụng cho các khu kinh tế đối với các doanh nghiệp đầu tư vào địa bàn miền núi, biên giới bất kể quy mô lớn hay nhỏ.

Tập trung hỗ trợ mạnh cho công nghiệp chế biến sâu gắn với các sản phẩm OCOP hiện có của các địa phương. Phải biến các sản phẩm OCOP này từ quy mô thủ công nhỏ lẻ thành hàng hóa công nghiệp có thương hiệu. Chỉ khi có nhà máy chế biến tại chỗ, người nông dân mới bán được nông sản giá cao và trở thành người công nhân, ly nông bất ly hương.

Cũng từ thực tiễn phòng chống thiên tai khốc liệt vừa qua, đại biểu chia sẻ, chúng ta đã chứng kiến những hình ảnh rất xúc động khi những chiếc drone, thiết bị bay không người lái, vốn ngày thường là tư liệu sản xuất dùng để phun thuốc, rải phân bón của bà con nông dân, doanh nghiệp, lại trở thành những “người lính cứu hộ” bay xuyên mưa bão để thả áo phao, vận chuyển lương thực cho đồng bào, thậm chí là cứu người đang gặp nguy hiểm giữa dòng nước lũ. Đây là minh chứng sống động nhất cho hiệu quả của công nghiệp lưỡng dụng.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Đại biểu kiến nghị, cần có cơ chế đặc thù để khuyến khích các doanh nghiệp trong nước nghiên cứu, sản xuất các thiết bị công nghệ cao theo hướng đa năng, đa dụng.

"Chúng ta cần những sản phẩm mà trong thời bình là công cụ sản xuất đắc lực, phục vụ phát triển kinh tế như nông nghiệp, vận tải viễn thông. Nhưng khi có sự cố thiên tai hay yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng an ninh, có thể chuyển trạng thái ngay lập tức thành phương tiện phục vụ cứu hộ, cứu nạn và phục vụ nhiệm vụ quốc phòng an ninh. Điều này hoàn toàn phù hợp với định hướng xây dựng, phát triển công nghiệp quốc phòng an ninh chủ động, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại mà Báo cáo Chính phủ đã nêu", đại biểu nhấn mạnh.

Cùng với đó, đại biểu Trần Thị Thu Phước cũng đề nghị, phải thay đổi tư duy đầu tư để tránh lãng phí nguồn lực xã hội, thay vì Nhà nước phải bỏ ngân sách khổng lồ để mua sắm, bảo dưỡng các trang thiết bị chuyên dụng chỉ dùng khi có sự cố thiên tai, bão lũ, cần có chính sách hỗ trợ để tăng cường năng lực tự ứng phó với thiên tai ngay trong người dân và doanh nghiệp, bảo đảm mục tiêu kép là vừa đầu tư cho lao động sản xuất nhưng cũng là đầu tư cho nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và phòng chống thiên tai.

Kết luận phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá các ý kiến thảo luận đã thể hiện tâm huyết, niềm tin, những tâm tình, cảm xúc sâu lắng và trách nhiệm cao đối với Chủ tịch nước, Chính phủ, Quốc hội, Tòa án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân, Kiểm toán Nhà nước, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội và sự phát triển của đất nước.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, các đại biểu đều nhất trí với nhiều nội dung trong báo cáo dự thảo Nghị quyết về công tác nhiệm kỳ 2021-2026; phân tích, đánh giá, làm sâu sắc thêm tinh thần dân chủ và những kết quả rất lớn, rất đáng ghi nhận, rất có ý nghĩa trong nhiệm kỳ qua của Chủ tịch nước, Chính phủ, Quốc hội, các cơ quan tư pháp, Kiểm Toán Nhà nước. Đồng thời, các đại biểu kiến nghị đề xuất nhiều nội dung quan trọng nhằm triển khai hoạt động tốt hơn nữa trong thời gian tới, với nhiều mong muốn, kỳ vọng.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Đó là, làm rõ hơn đặc trưng của nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV, nguyên nhân của thành công và hạn chế, đánh giá sâu sắc, rõ hơn những khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ của các vị đại biểu Quốc hội để có giải pháp tốt hơn trong thời gian tới. Sớm tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá việc thi hành các luật, Nghị quyết, định hướng nhiệm vụ lập pháp, giám sát, phổ biến tuyên truyền pháp luật trong nhiệm kỳ tới; cần lấy ý kiến rộng rãi khi ban hành các nghị định và giám sát việc hướng dẫn thực hiện các nghị định, thông tư.

Các đại biểu cũng lưu ý, vấn đề thủ tục hành chính, nguồn lực thực hiện, cơ chế chính sách đặc thù, chuyển đổi số, hạ tầng kỹ thuật và liên thông khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp. Vấn đề khó khăn của doanh nghiệp, những bất cập về lĩnh vực giáo dục, y tế, xây dựng nông thôn mới, đảm bảo an sinh xã hội, ứng phó với thiên tai bão lũ.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội phối hợp với Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tổng hợp, nghiên cứu kỹ các ý kiến để tiếp thu, hoàn thiện dự thảo báo cáo của Quốc hội và dự thảo Nghị quyết về công tác nhiệm kỳ 2021-2026.

Hoàng Ngọc