Quốc hội khóa XIV: Chính phủ đã cải cách mạnh mẽ, quyết liệt hành động

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trình bày báo cáo tổng kết của Chính phủ nhiệm kỳ 2016-2021. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Một trong những điểm nổi bật của công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành là Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành chủ động, tích cực đổi mới, cải cách mạnh mẽ và quyết liệt hành động; chấp hành nghiêm sự lãnh đạo của Đảng, sự giám sát của Quốc hội; thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ, quyền hạn theo Hiến pháp và pháp luật; bảo đảm hệ thống hành chính nhà nước từ Trung ương đến địa phương hoạt động thống nhất, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả.

Đây là khẳng định của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khi trình bày Báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của Chính phủ, tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIV sáng 24/3.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ: Bám sát các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội và tình hình thực tiễn, với phương châm "Chính phủ kiến tạo phát triển, liêm chính, hành động quyết liệt, phục vụ nhân dân," Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đề ra trên tất cả các lĩnh vực; huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đoàn kết, chung sức, đồng lòng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, cộng đồng doanh nghiệp.

Chính phủ chú trọng xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo đột phá phát triển, huy động, giải phóng mọi nguồn lực, nỗ lực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho người dân, doanh nghiệp, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, thuận lợi, vừa thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội trong ngắn hạn và trung hạn, vừa tạo nền tảng cho phát triển nhanh, bền vững trong dài hạn.

"Đặc biệt, trước diễn biến phức tạp của đại dịch COVID-19, chúng ta đã 'chống dịch như chống giặc,' quyết tâm thực hiện 'mục tiêu kép': vừa phòng, chống dịch hiệu quả, vừa tập trung phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an sinh xã hội và đời sống nhân dân.

Thành công trong phòng, chống đại dịch COVID-19 thời gian qua của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta là yếu tố có ý nghĩa quyết định, tạo môi trường thuận lợi cho ổn định và phát triển đất nước; đồng thời cũng là minh chứng cho sự nỗ lực vượt khó, tinh thần đoàn kết, ý chí vươn lên của các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp, nhân dân cả nước dưới sự lãnh đạo của Đảng, góp phần củng cố niềm tin, tạo sự phấn khởi trong toàn xã hội và được cộng đồng quốc tế đánh giá cao," Thủ tướng nhấn mạnh.

Thực hiện các đột phá chiến lược

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, thực hiện các đột phá chiến lược là ưu tiên cao trong chỉ đạo điều hành của Chính phủ. Trong đó, đột phá quan trọng, mở đường là đột phá về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Điểm mới trong triển khai xây dựng, hoàn thiện pháp luật phải quy định ngắn gọn, dễ hiểu, dễ thực hiện gắn với tổ chức thi hành hiệu quả.

Ngoài ra, đột phá về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là tấn công vào "điểm nghẽn" kéo dài. Chính phủ luôn nỗ lực tháo gỡ bằng nhiều biện pháp, với đầu tư nâng cao chất lượng nhân lực, giải quyết việc làm cho gần 8 triệu lao động, coi con người là trung tâm của sáng tạo.

Đặc biệt, đột phá về kết cấu hạ tầng đồng bộ mang tính "dẫn dắt" cho thu hút đầu tư, phát triển của các ngành, lĩnh vực, nâng cao chất lượng tăng trưởng. Nhiều công trình hạ tầng được hoàn thành, đưa vào sử dụng, tạo thêm năng lực, sức cạnh tranh và diện mạo mới cho đất nước.

Chủ động xây dựng kịch bản tăng trưởng

Nhiệm kỳ qua, Chính phủ kiên định mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, tạo môi trường thuận lợi thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm trong chỉ đạo điều hành.

Chính phủ tập trung chỉ đạo theo dõi sát tình hình, nhận diện thời cơ, thách thức, chủ động xây dựng kịch bản tăng trưởng kinh tế và đề ra các đối sách, giải pháp kịp thời, phù hợp. Nhờ đó, kinh tế vĩ mô ổn định vững chắc hơn, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; lạm phát được kiểm soát. Thị trường tiền tệ, tín dụng, ngoại tệ và tỷ giá ổn định, dự trữ ngoại hối đạt kỷ lục gần 100 tỷ USD.

Siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính-ngân sách Nhà nước gắn với triển khai kế hoạch tài chính quốc gia 5 năm; cơ cấu chi ngân sách chuyển biến tích cực, tăng tỷ trọng chi cho đầu tư phát triển. Bội chi ngân sách Nhà nước bình quân giai đoạn 2016-2020 đạt 3,45%. Nợ công giảm từ khoảng 64,5% GDP vào đầu nhiệm kỳ xuống còn 55,3% GDP và được cơ cấu lại bền vững, an toàn hơn.

Trong nhiệm kỳ qua và trong bối cảnh đại dịch COVID-19, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ kịp thời chỉ đạo thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm an sinh và trật tự an toàn xã hội, phục hồi kinh tế trong điều kiện "bình thường mới." GDP năm 2020 tăng 2,91%, Việt Nam là nước duy nhất có tăng trưởng dương trong 6 nền kinh tế lớn tại Đông Nam Á. Năm 2020, quy mô GDP tăng khoảng 1,4 lần so với 2015, đạt trên 340 tỷ USD…

Vận hành hiệu quả các nguồn lực

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá, kinh tế Việt Nam đang phục hồi và để tiếp đà tăng tốc, vượt lên trong khu vực, đòi hỏi phải cơ cấu lại nền kinh tế năng động hơn, hiệu quả hơn trong từng lĩnh vực, ngành, doanh nghiệp gắn với vận hành hiệu quả các nguồn lực tín dụng, tài khóa, đầu tư công... đồng thời mở ra không gian phát triển kinh tế biển.

Chính phủ tập trung chỉ đạo thực hiện các trọng tâm về cơ cấu lại đầu tư công, các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp nhà nước. Cơ cấu giữa các ngành kinh tế tiếp tục chuyển dịch tích cực, đúng hướng. Năng suất sản xuất tăng, mức đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) bình quân ước đạt 45,7%, vượt mục tiêu đặt ra (30-35%). Tỷ trọng công nghiệp trong GDP tăng lên gần 39% năm 2020 đạt mục tiêu đề ra. Nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hiện đại ứng dụng công nghệ cao, hiệu quả cao và "thuận thiên" thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo đảm an ninh lương thực trong mọi tình huống, khẳng định vai trò là "trụ đỡ" của nền kinh tế, cả trong bối cảnh dịch COVID-19.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trình bày báo cáo tổng kết của Chính phủ nhiệm kỳ 2016-2021 tại Kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIV. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Khẳng định phát triển giáo dục, văn hóa xã hội là phát huy sức mạnh "nội sinh" của quốc gia, Chính phủ đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan dân vận, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị-xã hội, đoàn thể để vận động các tầng lớp nhân dân thực hiện chính sách, pháp luật, phát triển kinh tế-xã hội. Thực hiện chính sách dân tộc, Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua Đề án Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Chính phủ cũng chú trọng thực hiện tốt chính sách đối với người có công; bảo đảm an sinh xã hội; kịp thời hỗ trợ người dân, doanh nghiệp gặp khó khăn do dịch COVID-19, thiên tai, bão lũ.

Chính phủ coi phòng, chống dịch COVID-19 là nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng; đề ra các giải pháp kịp thời, kiên quyết, sớm hơn, cao hơn mức khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới; với phương châm "4 tại chỗ" và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, được người dân đồng tình ủng hộ.

Đáng chú ý, giáo dục có sự tiến bộ ở tất cả các cấp học, đẩy mạnh đào tạo nghề gắn với thị trường lao động. Các giá trị văn hóa dân tộc được củng cố và phát huy, đang ngày càng trở thành nguồn lực quan trọng cho phát triển đất nước. Chính phủ thực hiện chủ trương "không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế;" "kiên quyết đóng cửa rừng tự nhiên." Từ đầu năm 2021, Thủ tướng Chính phủ đã đề xuất sáng kiến trồng mới 1 tỷ cây xanh giai đoạn 2021-2025 với thông điệp "Vì một Việt Nam xanh."

Tham gia định hình, kiến tạo các cơ chế hợp tác

Cải cách hành chính, giải quyết khiếu nại, đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng là nhiệm vụ thường xuyên của Chính phủ nhằm giúp cho "cỗ máy hành chính" hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn và là tiền đề cho nâng cao sức cạnh tranh quốc gia trong hội nhập quốc tế. Chính phủ đã cắt giảm, đơn giản hóa 63% điều kiện kinh doanh, 68% danh mục hàng hóa chuyên ngành, thực hiện "cơ chế một cửa," "một cửa liên thông" giải quyết nhanh thủ tục, giảm tiêu cực.

Bên cạnh đó, bảo vệ trật tự xã hội, cuộc sống bình yên của mọi người dân, giữ vững chủ quyền lãnh thổ quốc gia, sự toàn vẹn mỗi "tấc đất" biên cương, mỗi "dặm biển" khơi xa của Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng, trách nhiệm cao cả được Chính phủ ưu tiên chỉ đạo các lực lượng vũ trang trong thực hiện Chiến lược bảo vệ Tổ quốc, Chiến lược bảo vệ an ninh quốc gia và các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng về quốc phòng, an ninh.

"Chúng ta đã được tín nhiệm quốc tế rất cao, 192/193 quốc gia thành viên bầu vào Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021, đó thực sự là niềm tự hào của hai tiếng "Việt Nam." Cùng với việc luôn coi trọng quan hệ với các nước láng giềng thân thiết, Trung Quốc, Lào, Campuchia, chúng ta đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược và đối tác toàn diện với 30 nước. Nâng tầm vị thế đối ngoại đa phương, chúng ta đã đảm nhiệm thành công chủ nhà APEC 2017, ASEAN 2020, AIPA 41; Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-Triều Tiên lần thứ 2... nhất là Năm Chủ tịch ASEAN 2020 với nhiều phức tạp đối ngoại, nhưng đã vận động thông qua được 84 văn kiện, đạt số lượng kỷ lục. Các kết quả này càng khẳng định thêm tiếng nói, uy tín của Việt Nam, từ một thành viên nghiêm túc tuân thủ, nay tiến lên tham gia định hình, kiến tạo các cơ chế hợp tác mới," Thủ tướng chỉ rõ.

5 bài học kinh nghiệm

Khái quát thành tựu nhiệm kỳ qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề cập đến 5 cân đối hài hòa lớn. Đó là sự hài hòa giữa mở cửa, đổi mới, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội với việc củng cố, nâng cao vai trò lãnh đạo, uy tín của Đảng, giám sát của Quốc hội, hợp tác của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể tổ chức xã hội. Ngoài ra, hài hòa giữa phát triển kinh tế nhanh với đảm bảo sự tiến bộ xã hội, bảo vệ môi trường; hài hòa, cân đối giữa nội lực với ngoại lực, giữa khu vực kinh tế trong nước với khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, giữa nội thương với ngoại thương, giữa xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ với mở cửa và hội nhập quốc tế.

Đặc biệt, hài hòa cân đối giữa những ưu tiên ngắn hạn với những mục tiêu dài hạn; hài hòa trong cân đối các nguồn lực tài chính quốc gia, cán cân ngân sách, nợ công, cán cân tài khoản vãng lai, cán cân thanh toán quốc tế, dự trữ ngoại hối, bảo đảm nguồn nhân lực và nhiều cân đối vĩ mô khác.

Dù đối mặt với rất nhiều khó khăn, nhưng Chính phủ đã coi đó là thách thức phải dám nghĩ, chấp nhận, dấn thân vượt qua rủi ro để quyết làm, biến thách thức thành cơ hội cho phát triển. Thực tiễn và thành quả đạt được giúp chúng ta tự tin vững bước tiến lên, trong đó có 5 bài học kinh nghiệm lớn:

Kinh nghiệm hàng đầu là quán triệt sự lãnh đạo của Đảng để thể chế hóa thành các chủ trương, đường lối phù hợp; chấp hành sự giám sát của Quốc hội; kịp thời báo cáo Quốc hội và phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong việc ban hành chính sách, pháp luật làm cơ sở cho Chính phủ điều hành kinh tế, xã hội, xử lý những vấn đề mới do thực tiễn đặt ra.

Toàn cảnh khai mạc kỳ họp thứ 11 Quốc hội khóa XIV. (Ảnh: Phương Hoa/TTXVN)

Một kinh nghiệm nữa là thực hiện chức năng kiến tạo phát triển, phải sâu sát lắng nghe từ thực tiễn sôi động, nhận diện đúng tình hình, trọng tâm, bản chất sự việc để có quyết sách phù hợp; chủ động rà soát, tháo gỡ những điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực cho phát triển; đổi mới, sáng tạo, linh hoạt và quyết liệt trong quản lý, điều hành, hài hòa giữa mục tiêu trước mắt và mục tiêu trung, dài hạn.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đề cập đến việc phát huy truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc, tinh thần đoàn kết, khơi dậy khát vọng quốc gia hùng cường và phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, nhân dân cả nước; tích cực đổi mới phương thức làm việc, thực sự lấy người dân và doanh nghiệp là trung tâm phục vụ; xác định rõ các động lực tăng trưởng, phát huy tiềm năng, thế mạnh từng ngành, từng địa phương; thúc đẩy liên kết vùng; phát huy tiềm năng trí tuệ, sức sáng tạo mạnh mẽ của con người Việt Nam trong phát triển nền kinh tế số...

"Trên con tàu tăng trưởng Việt Nam hướng tới chân trời mới, với cơ đồ mới về một nước Việt Nam hùng cường vào giữa thế kỷ 21 sẽ có mặt đủ mọi thành phần, từ công nông đến trí thức, doanh nhân, người dân, không ai bị bỏ lại phía sau và ai ai cũng được "thụ hưởng" thành quả của đổi mới và phát triển theo tinh thần Nghị quyết của Đại hội Đảng XIII đã nêu và vun đắp thêm bản chất dân chủ tốt đẹp của xã hội ta," Thủ tướng Chính phủ khẳng định.

Một dân tộc mạnh phải là dân tộc đoàn kết, có ý chí, quyết tâm hành động mạnh mẽ với khát vọng trở thành giàu có, thịnh vượng, bền vững trường tồn. Dân tộc ta có bề dày hàng nghìn năm văn hiến với lịch sử hào hùng, anh dũng chống ngoại xâm; là một dân tộc đã sinh ra nhiều bậc hiền nhân, danh nhân của nhân loại và kiên cường vượt qua thiên tai khắc nghiệt để trưởng thành và phát triển.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tin tưởng, với khí thế và khát vọng đưa đất nước phát triển phồn vinh, hạnh phúc, cùng tinh thần đổi mới của Đại hội Đảng lần thứ XIII, dưới sự lãnh đạo của Đảng, với sự nỗ lực, chung sức đồng lòng của cả hệ thống chính trị và nhân dân cả nước, Chính phủ nhiệm kỳ mới sẽ phát huy những thành tựu và kết quả đã đạt được, khắc phục những hạn chế, tồn tại; đổi mới mạnh mẽ, năng động sáng tạo, khai thác tối đa cơ hội thuận lợi, vượt qua khó khăn thách thức, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025 và hướng tới những mục tiêu, khát vọng xây dựng quốc gia Việt Nam trở nên giàu mạnh hùng cường vào giữa thế kỷ 21./.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các đại biểu Quốc hội dự khai mạc kỳ họp lần thứ 11. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các đại biểu Quốc hội dự khai mạc kỳ họp lần thứ 11. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các đại biểu Quốc hội dự khai mạc kỳ họp lần thứ 11. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Đảng Phạm Minh Chính trước giờ khai mạc kỳ họp lần thứ 11. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN)

Các đại biểu Quốc hội trước giờ khai mạc kỳ họp lần thứ 11. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN)

Các đại biểu Quốc hội trước giờ khai mạc kỳ họp lần thứ 11. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN)

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các Đại biểu Quốc hội trước giờ khai mạc kỳ họp lần thứ 11. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN)

Các đại biểu Quốc hội trước giờ khai mạc kỳ họp lần thứ 11. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN)

Các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội với các đại biểu Quốc hội. (Nguồn: TTXVN)

Các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội với các đại biểu Quốc hội Thành phố Hà Nội. (Nguồn: TTXVN)

Các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội với các đoàn đại biểu Quốc hội. (Nguồn: TTXVN)

Các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội với các đại biểu Quốc hội. (Nguồn: TTXVN)

Các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội với các đại biểu Quốc hội. (Nguồn: TTXVN)

Các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội với các đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh. (Nguồn: TTXVN)

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu khai mạc. (Nguồn: TTXVN)

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu khai mạc. (Nguồn: TTXVN)

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu khai mạc. (Nguồn: TTXVN)

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu khai mạc. (Nguồn: TTXVN)

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự lễ khai mạc. (Nguồn: TTXVN)

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các đại biểu. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Các đại biểu Quốc hội chào cờ, khai mạc Kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIV. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Các đại biểu Quốc hội chào cờ, khai mạc Kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIV. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Toàn cảnh các đại biểu Quốc hội thực hiện nghi lễ chào cờ. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN)

Toàn cảnh phiên khai mạc. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN)

Các vị Ðại sứ, Ðại biện, Trưởng đại diện tổ chức quốc tế tại Hà Nội dự lễ khai mạc. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN)

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và các Phó Chủ tịch Quốc hội chào cờ tại lễ khai mạc. (Ảnh: Trọng Đức/TTXVN)

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự lễ khai mạc. (Nguồn: TTXVN)

Phan Phương (TTXVN/Vietnam+)