Quốc hội Mỹ ra lệnh điều tra TQ dùng vệ tinh Mỹ giám sát Biển Đông

Dự luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA) - dự luật chính sách quốc phòng Mỹ vừa được Thượng viện thông qua hôm 17/12 và trước đó bởi Hạ viện - đã chỉ thị cho Bộ Thương mại Mỹ điều tra các hệ lụy của hệ thống an ninh-quốc phòng hiện tại và đưa ra kiến nghị để ngăn chặn Trung Quốc sử dụng vệ tinh Mỹ.

Theo luật NDAA, Mỹ cấm Trung Quốc mua vệ tinh của nước này. Song các điều tra của Wall Street Journal hồi tháng 4 đã chỉ ra cách các công ty Trung Quốc do chính phủ đứng sau lách luật bằng cách nhờ các công ty nước ngoài mua vệ tinh Mỹ, sau đó thuê lại băng thông của họ cho các thực thể Trung Quốc.

Công ty được nhắc đến là AsiaSat, Công ty Viễn thông Vệ tinh châu Á trụ sở tại Hong Kong, được điều hành bởi tập đoàn thuộc sở hữu của chính phủ Trung Quốc có tên Citic Group và công ty cổ phần tư nhân Mỹ Carlyle Group. Hai công ty này nắm tới 75% vốn của AsiaSat.

AsiaSat đã đưa 9 vệ tinh do Mỹ sản xuất lên quỹ đạo, chủ yếu là các vệ tinh của Boeing và SSL, công ty thuộc tập đoàn Mỹ Maxar Technologie.

Tuy nhiên, AsiaSat cho biết họ chỉ cung cấp dịch vụ thương mại cho khách hàng và “không bao giờ làm việc trực tiếp” với quân đội Trung Quốc.

Bộ Thương mại Mỹ chịu trách nhiệm điều tiết việc mua bán vệ tinh cho nước ngoài, nhưng không giám sát việc các khách hàng của họ sử dụng các vệ tinh đã phóng lên quỹ đạo như thế nào.

Tháng 9/2017, AsiaSat 9, vệ tinh mới nhất của AsiaSat do Mỹ chế tạo đã được phóng thành công. Ảnh: AsiaSat.

Kể từ cuộc điều tra tháng 4, AsiaSat đã hủy niêm yết khỏi sàn giao dịch chứng khoán Hong Kong khiến công việc kinh doanh của hãng này không minh bạch với công chúng.

Các vệ tinh Mỹ đến từ một số nhà sản xuất, trong đó có Boeing Co. Các vệ tinh của công ty này đang bị sử dụng trong các hoạt động tăng cường khả năng liên lạc cho các đơn vị quân đội Trung Quốc đang đóng ở các khu vực có tranh chấp trên Biển Đông, theo Wall Street Journal.

Dự luật quốc phòng được đề xuất bởi Thượng nghị sĩ Michael Bennet hồi tháng 6 sau khi ông này xem xét các cuộc điều tra của Wall Street Journal trước đó.

“Báo cáo về việc các vệ tinh do Mỹ sản xuất đang được sử dụng để tăng cường khả năng tình báo và quân sự của đối thủ của chúng ta, cụ thể là Trung Quốc, cần được xem xét ở mức độ cao nhất”, ông Bennet cho biết.

Dự luật Ủy quyền Quốc phòng dự kiến được Tổng thống Trump ký, một lần nữa phản ánh lập trường cứng rắn của Mỹ đối với Trung Quốc. NDAA vẫn liệt công ty viễn thông Trung Quốc Huawei Technologies Co. vào danh sách đen của Bộ Thương mại cho đến khi một số điều kiện nhất định được đáp ứng.

AsiaSat, Carlyle, Boeing và Bộ Thương mại Mỹ từ chối bình luận về điều khoản của NDAA.

Hạnh Vũ