Quốc hội thảo luận về Dự án Luật An ninh mạng và Dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi)

Thảo luận về Dự án Luật An ninh mạng (sửa đổi), đại biểu Hà Ánh Phượng (Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ) khẳng định, trong bối cảnh các hoạt động tội phạm mạng, xâm phạm dữ liệu, thông tin cá nhân và hành vi xâm hại an ninh quốc gia trên không gian mạng ngày càng gia tăng, việc sửa đổi luật lần này là cần thiết, nhằm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, bảo đảm an ninh mạng quốc gia và xây dựng môi trường số an toàn, lành mạnh.

Đại biểu Hà Ánh Phượng phát biểu thảo luận.

Liên quan đến Điều 20 về phòng, chống xâm hại trẻ em trên không gian mạng, đại biểu cho rằng quy định này có ý nghĩa quan trọng, tuy nhiên dự thảo còn một số khoảng trống cần được hoàn thiện. Cụ thể, cần làm rõ tiêu chí xác định nội dung gây hại đối với trẻ em để tránh việc áp dụng thiếu thống nhất; bổ sung nguyên tắc bảo vệ dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư khi áp dụng biện pháp kỹ thuật; và phân tầng nghĩa vụ tuân thủ theo mức độ rủi ro, quy mô nền tảng, nhằm tránh tạo gánh nặng cho các dịch vụ nhỏ hoặc nền tảng phục vụ giáo dục – cộng đồng.

Đại biểu cũng đề nghị chỉnh sửa cụm từ “khi tham gia, tương tác trên không gian mạng” thành “trên không gian mạng”, vì hình ảnh, thông tin của trẻ có thể bị khai thác, lan truyền ngay cả khi trẻ không trực tiếp sử dụng internet, do đó quyền được bảo vệ phải được bảo đảm mọi lúc, mọi tình huống.

Đối với quy định về trách nhiệm chủ tài khoản khi tài khoản bị sử dụng để vi phạm pháp luật, đại biểu nêu rõ: cần bổ sung cơ chế bảo vệ chủ tài khoản trong trường hợp bị xâm nhập trái phép, nhằm đảm bảo xử lý đúng chủ thể vi phạm, tránh tình trạng người bị hại lại phải chịu trách nhiệm.

Ở Điều 17 liên quan đến yêu cầu ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin vi phạm, đại biểu nhấn mạnh cần thiết phải có cơ chế giám sát độc lập và quyền khiếu nại, khởi kiện của tổ chức, cá nhân, nhằm bảo đảm tính minh bạch, tránh lạm quyền trong thực thi.

Góp ý đối với Điều 56 về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân sử dụng không gian mạng, đại biểu cho rằng quy định hiện hành gắn trách nhiệm trực tiếp cho chủ tài khoản trong trường hợp tài khoản bị lợi dụng để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, dự thảo chưa tạo ra cơ chế “vùng an toàn” cho những trường hợp chủ tài khoản bị xâm nhập trái phép dù đã áp dụng các biện pháp bảo vệ cần thiết.

Đại biểu đề nghị bổ sung quy định phân biệt rõ trường hợp chủ tài khoản là nạn nhân của hành vi tấn công mạng, nhằm xử lý đúng người, đúng hành vi, tránh tình trạng người bị hại lại phải chịu trách nhiệm pháp lý.

Về thuật ngữ, đại biểu đề nghị tiếp tục hoàn thiện Điều 3 để đảm bảo khái niệm được diễn đạt chính xác, dễ hiểu và phản ánh đúng bản chất cần điều chỉnh của luật. Cụ thể, khái niệm “An ninh dữ liệu” cần nhấn mạnh trọng tâm bảo vệ tính bí mật, toàn vẹn và khả dụng của dữ liệu, thay vì thiên về mục tiêu phục vụ chuyển đổi số và phát triển kinh tế số như cách diễn đạt hiện nay.

Đối với Điều 9 về các hành vi bị nghiêm cấm, đại biểu đánh giá việc mở rộng danh mục hành vi là cần thiết, nhưng lưu ý cần làm rõ tiêu chí xác định “thông tin sai sự thật gây thiệt hại trong lĩnh vực kinh tế”, để phân biệt giữa hoạt động phân tích – dự báo thị trường hợp pháp và hành vi tung tin thất thiệt nhằm thao túng, gây nhiễu thị trường.

Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị thuật ngữ viết tắt “IP” cần được Việt hóa hoặc giải thích cụ thể trong luật, bảo đảm dễ tiếp cận đối với người dân và đối tượng chịu sự điều chỉnh trực tiếp.

Đại biểu Hà Ánh Phượng nhấn mạnh, việc hoàn thiện dự thảo cần bảo đảm hài hòa giữa yêu cầu bảo vệ an ninh mạng quốc gia và quyền lợi hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần xây dựng môi trường số an toàn, minh bạch và phù hợp với xu hướng phát triển của nền kinh tế số.

Bùi Hiển

Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh