Quy định chặt hơn các hành vi bị cấm trong Luật An ninh mạng

Bổ sung quy định về mua, bán cơ thể người

Thảo luận tại tổ, các ĐBQH thống nhất với sự cần thiết phải ban hành Luật An ninh mạng đáp ứng yêu cầu cấp bách của tình hình thực tiễn bảo vệ, phòng ngừa và ngăn chặn các hành vi tấn công mạng, bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Đặc biệt, trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra sâu rộng trên hầu hết các lĩnh vực, nguy cơ lợi dụng môi trường mạng để thực hiện các hành vi chống phá Đảng, Nhà nước, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân diễn biến phức tạp.

Toàn cảnh thảo luận tại Tổ 3. Ảnh: Khánh Duy

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng cho rằng, việc ban hành Luật nhằm nâng cao trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân; bảo đảm giá trị pháp lý cho việc tổ chức thực hiện thống nhất; bảo đảm tương thích với các điều ước quốc tế về quyền con người, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Tuy nhiên, các ĐBQH đề nghị Ban soạn thảo rà soát các hành vi bị nghiêm cấm về tại Điều 9 dự thảo Luật để bổ sung đầy đủ, tránh bỏ sót dẫn đến hệ lụy xã hội nghiêm trọng như: lan truyền thông tin giả mạo, sai sự thật, gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng ổn định chính trị - xã hội và quyền lợi cá nhân.

ĐBQH Trần Quốc Quân (Tây Ninh) đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định về hành vi mua, bán bộ phận cơ thể người. Cụ thể, bổ sung cụm từ “các bộ phận cơ thể người” vào sau cụm từ "mua bán người" tại điểm g, Khoản 2, Điều 9.

ĐBQH Trần Quốc Quân (Tây Ninh) phát biểu. Ảnh: Khánh Duy

Lý giải về đề nghị này, đại biểu Quân cho biết, hiện nay tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao để môi giới mua bán người, đặc biệt là mua bán thận và giác mạc thông qua các công cụ trên mạng hoặc các hội nhóm kín diễn ra rất nhiều. Trong những tháng đầu năm 2025, các cơ quan điều tra đã khởi tố và bắt giữ nhiều đối tượng mua bán các bộ phận cơ thể người. Do đó, việc bổ sung quy định cấm mua bán các bộ phận cơ thể người để bao quát đầy đủ các nội dung cũng như hành vi phạm tội của tội phạm trong lĩnh vực này.

Đồng tình với quan điểm trên, ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) cũng đề xuất quy định thêm hành vi “lợi dụng không gian mạng để lừa đảo, bắt cóc con tin” trong Điều 9 về các hành vi bị cấm. Bởi, trong thực tế hiện nay có rất nhiều vụ việc bắt cóc con tin sử dụng không gian mạng gây thiệt hại lớn về người và tài sản, đặc biệt đối với thế hệ thanh, thiếu niên.

ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) phát biểu. Ảnh: Khánh Duy

Liên quan đến Điều 9, một số đại biểu cũng cho rằng, cần bổ sung quy định về bảo vệ Tài sản mã hóa và Tài sản số. Cụ thể, các đại biểu đề nghị Ban soạn thảo bổ sung cụm từ “tài sản mã hóa, tài sản số” vào sau cụm từ “thông tin thẻ tín dụng tài khoản ngân hàng” tại điểm e, Khoản 2, Điều 9.

Theo các đại biểu, 2 loại tài sản này chủ yếu được sử dụng và giao dịch trên không gian mạng bằng hệ thống công nghệ và mã hóa. Ở Việt Nam, ước tính có khoảng 17 triệu người tham gia giao dịch tiền mã hóa với tổng giao dịch hàng năm ước tính trên 100 tỷ đô. Nếu không bảo vệ, sẽ ảnh hưởng tới quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Thực tế, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, tạo cơ sở pháp lý cho việc bảo đảm giao dịch tài sản này trên môi trường số được an toàn, công khai, minh bạch.

Các đại biểu phát biểu tại thảo luận tổ. Ảnh: Khánh Duy

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng cho rằng, dự thảo luật cần bổ sung quy định hành vi bị cấm đối với việc các loại tội phạm sử dụng công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo lập, chỉnh sửa, lan truyền các đoạn video clip, hình ảnh, hoặc giả giọng nói âm thanh nhằm mục đích vu cáo, bôi nhọ, thông tin sai sự thật và xâm hại quyền, lợi ích hợp pháp của người dân.

Bởi, trong thực tế, tội phạm đã sử dụng công cụ AI để xây dựng các clip và thực hiện các thủ đoạn lừa đảo. Thống kê trong những tháng đầu năm 2025 cho thấy, ước tính khoảng 1.500 vụ xảy ra, với số tiền thiệt hại trên 1.660 tỷ đồng. Tình trạng này xảy ra rất nhiều, đặc biệt nhắm vào những đối tượng dễ bị tác động nhất như thanh niên, người cao tuổi, hoặc người yếu thế trong xã hội. Do đó, cần có một quy định nghiêm cấm cụ thể và rõ ràng đối với hành vi sử dụng công nghệ này vào mục đích phạm tội.

Các đại biểu phát biểu tại phiên thảo luận tổ. Ảnh: Khánh Duy

Bổ sung chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao

Quan tâm đến quy định chính sách của Nhà nước đối với vấn đề an ninh mạng được quy định tại Điều 4, ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) cho rằng, ngoài 6 chính sách quy định trong dự thảo, dự thảo luật cần quy định thêm chính sách để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao chuyên trách vấn đề bảo mật an ninh mạng. Bởi thực tế lĩnh vực này rất khó, đòi hỏi lực lượng nhân lực chất lượng cao mới có thể đảm đương nhiệm vụ. Do đó, cần có chính sách thu hút, đào tạo nhân lực chuyên trách bảo vệ an ninh mạng để thực hiện tốt các nhiệm vụ trong thực tiễn.

Góp ý vào dự thảo luật này, ĐBQH Huỳnh Thanh Phương (Tây Ninh) đề nghị bổ sung Khoản 10, Điều 17: Tổ chức, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ mạng xã hội, nền tảng xuyên biên giới có trách nhiệm chủ động phát hiện, gỡ bỏ, chặn thông tin vi phạm pháp luật Việt Nam trong thời hạn tối đa 24 giờ kể từ khi có yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền; phải có đại diện pháp lý tại Việt Nam chịu trách nhiệm về nội dung hiển thị đối với người dùng Việt Nam.

ĐBQH Huỳnh Thanh Phương (Tây Ninh) phát biểu. Ảnh: Khánh Duy

Theo đại biểu, quy định như trong dự thảo chưa xác định rõ nghĩa vụ của “nền tảng xuyên biên giới”. Việc luật hóa cụ thể giúp nâng cao hiệu quả quản lý thông tin xấu độc; đồng thời, phù hợp với Công ước quốc tế về tội phạm mạng mới (Công ước Hà Nội 2025).

Bên cạnh đó, đại biểu Huỳnh Thanh Phương cũng đề nghị sửa Khoản 5, Điều 21 thành: Chính phủ thành lập Trung tâm Ứng cứu an ninh mạng quốc gia có thẩm quyền điều phối hoạt động ứng phó, khắc phục sự cố mạng trên phạm vi toàn quốc; được quyền yêu cầu doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức cung cấp thông tin, tạm ngừng hoạt động hệ thống thông tin khi xảy ra tình huống nguy hiểm về an ninh mạng.

Theo đại biểu, hiện Dự thảo mới dừng ở “ứng phó sự cố” (Điều 6, Điểm đ), nhưng chưa có thiết chế điều phối thống nhất. Đề xuất này giúp hình thành cơ quan tương đương CERT quốc gia, tạo cơ sở pháp lý rõ cho điều hành khủng hoảng mạng. Khoản 5 như thảo quy định thẩm quyền của Chính phủ.

Đào Cảnh