Quy định của pháp luật về việc thay đổi họ của con riêng theo họ của chồng mới
Bạn đọc hỏi: Tôi và chồng cũ có 1 con chung hơn 4 tuổi. Để sau này các con tôi không thắc mắc về 'họ' của mỗi đứa, nay tôi muốn đổi họ của con trai tôi sang 'họ'của chồng tôi hiện nay có được không và việc này chồng cũ tôi cũng đồng ý. Làm thế nào để tôi đổi được họ cho cháu? Lưu Hương Giang (Hà Nội)
Luật sư trả lời: Theo quy định tại Điều 28, Bộ luật Dân sự năm 2015 thì cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan Nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên trong trường hợp sau.
Cụ thể là theo yêu cầu của người có tên mà việc sử dụng tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của người đó; theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi về việc thay đổi tên cho con nuôi hoặc khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại tên mà cha đẻ, mẹ đẻ đã đặt.
Tiếp đến là theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc người con khi xác định cha, mẹ cho con; thay đổi tên của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình; thay đổi tên của vợ, chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại tên trước khi thay đổi; thay đổi tên của người đã xác định lại giới tính, người đã chuyển đổi giới tính và những trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.
Ngoài ra, việc thay đổi tên còn phải đáp ứng yêu cầu là đổi tên cho người từ đủ 9 tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó. Và việc thay đổi họ, tên của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ, tên cũ. Tương tự, Điều 26, Luật Hộ tịch năm 2014 cũng quy định về phạm vi thay đổi hộ tịch. Đó là thay đổi họ, chữ đệm và tên của cá nhân trong nội dung khai sinh đã đăng ký khi có căn cứ theo quy định của pháp luật dân sự.
Cụ thể là cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan Nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ, tên trong các trường hợp đã liệt kê theo Điều 28, Bộ luật Dân sự năm 2015 nêu trên. Để rõ hơn việc thay đổi hộ tịch thì tại Điều 7, Nghị định 123/2015/NĐ-CP của Chính phủ đã quy định: “Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại khoản 1, Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thì còn phải có sự đồng ý của người đó”.
Về thẩm quyền thay đổi hộ tịch, pháp luật quy định: “Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi đã đăng ký hộ tịch trước đây hoặc nơi cư trú của cá nhân có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi, cải chính hộ tịch cho công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên cư trú ở trong nước; xác định lại dân tộc”.
Và “Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đã đăng ký hộ tịch trước đây hoặc nơi cư trú của cá nhân có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi, cải chính hộ tịch cho người chưa đủ 14 tuổi; bổ sung hộ tịch cho công dân Việt Nam cư trú ở trong nước”. Về thủ tục đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch thì “Người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch”.
Từ những quy định trên có thể khẳng định bạn có quyền thay đổi họ tên cho con bạn. Và do con bạn chưa đủ 14 tuổi nên bạn cần đến UBND xã, phường (nơi đăng ký khai sinh) để thực hiện việc thay đổi họ tên cho cháu, theo hướng dẫn của cán bộ Tư pháp.