Quy định mức trần đóng BHXH, hạn chế chênh lệch lương hưu

BHXH Việt Nam cho biết người hưởng lương hưu cao nhất cả nước hiện nay là ông P.P.N.T. (cư trú tại TP HCM). Sau nhiều lần điều chỉnh, Mức lương hưu của ông T. đang nhận 140 triệu đồng/tháng và sẽ tiếp tục tăng thêm khi lương hưu được điều chỉnh.

Lương hưu của ông T. cao là vì khi nghỉ hưu, ông T. là Chủ tịch Hội đồng thành viên kiêm Tổng Giám đốc của một công ty nước ngoài và đã có quá trình đóng với mức rất cao trong 23 năm tham gia BHXH.

Tiền lương hưu của ông T. được tính theo tỷ lệ bình quân tiền lương tính đóng BHXH của toàn bộ thời gian 23 năm ông tham gia BHXH. Mức lương hưu với 20 năm đóng bằng 45% tiền lương tính đóng, sau đó mỗi năm cộng thêm 2%, nên khi nghỉ hưu ông T. nhận được mức lương bằng 51% tiền lương tính đóng.

Với quy định mức trần tiền lương làm căn cứ đóng BHXH sẽ không còn người hưởng lương hưu cả trăm triệu đồng mỗi tháng. Ảnh: BHXH VN

Giai đoạn trước năm 2007 khi quy định tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo mức lương thực tế (không bị giới hạn mức trần như quy định hiện hành), đóng BHXH bình quân của ông T. có những thời điểm hơn 200 triệu đồng/tháng.

Kể từ khi Luật BHXH 2006 có hiệu lực, quy định mức trần tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc cao nhất bằng 20 tháng lương cơ sở thì việc người đóng BHXH bắt buộc có thể nhận mức lương hưu hàng trăm triệu đồng mỗi tháng đã không còn.

BHXH Việt Nam giải thích, việc quy định mức trần đóng BHXH nhằm đảm bảo sự bình đẳng.

Thực tế có nhiều người làm quản lý trong các doanh nghiệp FDI có mức lương từ 200 - 300 triệu đồng/tháng, nếu không quy định mức trần thì lúc về hưu sẽ hưởng lương rất cao, tạo nên sự chênh lệch lớn giữa những người hưởng lương hưu.

Sự chênh lệch còn thể hiện rõ qua mỗi lần điều chỉnh tăng lương hưu. Đơn cử như đợt tăng lương hưu tháng 7 mới đây, khi nhà nước điều chỉnh lương hưu tăng 15%, với mức lương hưu 140 triệu đồng tháng, ông T. ở TP HCM được tăng thêm 14 triệu đồng/tháng, trong khi đa số những người hưởng lương hưu thấp chỉ tăng rất thấp, có người chỉ được tăng vài trăm ngàn hoặc vài triệu đồng/tháng.

Quy định mức trần, khoảng cách lương hưu không quá lớn

BHXH Việt Nam cho biết, việc quy định về mức trần lương tính đóng BHXH cơ bản sẽ tạo ra mặt bằng chung với khoảng cách không quá lớn giữa những người nhận lương hưu; nếu tham gia mức tối đa trong thời gian dài vẫn đảm bảo có lương hưu cao.

Nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Minh Huân cho biết, quy định về mức trần lương tính đóng BHXH cơ bản sẽ tạo ra mặt bằng chung với khoảng cách không quá lớn giữa những người nhận lương hưu; nếu tham gia mức tối đa trong thời gian dài vẫn đảm bảo có lương hưu cao.

Trường hợp nếu người lao động muốn lương hưu cao hơn thì có thể tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung tự nguyện đã được áp dụng song hành với quy định về trần lương tính đóng BHXH cơ bản.

Phần tham gia hưu trí bổ sung này sẽ tiệm cận bảo hiểm thương mại, do các công ty quản lý quỹ triển khai, Nhà nước không can thiệp, không bảo hộ quỹ, không can thiệp vào mức đóng - hưởng.

Nhà nước khuyến khích người lao động và doanh nghiệp tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung tự nguyện miễn giảm thuế.

Vũ Điệp