Quy định về chế độ thai sản khi không đăng ký kết hôn
Bạn đọc hỏi: Tôi và bạn gái đã chung sống được gần 2 năm nhưng chưa đăng ký kết hôn. Chúng tôi đều làm việc trong doanh nghiệp chế biến thủy sản, tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đầy đủ. Mới đây bạn gái tôi đã sinh con nhưng cơ quan tôi đang rất lúng túng trong việc giải quyết chế độ thai sản cho chúng tôi vì cho rằng cả 2 chưa kết hôn. Xin luật sư giải đáp giúp? Cao Thanh Lâm (Nghệ An)
Luật sư Nguyễn Thị Thu trả lời:
Điều 31 Luật BHXH năm 2014, người tham gia BHXH hưởng chế độ thai sản phải đáp ứng các điều kiện:
Đối tượng là lao động nữ mang thai; sinh con; lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ; người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi; lao động nữ đặt vòng tránh thai, thực hiện biện pháp triệt sản; lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con.
Về thời gian đóng bảo hiểm. người lao động sinh con, mang thai hộ, nhờ mang thai hộ hay nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi phải đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.
Lao động nữ sinh con đã đóng BHXH từ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định thì phải đóng đủ 3 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
Nếu người lao động chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con hoặc nhận con nuôi dưới 6 tháng tuổi mà đủ các điều kiện nêu trên vẫn được hưởng chế độ thai sản như những lao động khác.
Như vậy, điều kiện hưởng chế độ thai sản không có bất cứ quy định nào liên quan tới việc đăng ký kết hôn, mà chỉ có những quy định liên quan tới quá trình tham gia BHXH của người lao động. Do đó, pháp luật không hạn chế quyền hưởng chế độ thai sản của lao động nữ khi sinh con dù có đăng ký kết hôn hay không.
Song đối với lao động nam, điều kiện về đối tượng hưởng chế độ thai sản nêu rõ, phải là “lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con”. Trong đó, quan hệ vợ chồng chỉ được công nhận khi nam và nữ kết hôn hợp pháp theo quy định của pháp luật.
Như vậy, đối với người lao động chưa đăng ký kết hôn hoặc không đăng ký kết hôn sẽ không được xác định là vợ chồng hợp pháp. Do vậy, bạn không được hưởng chế độ thai sản dành cho lao động nam.