Quy hoạch Karaoke ở Thủ đô: Khoảng trống
Vụ cháy quán karaoke khiến 3 chiến sĩ cảnh sát phòng cháy chữa cháy hy sinh. Sự mất mát được báo trước bởi những vụ hỏa hoạn từng xảy ra ở Hà Nội để lại những bài học không bao giờ cũ.
Bỏ ngỏ quy hoạch
Hoạt động karaoke thuộc loại hình kinh doanh có điều kiện, hợp pháp được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật, chịu sự quản lý Nhà nước về lĩnh vực văn hóa, phòng cháy chữa cháy, quy hoạch đô thị... Nhiều địa phương như Hưng Yên, Bắc Giang, Thanh Hóa, Bình Thuận... đều lập được quy hoạch cho loại hình này. Hà Nội-một trong những đô thị có cả nghìn cơ sở kinh doanh karaoke- lại bỏ ngỏ nhiệm vụ.
Hà Nội chưa giải quyết được bài toán quy hoạch, quản lý karaoke Ảnh: Như Ý
“Hà Nội từng triển khai quy hoạch
karaoke . Trước đây lãnh đạo UBND TP. Hà Nội từng giao Sở Văn hóa và Thể thao (VHTT) Hà Nội lập và trình quy hoạch karaoke. Tuy nhiên khi Sở VHTT Hà Nội đang thực hiện, Luật Quy hoạch được ban hành (2017) không cho phép có thêm các quy hoạch chuyên ngành nên sở phải dừng lại.
Tuy vậy, thành phố sau đó đều có các văn bản chỉ đạo quản lý nhà nước các hoạt động kinh doanh karaoke, quán bar, vũ trường”, ông Trương Minh Tiến (nguyên Phó Giám đốc Sở VHTT Hà Nội), Chủ tịch Hiệp hội UNESCO Hà Nội nêu.
Bà Ninh Thị Thu Hương, Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VHTTDL) cho biết, sau khi Luật Quy hoạch ra đời, các tỉnh không có căn cứ để xây dựng quy hoạch như trước đây nữa, thay vào đó trực tiếp chỉ đạo phương án xác định số lượng cơ sở kinh doanh theo đề xuất của địa phương phù hợp với thực tiễn.
Chẳng hạn, UBND tỉnh Khánh Hòa từng ra quyết định phê duyệt Quy hoạch karaoke, vũ trường trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2014-2020 trong đó nêu rõ các trục đường hạn chế, không khuyến khích kinh doanh karaoke.
Quy hoạch tổng thể của Bắc Giang cũng đưa ra điều kiện cấp phép, số lượng cơ sở ở từng địa bàn phù hợp với định hướng của tỉnh.
Karaoke từng được đưa vào quy hoạch phát triển văn hóa Hà Nội đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Ý tưởng này bị gạt đi tại kỳ họp thứ 5 HĐND TP. Hà Nội Khóa XIV. Nhiều đại biểu còn tranh cãi xem nên coi kinh doanh karaoke thuộc lĩnh vực kinh tế hay văn hóa, thế rồi quyết định để nó phát triển theo nhu cầu thực tế.
Vụ cháy khiến 13 người thiệt mạng năm 2016 càng khiến Hà Nội “rón rén” hơn, thậm chí tạm dừng cấp phép kinh doanh karaoke. Quyết định này đẩy nhiều cơ sở tới tình thế phải hoạt động “chui”, khiến công tác quản lý nhà nước càng thêm khó.
Cần quy định rõ ràng
Nhu cầu của người dân và khách du lịch đối với dịch vụ karaoke là rất lớn. Thành phố Hà Nội phân cấp quản lý cho quận/huyện. Ông Trương Minh Tiến nhận định, nhìn lại các vụ cháy quán karaoke ở Hà Nội vài năm gần đây rõ ràng nguyên nhân chính bắt nguồn từ sự bất cẩn của con người, đều do việc sửa chữa gây ra hậu quả đáng tiếc.
“Rõ ràng có lẽ tới đây, chúng ta phải tính tới sửa đổi lại các quy định quản lý karaoke, đặc biệt là quy định liên quan tới sửa chữa địa điểm kinh doanh karaoke buộc phải có sự giám sát của cơ quan phòng cháy chữa cháy”, ông Tiến đề xuất.
TS. KTS Quy hoạch đô thị ĐH Paris Pantheon Nguyễn Việt Huy phân tích: Về lý thuyết, karaoke là công trình dịch vụ vui chơi giải trí, là một phần nằm trong các công trình công cộng phục vụ đô thị. Do vậy nó phải đảm bảo các quy chuẩn về quy hoạch đô thị, quy chuẩn về phòng cháy chữa cháy, quy chuẩn về an toàn sinh mạng và sức khỏe, tiêu chuẩn thiết kế công trình công cộng.
Ngoài ra đối với dự án gây ô nhiễm (ô nhiễm tiếng ồn) phải có báo cáo về giải pháp đánh giá tác động môi trường. Thế nhưng thực tế lại hoàn toàn khác, nhiều cơ sở kinh doanh không hội đủ các điều kiện kể trên, đáng ngại nhất là quy định về phòng cháy chữa cháy.
Nhiều người nhìn karaoke ở khía cạnh tiêu cực (tiêu thụ rượu không rõ nguồn gốc, ô nhiễm tiếng ồn...). Tuy nhiên, từ trải nghiệm thực tế ở nhiều khu kinh doanh dịch vụ vui chơi giải trí ở trong và ngoài nước, ông Nguyễn Tiến Đạt, CEO cty AZA Travel cho rằng phải nhìn karaoke là loại hình giải trí phổ biến ở Việt Nam và châu Á.
Điều 4, Nghị định 54/2019 quy định về kinh doanh dịch vụ karaoke, dịch vụ vũ trường cụ thể là: doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh được thành lập theo quy định của pháp luật, bảo đảm các điều kiện về phòng, chống cháy nổ và an ninh trật tự…
Karaoke du nhập vào Việt Nam từ hơn 30 năm trước, ngày càng phát triển nhưng Hà Nội còn loay hoay ứng xử với nó. Nhìn sang một số quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Hàn Quốc, karaoke nằm trong các khu vui chơi giải trí riêng biệt. Cả dãy phố san sát quán bar, karaoke, disco, ăn uống...hoạt động tới gần sáng.
“Hoạt động karaoke vẫn tồn tại, là nhu cầu chính đáng và là thành phần cần thiết của kinh tế đêm. Hà Nội nên tham khảo các bài học quy hoạch thay vì buông lỏng để xảy ra những hậu quả đáng tiếc”, ông Nguyễn Tiến Đạt nêu.