Quy hoạch mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao đáp ứng yêu cầu phát triển mới

Khách tham quan trưng bày ở Tuần Lễ chào mừng Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam. Ảnh: Văn Lý/TTXVN

Kế hoạch thực hiện Quy hoạch mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao đặt ra mục tiêu phát triển đồng bộ, hiện đại hệ thống cơ sở văn hóa - thể thao trên toàn quốc, bảo đảm tính công bằng trong tiếp cận và hưởng thụ của mọi tầng lớp nhân dân. Trong lĩnh vực văn hóa, mạng lưới thiết chế từ trung ương đến địa phương sẽ được hoàn thiện, nâng cao năng lực bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, đồng thời tiếp thu tinh hoa văn hóa đương đại, đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế.

Về thể thao, mục tiêu là chuẩn hóa cơ sở vật chất phục vụ tập luyện và thi đấu, đặc biệt ở các môn thể thao trọng điểm, hướng tới thành tích quốc tế. Kế hoạch và quy hoạch của Bộ cũng nhấn mạnh việc hình thành các trung tâm văn hóa - thể thao tại các đô thị lớn như Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Huế, TP Hồ Chí Minh, Cần Thơ…, nhằm nâng cao năng lực tổ chức các sự kiện thể thao - văn hóa tầm cỡ khu vực và châu lục.

Để hiện thực hóa mục tiêu, Bộ phân nhóm các dự án ưu tiên, bao gồm đầu tư công và đầu tư ngoài ngân sách. Với đầu tư công tập trung vào xây dựng, cải tạo và nâng cấp các thiết chế văn hóa và thể thao quốc gia; hoàn thiện hệ thống cơ sở và không gian văn hóa sáng tạo; củng cố cơ sở vật chất thể thao đạt chuẩn quốc tế; đồng thời chú trọng đầu tư vào vùng khó khăn, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng miền.

Đầu tư ngoài ngân sách khuyến khích xã hội hóa, huy động nguồn lực trong nước và quốc tế. Các dự án được lựa chọn ưu tiên phải có khả năng lan tỏa, thúc đẩy công nghiệp văn hóa và kinh tế thể thao, đồng thời tạo cơ hội cho doanh nghiệp tham gia đầu tư dịch vụ gắn với các thiết chế văn hóa - thể thao.

Tổng nhu cầu sử dụng đất đến năm 2030 cho phát triển mạng lưới dự kiến hơn 43,3 triệu m2 và tổng vốn đầu tư ước tính khoảng 121.732 tỷ đồng, trong đó ngân sách nhà nước chiếm khoảng 85-90%.

Một trong những điểm nhấn quan trọng của việc thực hiện nội dung trên là hoàn thiện cơ chế, chính sách và hệ thống pháp luật liên quan đến quản lý, vận hành mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xác định 8 nhóm giải pháp chủ đạo, bao gồm: Hoàn thiện cơ chế, chính sách; huy động và phân bổ vốn đầu tư; phát triển nguồn nhân lực; tăng cường liên kết và hợp tác trong nước, quốc tế; đẩy mạnh giáo dục, tuyên truyền; ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số; đổi mới mô hình quản lý và phương thức hoạt động; thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực văn hóa - thể thao.

Trong đó, ứng dụng công nghệ số được đánh giá là giải pháp quan trọng, giúp nâng cao hiệu quả quản lý, vận hành các thiết chế, đồng thời mở rộng khả năng tiếp cận của người dân thông qua các nền tảng trực tuyến.

Bộ giao Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam chủ trì tổ chức tuyên truyền, cung cấp thông tin, theo dõi và đánh giá quá trình thực hiện. Các đơn vị trực thuộc Bộ phối hợp đề xuất cơ chế, chính sách và bố trí nguồn lực trong phạm vi thẩm quyền. Ngoài ra, Bộ yêu cầu các Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch/Sở Văn hóa và Thể thao chịu trách nhiệm rà soát, điều chỉnh quy hoạch liên quan, bố trí quỹ đất, huy động nguồn lực, theo dõi và báo cáo định kỳ tình hình thực hiện gửi Bộ để tổng hợp, báo cáo Chính phủ.

Việc Quy hoạch mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 có ý nghĩa chiến lược, là nền tảng cho phát triển hệ thống thiết chế văn hóa - thể thao quốc gia hiện đại, bền vững. Điều này sẽ nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc, góp phần thúc đẩy công nghiệp văn hóa, kinh tế thể thao, tạo cơ sở để Việt Nam khẳng định vị thế trong khu vực và trên trường quốc tế.

Việt đầu tư xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa - thể thao cũng như phát triển các ngành công nghiệp văn hóa ở Việt Nam đang được Đảng, Nhà nước quan tâm. Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Quyết định số 2486/QĐ-TTg ngày 14/11/2025 Phê duyệt Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam gồm: Điện ảnh; Mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm; Nghệ thuật biểu diễn; Phần mềm và các trò chơi giải trí; Quảng cáo; Thủ công mỹ nghệ; Du lịch văn hóa; Thiết kế sáng tạo; Truyền hình và phát thanh; Xuất bản. Đây là những ngành tạo ra các sản phẩm kết hợp yếu tố văn hóa, sáng tạo, công nghệ và quyền sở hữu trí tuệ, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng, hưởng thụ văn hóa của người dân và phù hợp với mục tiêu hội nhập quốc tế, phát triển bền vững đất nước.

Nguyễn Trọng Lịch (TTXVN)