Quy hoạch và thực hiện quy hoạch đô thị còn nhiều hạn chế
ĐBP - Hiện nay, toàn tỉnh có 10 đô thị gồm: 1 đô thị loại III là TP. Ðiện Biên Phủ; 1 đô thị tương ứng loại IV (TX. Mường Lay); 5 đô thị là thị trấn huyện lỵ tương ứng đô thị loại V và 3 khu trung tâm huyện chưa được công nhận là thị trấn (Mường Nhé, Nậm Pồ và huyện Ðiện Biên). Trên cơ sở đó, công tác quy hoạch xây dựng và quản lý xây dựng theo quy hoạch có nhiều chuyển biến tích cực. Các đô thị được lập quy hoạch chung, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị cũng từng bước được triển khai.
Hiện nay, trên địa bàn TP. Ðiện Biên Phủ, tỷ lệ phủ quy hoạch chi tiết trên quy hoạch chung rất thấp. Trong ảnh: Một góc TP. Ðiện Biên Phủ. Ảnh: Văn Tâm
Ðến nay, quy hoạch vùng của tỉnh đến năm 2035 và tầm nhìn đến năm 2050 đã được hoàn thiện đảm bảo tuân thủ quy định. Các đô thị đều được lập và phê duyệt quy hoạch chung hoặc điều chỉnh quy hoạch chung, tỷ lệ phủ quy hoạch chi tiết trên quy hoạch chung đạt 30%. Một số quy hoạch chi tiết các đô thị đã và đang được thực hiện như: Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 khu trung tâm thị trấn Tuần Giáo (huyện Tuần Giáo); quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 khu trung tâm thị trấn Ðiện Biên Ðông (huyện Ðiện Biên Ðông); quy hoạch chi tiết điều chỉnh Cảng Hàng không Ðiện Biên giai đoạn 2020, định hướng đến năm 2030… Ðặc biệt, đối với đô thị TP. Ðiện Biên Phủ là đô thị tỉnh lỵ đặc biệt quan trọng trong việc thu hút nguồn vốn đầu tư, khai thác tiềm năng đất đai và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Thời gian qua, Sở Xây dựng đã tập trung tổ chức lập các quy hoạch chi tiết tại các khu vực có ý nghĩa quan trọng, như: Quy hoạch phân khu khu trung tâm hiện hữu; quy hoạch phân khu trung tâm thương mại văn hóa; quy hoạch chi tiết khu trung tâm hành chính - chính trị tỉnh; khu đa chức năng dọc trục đường 60m; khu trung tâm hiện hữu từ Ðồi E đến cầu Trắng và đang tiếp tục triển khai quy hoạch chi tiết khu vực dọc trục đường Võ Nguyên Giáp đến sông Nậm Rốm thuộc phường Nam Thanh; quy hoạch phân khu Tây Bắc gắn kết với điều chỉnh quy hoạch Cảng Hàng không Ðiện Biên… Ðến nay hệ thống đô thị tỉnh đã dần hình thành các vùng có tốc độ đô thị hóa cao như: Khu vực TP. Ðiện Biên Phủ, thị trấn Tuần Giáo, TX. Mường Lay, các đô thị dọc quốc lộ 279, quốc lộ 12, tạo thành nút tam giác TP. Ðiện Biên Phủ - thị trấn Tuần Giáo - TX. Mường Lay. Tại các trục đô thị này đã xây dựng một số xí nghiệp, nhà máy, thuận lợi về hạ tầng kỹ thuật như cấp điện, mật độ dân cư cao.
Theo ông Nguyễn Thành Phong, Giám đốc Sở Xây dựng, tuy đã có những bước tiến quan trọng nhưng nhìn một cách tổng thể, khách quan, công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch trên địa bàn tỉnh vẫn bộc lộ nhiều hạn chế, tồn tại như: Công tác quy hoạch chưa thực sự đáp ứng kịp so với nhu cầu phát triển kinh tế tại các đô thị, tỷ lệ phủ của quy hoạch chi tiết trên quy hoạch chung còn thấp (trung bình khoảng 30%). Ðiển hình, đô thị Mường Nhé, quy hoạch chung 300ha, nhưng diện tích quy hoạch chi tiết mới đạt 75ha (tỷ lệ phủ đạt 25%); TX. Mường Lay, quy hoạch chi tiết mới đạt 291,7ha/11.255ha của quy hoạch chung (tỷ lệ phủ đạt 2,6%)… Ðặc biệt, tại TP. Ðiện Biên Phủ, tỷ lệ phủ quy hoạch chi tiết trên quy hoạch chung mới đạt 28,7% không đáp ứng được yêu cầu quản lý đô thị cũng như thu hút các nhà đầu tư, khai thác tiềm năng giá trị đất đai trên địa bàn thành phố. Bên cạnh đó, một số đô thị tại các huyện: Tủa Chùa, Tuần Giáo, Ðiện Biên Ðông mặc dù đã được phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung từ năm 2012, nhưng công tác tổ chức lập và phê duyệt quy hoạch chi tiết triển khai rất chậm (trừ thị trấn huyện Tủa Chùa đã được phê duyệt); còn lại tại thị trấn Tuần Giáo, Ðiện Biên Ðông, Mường Chà vẫn đang tổ chức lập quy hoạch chi tiết. Nguyên nhân là do cán bộ chuyên môn cấp huyện còn nhiều yếu kém từ khâu tổ chức lập đến thẩm định, xét duyệt; mặt khác các đơn vị tư vấn thiết kế năng lực còn hạn chế dẫn đến chất lượng không cao, phải chỉnh sửa hồ sơ nhiều lần.
Tương tự, công tác thiết kế đô thị chưa thực hiện dẫn đến công tác quản lý quy hoạch như cấp phép xây dựng, thẩm định cơ sở, triển khai các dự án thành phần gặp nhiều khó khăn do không có đủ căn cứ để thực hiện. Theo quy định, công tác rà soát các quy hoạch chung (5 năm) và quy hoạch chi tiết (3 năm), tuy nhiên trong thời gian vừa qua, các địa phương đều không triển khai nội dung này. Nhiều địa phương chưa quan tâm nhiều đến công tác quản lý quy hoạch, dẫn đến tình trạng công trình, dự án đầu tư xây dựng bố trí sai quy hoạch đấu nối và bố trí hạ tầng kỹ thuật không đúng quy hoạch. Công tác thẩm định hồ sơ xin cấp phép, nội dung giấy phép của các hộ gia đình riêng lẻ vẫn còn một số hồ sơ chưa tuân thủ theo quy định. Cấp phép xây dựng sai so với quy hoạch; xây dựng sai phép và không phép vẫn xảy ra. Chưa phát hiện kịp thời các sai phạm và chưa kiên quyết xử lý, đặc biệt tại đô thị TP. Ðiện Biên Phủ.