Quy mô phải song hành với chất lượng

Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 305,96 tỷ USD, tăng 14,8% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, khu vực kinh tế trong nước đạt 76,69 tỷ USD, tăng 3,2%, chiếm 25,1% tổng kim ngạch xuất khẩu. Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 229,27 tỷ USD, tăng 19,3%, chiếm 74,9%. Có 29 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 92,1% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Về cơ cấu nhóm hàng xuất khẩu, 8 tháng qua, nhóm hàng công nghiệp chế biến đạt 271,06 tỷ USD, chiếm 88,6%; nhóm hàng nông sản, lâm sản đạt 25,92 tỷ USD, chiếm 8,5%. Nhóm hàng thủy sản đạt 7,15 tỷ USD, chiếm 2,3%; nhóm hàng nhiên liệu và khoáng sản đạt 1,83 tỷ USD, chiếm 0,6%; về thị trường, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 99,1 tỷ USD. Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất với kim ngạch đạt 117,9 tỷ USD.

Đây là những kết quả rất tích cực, góp phần củng cố niềm tin vào khả năng phục hồi, tạo thêm động lực cho tăng trưởng. Tuy nhiên, để có thể đạt chỉ tiêu đưa kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tăng 12%, xuất siêu 30 tỷ USD, tạo nền tảng vững chắc để giai đoạn 2026 - 2030 đạt tốc độ tăng trưởng 2 con số đã đề ra trong Công điện số 133/CĐ-TTg ngày 12/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ, còn nhiều khó khăn, thách thức phải vượt qua.

Theo đó, khó khăn, thách thức lớn nhất đó là những biến động địa chính trị, tái định hình chuỗi giá trị toàn cầu, chính sách thương mại khắt khe từ các thị trường lớn… dẫn đến tính bất định ngày càng gia tăng. Bên cạnh đó, nhiều thị trường lớn đang áp dụng các rào cản phi thuế quan khắt khe hơn, nhất là các yêu cầu về môi trường, xã hội, quản trị...

Để có thể thích nghi và hóa giải những khó khăn, thách thức này, nhiều ý kiến cho rằng các doanh nghiệp phải đổi mới để duy trì tăng trưởng, cạnh tranh ở cả thị trường trong nước và quốc tế. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần đầu tư nguồn lực cho chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, tăng tỷ lệ nội địa hóa, giảm phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu nhằm đáp ứng quy tắc xuất xứ, minh bạch nguồn gốc.

Có chiến lược tiếp cận, khai thác hiệu quả các thị trường mới; tận dụng tối đa các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới như CPTPP và EVFTA… Bởi như ý kiến của một chuyên gia thì hiện nước ta đã ký kết 17 FTA; các FTA này không chỉ thúc đẩy xuất khẩu, giảm chi phí sản xuất mà còn góp phần hoàn thiện chính sách, mở rộng cơ hội cho các nhà đầu tư, qua đó kim ngạch xuất khẩu của nước ta đã có bước phát triển mạnh mẽ.

Nhìn nhận ở góc độ khác, một chuyên gia cho rằng, thành công về quy mô xuất khẩu phải song hành với chất lượng. Việc mở rộng thị trường không chỉ dừng ở số lượng mà quan trọng là nâng cao hàm lượng giá trị trong xuất khẩu. Do đó, cần thay đổi tư duy, không chỉ chú trọng tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu mà quan trọng là phải nâng cao chất lượng hoạt động xuất khẩu. Điều này thể hiện qua việc gia tăng giá trị gia tăng, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa và phát triển công nghiệp hỗ trợ trong nước. Các yếu tố này có ý nghĩa thiết thực, tạo ra lợi ích trực tiếp và bền vững cho nền kinh tế.

Trong bối cảnh hiện nay, việc củng cố các thị trường xuất khẩu cũ, khai thác các thị trường mới để mở rộng quy mô xuất khẩu có ý nghĩa sống còn với các doanh nghiệp. Để thực hiện được điều này, bên cạnh việc ban hành chính sách cụ thể giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường, cải thiện hạ tầng, tăng cường liên kết trong nước và quốc tế để hình thành chuỗi cung ứng bền vững, các doanh nghiệp cần liên kết chặt chẽ, xây dựng thương hiệu đủ sức cạnh tranh. Các hiệp hội, ngành hàng, chính quyền địa phương cần phát huy vai trò dẫn dắt, kết nối và hỗ trợ. Có như vậy, doanh nghiệp mới có thể mở rộng quy mô xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Ninh Hà