Quyền lợi của người lao động khi tham gia bảo hiểm thất nghiệp
BBK -Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là chính sách có ý nghĩa quan trọng đối với người lao động, giúp chia sẻ gánh nặng tài chính trong lúc chưa tìm được việc làm. Nhất là trong giai đoạn đại dịch Covid-19 vừa qua, BHTN được xem là phao cứu sinh giải quyết không ít khó khăn cho người lao động.
Cán bộ BHXH tư vấn chính sách BHXH, BHTN cho người lao động.
Tham gia BHTN, người lao động được thụ hưởng nhiều quyền lợi. Một trong số này là được hưởng trợ cấp thất nghiệp. Theo quy định tại Luật Việc làm năm 2013, trợ cấp thất nghiệp được cơ quan Bảo hiểm xã hội chi trả cho người lao động đủ điều kiện hưởng.
Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội tỉnh Bắc Kạn, trong năm 2023 trên địa bàn tỉnh có 7.870 lượt người lao động được hưởng trợ cấp thất nghiệp, với tổng số tiền chi trả hơn 25 tỷ đồng. Nhờ được chi trả hỗ trợ kịp thời, nhiều người lao động đã có thêm điều kiện ổn định cuộc sống, sẵn sàng trở lại thị trường lao động, hoặc được hỗ trợ học nghề mới. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp sau khi bị mất việc làm nhưng không biết quyền lợi của mình được hưởng khi tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH), BHTN hoặc còn lý do khác nên đã không được hưởng trợ cấp thất nghiệp cũng như các quyền lợi khác.
Chị Nông Thị Hương, cư trú tại xã Bằng Lũng (Chợ Đồn) chia sẻ: “Tôi đi làm và được đóng BHXH, BHTN đã gần 06 năm, khi nghỉ việc tôi đã tìm hiểu về chính sách BHTN và được cơ quan BHXH hướng dẫn làm thủ tục giải quyết chế độ thất nghiệp và tư vấn đóng tiếp BHXH tự nguyện để sau này khi về già được hưởng lương hưu và thẻ BHYT. Do vậy, tôi đã được hưởng 05 tháng tiền trợ cấp thất nghiệp và không phải đóng BHYT vì còn được cơ quan BHXH cấp thẻ BHYT trong thời gian tôi hưởng trợ cấp thất nghiệp. Mỗi tháng được lĩnh gần 06 triệu đồng tiền trợ cấp thất nghiệp, bản thân tôi thấy rất phấn khởi vì có thêm điều kiện để ổn định cuộc sống cho gia đình”.
Không như chị Hương, trường hợp của anh Ma Văn Nho, thường trú tại tổ 12, phường Nguyễn Thị Minh Khai (TP. Bắc Kạn) có thời gian công tác hơn 04 năm tại một công ty TNHH và được công ty đóng BHXH, BHTN. Tuy nhiên, anh đã không để ý để tìm hiểu về các chế độ của mình được hưởng sau khi chấm dứt hợp đồng lao động; khi được biết về chính sách BHTN thì đã quá thời gian theo quy định để được giải quyết hưởng trợ cấp. Mặc dù trường hợp của anh Nho vẫn được bảo lưu thời gian tham gia BHTN nhưng anh vẫn cảm thấy nuối tiếc vì nếu như anh được nhận trợ cấp thất nghiệp trong thời gian anh chưa tìm được việc làm thì cuộc sống đã bớt phần nào khó khăn.
Người lao động cần tìm hiểu về các chế độ chính sách bản thân được hưởng sau khi chấm dứt hợp đồng, nhất là chính sách BHTN. Người lao động được hưởng BHTN khi có đủ các điều kiện sau: Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc; đã đóng BHTN từ đủ 12 tháng trở lên; đã nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp theo quy định; chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng BHTN.
Tuy nhiên, người lao động cũng cần lưu ý là trong các trường hợp người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc trái pháp luật; hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng thì không được hưởng BHTN.
Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHTN của 06 tháng liền kề trước khi thất nghiệp nhưng tối đa không quá 05 lần mức lương cơ sở đối với người lao động, thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định hoặc không quá 05 lần mức lương tối thiểu vùng theo quy định của Bộ luật Lao động đối với người lao động đóng BHTN theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định tại thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc.
Thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính theo số tháng đóng BHTN, cứ đóng đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng thì được hưởng 03 tháng trợ cấp thất nghiệp, sau đó, cứ đóng đủ thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 01 tháng trợ cấp thất nghiệp nhưng tối đa không quá 12 tháng.
Về thời điểm hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính từ ngày thứ 16, kể từ ngày nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp theo quy định. Đồng thời, với việc hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động còn được hưởng chế độ BHYT trong thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp; được tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí; được hỗ trợ chi phí học nghề; được hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động./.
