Quyết định 22 - 'chìa khóa' mở cánh cửa tái hòa nhập cộng đồng

Chính sách tín dụng nhân văn này không chỉ giúp người từng lầm lỡ có việc làm, sinh kế ổn định, mà còn tạo điểm tựa tinh thần để họ tái hòa nhập cộng đồng, làm lại cuộc đời và trở thành công dân có ích cho xã hội.

Lực lượng Công an giữ vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ người chấp hành xong án phạt tù được vay vốn theo Quyết định 22 của Thủ tướng Chính phủ.

Từ khoản vay 100 triệu đến hành trình làm lại cuộc đời

Sau khi chấp hành xong án phạt tù về hành vi đánh bạc, ông Phan Văn H., thôn 3, xã Tân Tiến, tỉnh Thanh Hóa, trở về quê trong niềm vui đoàn tụ. Nhưng niềm vui ấy sớm đối diện với thực tế khó khăn: không việc làm, không vốn liếng, không biết bắt đầu lại từ đâu. Đúng lúc đó, cán bộ Phòng Giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội Nga Sơn đã đến tận nơi, thăm hỏi, động viên và giới thiệu chương trình cho vay theo Quyết định 22.

Sau khi hoàn tất hồ sơ, ông H. được giải ngân 100 triệu đồng để đầu tư phát triển kinh tế hộ gia đình. Với lợi thế đất vườn rộng, ông mạnh dạn đầu tư xây chuồng trại nuôi lợn, cải tạo vườn trồng cau, hồng xiêm, ổi.

Hai năm qua, mô hình chăn nuôi, trồng trọt kết hợp đã mang lại hiệu quả rõ rệt: gia đình có 2 lợn nái, 40 lợn con, 300 gốc cau (trong đó 100 gốc đã cho thu hoạch ổn định) và 40 cây hồng xiêm sai quả. Sau khi trừ chi phí, thu nhập hàng năm gần 200 triệu đồng. “Có công việc để làm, thu nhập ổn định, bản thân tôi thấy sống có trách nhiệm hơn, tránh xa được những cám dỗ từng khiến mình lầm lỡ”, ông H. chia sẻ.

Theo ông Cù Minh Thanh, Giám đốc Phòng Giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội Nga Sơn, đến nay dư nợ chương trình đạt 4,46 tỷ đồng với 49 khách hàng, riêng năm 2025 đã giải ngân thêm 2 tỷ đồng cho 20 trường hợp đủ điều kiện. “Chúng tôi phối hợp chặt chẽ với Công an cơ sở, các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác để rà soát, bình xét kỹ lưỡng. Việc giải ngân được thực hiện nhanh gọn, đi kèm giám sát, hướng dẫn cách sử dụng vốn đúng mục đích để đạt hiệu quả cao nhất”, ông Thanh nói.

Tương tự, tháng 5/2024, anh Lê Như D ở xã Yên Ninh, cũng được tiếp cận khoản vay 100 triệu đồng từ chương trình. Với sự hỗ trợ của gia đình, anh đầu tư nuôi bò sinh sản, chăn nuôi lợn nái và cải tạo vườn cây ăn quả. Nhờ chăm chỉ và biết tính toán, chỉ sau một năm, trang trại của anh đã có nguồn thu ổn định, giúp anh đứng vững và tránh xa cám dỗ.

Theo ông Phùng Bá Hồng, Giám đốc Phòng Giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội Yên Định, từ khi Quyết định 22 có hiệu lực, đơn vị đã giải ngân 4,3 tỷ đồng cho 43 khách hàng. “Điều đáng mừng là 100% người vay đều sử dụng vốn đúng mục đích, làm ăn hiệu quả và dần ổn định cuộc sống”, ông Hồng cho biết.

Không chỉ giúp họ khởi nghiệp, chính sách còn giúp con người tìm lại niềm tin và giá trị bản thân. Câu chuyện của anh Nguyễn Văn S., phường Bỉm Sơn, là minh chứng rõ ràng. Sau 26 tháng tù vì tội “gây rối trật tự công cộng”, anh trở về trong hoàn cảnh mẹ già bệnh tật, kinh tế kiệt quệ. Nhưng nhờ được vay 100 triệu đồng từ chương trình, anh mở quán ăn sáng kết hợp bán cà phê nhỏ ở phố phường.

“Nhờ sự giúp đỡ của Công an phường và ngân hàng, tôi có cơ hội bắt đầu lại. Giờ đây, khách quen ngày càng đông, tôi có thu nhập ổn định và dự định mở rộng quán, tạo thêm việc làm cho người khác”, anh S. cho biết thêm.

Theo ông Nguyễn Văn Nam, Giám đốc Phòng Giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội Bỉm Sơn, đến nay đơn vị đã giải ngân 1,05 tỷ đồng cho 9 khách hàng. “Phần lớn người vay đều sử dụng vốn hiệu quả, trả nợ đúng hạn, trở thành tấm gương cho người khác noi theo”, ông Nam chia sẻ. Đại úy Lê Minh Nguyên, Cảnh sát khu vực phường Bỉm Sơn, nhận định: “Chính sách này không chỉ giúp người lầm lỗi có việc làm, mà còn góp phần phòng ngừa tái phạm, giữ gìn an ninh trật tự cơ sở. Mỗi đồng vốn cho vay là một cơ hội làm lại cuộc đời”.

Điểm sáng toàn quốc về triển khai Quyết định 22

Theo Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội Thanh Hóa, từ tháng 10/2023 đến 3/2025, đã có 727 người được giải ngân hơn 67 tỷ đồng, đưa Thanh Hóa trở thành địa phương dẫn đầu cả nước về kết quả thực hiện Quyết định 22. Song song với hoạt động cho vay, ngân hàng còn phối hợp chặt chẽ với Công an tỉnh tổ chức hàng trăm diễn đàn “Phiên chợ của tình người”, tư vấn pháp lý, giới thiệu việc làm cho người trong diện thi hành án và tái hòa nhập cộng đồng.

Chỉ riêng giai đoạn 2023 – 2025, đã có gần 1.000 người được tư vấn, trong đó hơn 200 người có việc làm ổn định tại các doanh nghiệp trên địa bàn. Công tác tuyên truyền và tập huấn cũng được triển khai đồng bộ: hơn 650 hội nghị tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ Ban giảm nghèo, tổ chức chính trị - xã hội, trưởng thôn, tổ trưởng tổ tiết kiệm vay vốn nhằm thống nhất quy trình, hướng dẫn hồ sơ và giải đáp vướng mắc cho người dân.

Theo ông Nguyễn Ngọc Thanh, Phó Giám đốc Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội Thanh Hóa, nguồn vốn tín dụng chính sách đã mang lại “hiệu quả kép”: vừa giúp người lầm lỗi có điều kiện sản xuất, học nghề, tạo việc làm, vừa góp phần bảo đảm an ninh trật tự.

“Thực tế cho thấy, nhiều người sau khi được vay vốn đã có công ăn việc làm, thu nhập ổn định, từ đó tránh xa tệ nạn xã hội và không tái phạm. Chính sách này không chỉ nhân văn mà còn thiết thực trong công tác phòng ngừa tội phạm, xây dựng xã hội an toàn, nhân ái hơn”, ông Thanh nhấn mạnh. Ông Thanh cũng kiến nghị HĐND và UBND tỉnh Thanh Hóa tiếp tục quan tâm bổ sung nguồn vốn địa phương để mở rộng cho vay trong năm 2026 và các năm tiếp theo, giúp ngày càng nhiều người có cơ hội khởi nghiệp, làm lại cuộc đời.

Theo Thượng tá Trần Thái Quang Hoàng, Phó Giám đốc - Thủ trưởng Cơ quan Thi hành án hình sự Công an tỉnh Thanh Hóa, thời gian qua, lực lượng Công an đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền trong công tác tiếp nhận, quản lý, giáo dục và giúp đỡ người chấp hành án hình sự tại cộng đồng.

Cứ mùng 5 hằng tháng, Công an các xã, phường gửi danh sách những người chấp hành xong án đủ điều kiện vay vốn cho Ngân hàng Chính sách xã hội. Trên cơ sở đó, ngân hàng phối hợp xuống tận nhà thăm hỏi, động viên và hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ. Cách làm này giúp rút ngắn thời gian, đảm bảo người dân được tiếp cận vốn nhanh và hiệu quả. “Việc giúp họ có việc làm, có thu nhập ổn định là biện pháp phòng ngừa tội phạm bền vững nhất”, Thượng tá Hoàng khẳng định.

Chính sách tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù không chỉ là nguồn hỗ trợ vật chất, mà còn là liều thuốc tinh thần xoa dịu những tổn thương, mặc cảm. Khi được tin tưởng, họ có cơ hội thể hiện giá trị bản thân, cống hiến trở lại cho xã hội.

Để phát huy hiệu quả bền vững, trong thời gian tới, các cấp, ngành và tổ chức đoàn thể cần tiếp tục phối hợp rà soát, hỗ trợ việc làm, tư vấn, hướng nghiệp; đồng thời hướng dẫn các thủ tục xóa án tích, đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật, lan tỏa thông điệp nhân ái trong cộng đồng. Những người từng lầm lỗi, khi được trao cơ hội, họ đã và đang chứng minh rằng: “làm lại cuộc đời” không phải là điều xa vời, nếu có sự sẻ chia và đồng hành của cả xã hội.

Từ hiệu quả rõ rệt trên thực tế, có thể khẳng định rằng Quyết định 22/2023/QĐ-TTg không chỉ là một chủ trương đúng đắn mà còn là biểu tượng về lòng nhân ái, bao dung của Đảng, Nhà nước ta đối với người lầm lỗi. Chính sách ấy đã được cụ thể hóa bằng những con người cụ thể, những mô hình sinh kế hiệu quả và những cuộc đời được hồi sinh.

Như lời ông Nguyễn Văn Nam, Giám đốc Phòng Giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội Bỉm Sơn, khẳng định: “Mỗi đồng vốn cho vay không chỉ nuôi dưỡng ước mơ làm ăn, mà còn nuôi dưỡng niềm tin, giúp xã hội bình yên hơn từng ngày”.

Trần Thắng