Quyết định lịch sử

“Đừng bao giờ đánh giá thấp sức mạnh hủy diệt của ông già tự ái cứng đầu với điều gì đó cần chứng minh”, The Atlantic (TA) nhận định sự kiện tổng thống thoát khỏi bóng của mình. Rút cục, ông đã nhận ra “bản chất của nghỉ hưu khỏe khoắn” (TA).

Nhiều tháng qua, Tổng thống bị quy là “một trong những nhà lãnh đạo cẩu thả và cứng đầu nhất lịch sử (Mỹ)”. Ông quyết chiến tiếp sau màn tranh luận tệ hại tối 27/6 với cựu Tổng thống Donal Trump. Học giả Mark Leibovich nêu ẩn dụ ông nội 81 xuân không chịu trả bằng lái, đâm vào cây sồi, làm xe hỏng hẳn và khiến bộ hành thương vong.

Từ trải nghiệm bản thân, học giả Arthur C. Brooks lý giải hiện tượng “suy giảm khả năng ở các cá nhân có thành tích cao”. Định thôi chức chủ tịch Viện Doanh nghiệp Mỹ, ông thấy văng vẳng “mi sắp phạm sai lầm lớn nhất trong đời”. Thành tích hào hùng cảnh báo: “Chớ thay đổi. Mi đang trên đà chiến thắng. Đừng là kẻ ngốc”.

Ai cũng sở hữu bốn nhu cầu phổ quát: thuộc về, tự trọng, kiểm soát, và hiện diện có ý nghĩa. Một số học giả tin rằng các yếu nhân dễ làm mất chúng nếu rời quyền lực. Quen với bao năm cống hiến chạy theo danh tính là chính, “họ sẽ gặp rắc rối”, theo Brooks.

Đầu tiên là tính cứng nhắc của bản sắc nghề nghiệp. “Thật khó để từ bỏ cách nhìn nhận bản thân nếu họ tự hào về điều đó”, vẫn theo Brooks. Bất chấp sức khỏe tinh thần ngày càng tệ, Tổng thống Biden có quyền tự hào khi ông tiếp tục gặt thành tựu kinh tế. Sau công bố tăng trưởng GDP quý 2 lên 2,8%, cao hơn dự kiến, ông thêm tin vui. Lạm phát giảm nhẹ, còn 2,5% đến cuối tháng 6, tờ thiên hữu The Washington Examiner thừa nhận, nguồn Cục Dự trữ liên bang ngày 26/7.

Giữa đủ lý do để bám víu, Tổng thống thấy cơ hội tuyệt vời khi bố cáo trên mạng xã hội X hôm 21/7 rằng sẽ buông súng. Ông đã thoát khỏi thế kẹt của cơn nghiện chiến tích và nịnh hót, trạng thái được đạo tràng Ấn giáo cổ đại gọi là Grihastha. Ông sắp gần đạt Sannyasa, Brooks phân tích tiếp, ngưỡng không còn vật lộn, thôi muốn làm những gì khiến ông nổi tiếng và được ngưỡng mộ.

Tuyên cáo buông vũ khí, Tổng thống đã thoát dớp dai dẳng của nhiều lãnh đạo cao niên. Báo hiệu rời đấu trường trước thân quyến và thuộc cấp, ông không đề cập gì đến kình địch. Quả tình, cách tốt nhất để đạt bất tử là bảo vệ di sản của mình bằng kết thúc anh hùng, theo Stephen Cave, triết gia ở Đại học Cambridge.

HOÀNG QUỐC DŨNG