Ra mắt hai tập thơ 'Vệt thiều quang' và 'Vân không'

Hai tác giả (bên trái) tại buổi giao lưu và ra mắt sách.

Chương trình giao lưu, ra mắt sách được mang tên: "Dòng chảy tâm ngôn của cha và con". Ngay từ tên gọi sự kiện đã khắc họa mối quan hệ gắn bó, sự tiếp nối và giao thoa của hai thế hệ thi ca trong cùng một mạch nguồn sáng tạo.

Trong dòng chảy thơ Việt Nam đương đại, sự xuất hiện của "song hành thi ca" cha-con, mà nhất là giữa cha nuôi với con nuôi là điều khá hiếm gặp. Không phải ngẫu nhiên buổi ra mắt này trở thành sự kiện văn chương thu hút sự quan tâm của giới sáng tác, bạn đọc, cũng như nhiều nhà phê bình văn học.

Nhà thơ Lê Thuận Nghĩa từ trải nghiệm cuộc đời, từ những năm tháng thăng trầm, từ cả công việc của một khí công sư, lương y đã kết tinh nên những câu thơ như nhịp thở, như dòng khí luân chuyển.

Nhà thơ Ngô Thanh Vân từ góc nhìn trẻ trung, đầy khát vọng đã mở ra một bầu trời tự do, lãng đãng mà mạnh mẽ. Hai giọng nói tưởng chừng khác biệt, lại cùng chảy trong một mạch nguồn tình cảm, hòa quyện thành một bản đối thoại nghệ thuật đầy rung động.

Hai tập thơ "Vệt thiều quang" và "Vân không" do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành.

Nhà thơ Lê Thuận Nghĩa, sinh năm 1959 tại Quảng Bình - mảnh đất gió Lào cát trắng, từ lâu đã hun đúc nên những tâm hồn kiên cường, giàu nội lực. Hiện nay, ông sống và làm việc tại Hamburg (Đức), vừa là một lương y, vừa là Giám đốc Trung tâm UNESCO nghiên cứu ứng dụng chăm sóc sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam. Bước vào tuổi ngoài sáu mươi, ông mới lần đầu tiên công bố tập thơ "Vệt thiều quang". Nhưng có lẽ chính sự muộn màng này lại đem đến cho thơ ông sức nặng và sự chiêm nghiệm đặc biệt.

"Vệt thiều quang" gồm 66 bài thơ, tựa như 66 nốt nhạc được cất lên từ hành trình dài đầy thử thách. Thơ ông để ngôn từ tuôn chảy tự nhiên như hơi thở, không gò ép, không trang sức mà vẫn vang vọng một âm điệu giàu nhạc tính. Chính "nốt lặng" đó làm nên sức gợi, khiến độc giả ngẫm ngợi, tìm thấy chính mình trong từng câu chữ.

Điểm đặc biệt ở tập thơ là sự kết hợp giữa luyện tâm và luyện thở, giữa thi ca và khí công, giữa trải nghiệm tâm linh và đời sống trần thế. Với nhiều người, thơ có thể chỉ là sự ghi chép cảm xúc. Với Lê Thuận Nghĩa, thơ là hành trình nội tâm, là cách cân bằng hơi thở, tìm sự an nhiên trong những chao đảo của kiếp người. Đó là lý do "Vệt thiều quang" không đơn thuần là một tập thơ, mà còn như bản trường ca về đời sống, chứa đựng cả sự chắt lọc của tâm hồn sau nhiều năm chiêm nghiệm.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam (bên phải) chia sẻ.

Nếu thơ của người cha như dòng suối chảy từ núi cao, ngấm vào đất đá, bền bỉ và thâm trầm, thì thơ của người con - nhà thơ Ngô Thanh Vân lại như những vầng mây bay, rộng mở, khoáng đạt.

Sinh năm 1981 tại miền đất đỏ Pleiku, Ngô Thanh Vân sớm khẳng định vị trí trong đời sống văn chương khi liên tục gặt hái nhiều giải thưởng, từ giải Tác giả trẻ của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam (2009) đến nhiều giải thưởng văn học nghệ thuật của Gia Lai và giải thưởng cuộc thi thơ Tạp chí Văn học nghệ thuật xứ Thanh (2011).

Đến nay, chị đã xuất bản 9 ấn phẩm, gồm 5 tập thơ, 2 tập truyện ngắn, 2 tập tản văn. "Vân không" - tập thơ mới nhất của nữ nhà thơ tiếp tục cho thấy sự bền bỉ và sức sáng tạo của một cây bút trẻ trung, nhiệt huyết.

Tập thơ cũng gồm 66 bài, như sự đồng điệu với "Vệt thiều quang" của cha nuôi. Những bài thơ đều cho thấy sự tinh tế trong cảm xúc và khả năng mở rộng biên độ biểu đạt.

Ngô Thanh Vân chia sẻ tại buổi ra mắt: "Bài mở đầu tập thơ của ba là 'Vệt thiều quang', thì bài kết thúc tập thơ của tôi cũng là 'Vệt thiều quang'. Bài thơ cuối cùng trong tập của ba là 'Đêm ngân hồ nằm nghe sóng hát' lại viết tặng tôi. Hai bìa sách cha con cùng vẽ, cùng chọn gam màu mà ba gọi là 'màu lòng mẹ'. Đó là sự kết nối vô hình nhưng thiêng liêng giữa cha mẹ và con cái, giữa tình thân và sáng tạo".

Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà văn Văn Giá đảm nhận vai trò dẫn dắt chương trình.

Ở "Vân không", người đọc bắt gặp một không gian thi ca trẻ trung, tự do, rộng lớn. Nếu thơ cha thiên về nội tâm, hướng đến sự tĩnh lặng, thì thơ con lại nghiêng về khám phá thế giới bên ngoài, hướng đến sự mở rộng, cất cánh. Thế nhưng, cả hai đều gặp nhau ở tình yêu tha thiết dành cho đời sống và con người.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam chia sẻ tại buổi giao lưu: "Hai nhà thơ Lê Thuận Nghĩa và Ngô Thanh Vân hiện diện trong cùng một không gian thơ ca nhưng đi hai con đường khác nhau. Nếu Lê Thuận Nghĩa chắt chiu thơ từ biến cố, từ bão tố và suy ngẫm, thì Ngô Thanh Vân mở ra một bầu trời trẻ trung, tự do, vô tận. Hai thế hệ, hai tiếng nói, nhưng cùng viết về đời sống con người bằng ngôn ngữ thi ca, để mỗi lần đọc lại, độc giả lại tìm thấy những khám phá mới mẻ".

Sự khác biệt và đồng điệu ấy làm nên một đối thoại nghệ thuật độc đáo. Cha-con, hai con người, hai thế hệ, nhưng cùng chung một niềm tin vào sức mạnh của ngôn từ. Người cha viết để chiêm nghiệm, để cân bằng. Người con viết để tung bay, để mở rộng. Và trong dòng chảy của ngôn ngữ, hai giọng nói ấy không loại trừ nhau, mà soi sáng, bổ sung, làm giàu cho nhau.

Hai tác giả đã gửi tới bạn đọc lời tri ân sâu sắc.

Ở đây, ta thấy sự gắn kết gia đình không chỉ ở huyết thống, mà còn ở sự đồng hành trong sáng tạo. Chính tình cảm cha con đã trở thành nguồn năng lượng cho hai tập thơ, biến buổi ra mắt thành một ngày hội văn chương giàu xúc cảm.

Trong bối cảnh thơ ca Việt Nam đương đại, khi mà sự đa dạng giọng điệu và phong cách ngày càng mở rộng, việc xuất hiện một "dòng chảy song hành" giữa hai thế hệ cha và con có ý nghĩa rất đặc biệt. Nó không chỉ là minh chứng cho sự tiếp nối truyền thống trong gia đình, mà còn gợi mở suy nghĩ về sự kế thừa trong văn học.

Nếu như trước đây, người đọc từng biết đến những gia đình nhiều thế hệ làm văn, làm thơ thì sự kiện Lê Thuận Nghĩa và Ngô Thanh Vân lại gợi thêm một sắc thái khác. Đó không hẳn dừng lại ở sự gặp gỡ, kế thừa về nghề nghiệp, mà là mối tương giao trong thế giới tinh thần, nơi cha và con cùng gửi gắm tiếng nói của mình, mỗi người một cách, nhưng vẫn chung mạch nguồn yêu thương.

Cả hai tập thơ đều có 66 bài - con số tròn đầy, gợi sự viên mãn. Cách bố cục này có thể là sự sắp đặt có ý thức, để hai cuốn sách như hai nửa của một chỉnh thể. Đọc "Vệt thiều quang" rồi đến "Vân không", bạn đọc thường có chung cảm giác như đang đi qua một hành trình từ ánh sáng mặt trời buổi sớm cho đến bầu trời vân mây rộng mở.

Buổi giao lưu ra mắt hai tập thơ, với sự tham dự của nhiều nhà thơ, nhà văn, nhà phê bình văn học cũng trở thành dịp để công chúng cảm nhận một bản giao hưởng của đời sống: có ánh sáng, có mây trời, có bão tố, có tĩnh lặng. Những lời chia sẻ, những vần thơ ngân vang trong khán phòng, tất cả hòa quyện tạo nên không gian nghệ thuật đa chiều, lắng đọng.

THỤY PHƯƠNG