Rắc rối chính trị Lebanon và ẩn số Saudi Arabia

Từ Saudi Arabia, ngày 12-11, Thủ tướng Lebanon Saad al-Hariri thông báo sẽ về nước trong vài ngày tới để từ chức theo đúng hiến pháp.

Ông Hariri bỏ sang Saudi Arabia từ ngày 3-11, chỉ một ngày sau ông bất ngờ tuyên bố từ chức vì sợ bị ám sát. Cha ông - cố Thủ tướng Rafik al-Hariri - bị ám sát năm 2005 và nhóm vũ trang Hezbollah bị cáo buộc là thủ phạm. Hezbollah là nhóm vũ trang mạnh nhất tại Lebanon và có chân trong liên minh cầm quyền do ông Hariri lãnh đạo. Cùng ngày, ông Hariri tuyên bố từ chức 4-11, Saudi Arabia nhận một quả tên lửa đạn đạo từ nhóm nổi dậy Houthi ở Yemen.

Cả Saudi Arabia và Mỹ xác định tên lửa này do Iran sản xuất, cáo buộc Hezbollah và Iran đều có vai trò trong vụ việc.

Trong khi đó, Tổng thống Lebanon Michel Aoun đã chính thức yêu cầu Saudi Arabia giải thích. Lãnh đạo Hezbollah Hassan Nasrallah không loại trừ khả năng ông Hariri bị Saudi Arabia ép từ chức. Tạp chí New Yorker (Mỹ) dẫn một số nguồn tin ngoại giao cấp cao cho biết ông Hariri đã bị phía Saudi Arabia triệu tập và bị ra lệnh phải từ chức.

Thủ tướng Lebanon Hariri trong một cuộc gặp với vua Salman của Saudi Arabia. Ảnh: AP

Tuyên bố từ chức cũng được viết sẵn. Ông Hariri bị ngăn không cho trở về Beirut, hạn chế liên lạc. Theo Reuters, thậm chí điện thoại di động của ông cũng bị tịch thu.

Trong khi chính phủ Lebanon và Hezbollah cáo buộc Saudi Arabia cưỡng ép giữ người, ông Hariri bất ngờ khẳng định ông tự do đi về. Ngày 12-11, ông Hariri cũng nói có thể sẽ rút lại tuyên bố từ chức nếu Hezbollah thôi can thiệp vào các cuộc xung đột ở khu vực, nếu chính phủ Lebanon chịu theo chính sách trung lập. Đây cũng là những gì Saudi Arabia mong muốn.

Ngày 11-10, Nhà Trắng đã ra tuyên bố nói ông Hariri là “đối tác tin tưởng” của Mỹ. Phía Washington kêu gọi “tất cả các nước và các bên tôn trọng chủ quyền, độc lập, hiến pháp Lebanon”. Theo New Yorker, tuyên bố này gián tiếp tạo sức ép lên Saudi Arabia cần nhanh chóng có các động thái giải tỏa rắc rối chính trị tại Lebanon. Song Nhà Trắng cũng chỉ trích một bên không nêu tên “hủy hoại thể chế chính phủ Lebanon, sử dụng Lebanon như một căn cứ đe dọa các nước khác trong khu vực” – ám chỉ đến Hezbollah.

ĐĂNG KHOA