Ranh giới yêu và ghét với VĐV nhập tịch ở Trung Quốc

Eileen Gu và Beverly Zhu đều sinh ra, lớn lên ở Mỹ trước khi quyết định thi đấu cho Trung Quốc tại Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh 2022.

Tuy nhiên, trong khi Gu, vận động viên trượt tuyết tự do, được khán giả nước chủ nhà hết lời khen ngợi và ngưỡng mộ thì Zhu, vận động viên trượt băng nghệ thuật, phải hứng chịu làn sóng chỉ trích sau hai màn trình diễn không thành công, theo CNA.

Gu (18 tuổi), được biết đến với cái tên Gu Ailing ở Trung Quốc, khẳng định mình là gương mặt sáng giá tại Olympic khi giành huy chương vàng nội dung Big Air (nhào lộn trên không với ván trượt tuyết) dành cho nữ hôm 8/2.

“Gu Ailing lần đầu tham gia Thế vận hội mùa đông nhưng đã đạt 1.620 điểm và giành huy chương vàng. Cô ấy thật tuyệt vời!”, trích một bài đăng trên mạng xã hội được chia sẻ rộng rãi.

“Chúc mừng cô gái. Tôi nóng lòng chờ những màn trình diễn tuyệt vời hơn nữa từ bạn!”, một người khác viết.

Eileen Gu ăn mừng tấm huy chương vàng môn trượt tuyết tự do tại Olympic Bắc Kinh 2022. Ảnh: Manan Vatsyayana/AFP.

Phản ứng dành cho Zhu, thi đấu dưới cái tên Trung Quốc là Zhu Yi, lại hoàn toàn trái ngược.

Vận động viên 19 tuổi ôm mặt khóc hôm 7/2, sau khi vấp ngã hai lần trong phần thi trượt băng tự do. Trước đó một ngày, cô ngã trong phần thi đơn nữ của môn đồng đội.

Sự đau khổ của Zhu không giúp cô được tha thứ trên mạng xã hội Trung Quốc mà còn bị đày đọa vì những sai lầm. Hashtag #ZhuYiFellOver (Zhu Yi vấp ngã) thu hút 230 triệu lượt xem trên Weibo.

“Tôi không hiểu vì sao một người như thế lại được đại diện cho Trung Quốc”, một người viết.

Sự lạm dụng đối với Zhu dữ dội đến mức các nhà chức trách phải kiểm duyệt bài đăng liên quan tới cô.

Quy định cứng rắn

Những năm gần đây, Trung Quốc sử dụng một số vận động viên sinh ra ở nước ngoài để nâng cao chất lượng đội tuyển quốc gia, đặc biệt ở môn bóng đá và khúc côn cầu trên băng.

Trung Quốc không phải là đất nước duy nhất làm điều đó, nhưng quốc gia này nổi bật vì có tỷ lệ nhập cư rất thấp và cấm công dân mang hai quốc tịch. Tuy nhiên, giờ đây, các quy định có vẻ được nới lỏng đôi chút.

Steve Tsang, Giám đốc Viện Trung Quốc tại Trường Nghiên cứu Phương Đông và Châu Phi ở London (Anh), cho biết: “Những ai được đánh giá là có thể đóng góp cho quê hương thì nhà nước sẵn sàng đãi ngộ họ tử tế”.

Beverly Zhu (Zhu Yi) bật khóc sau khi bị ngã trên sân đấu. Ảnh: Sebastien Bozon/AFP.

Gu sinh ra ở California với cha là người Mỹ, mẹ gốc Trung Quốc và hiện vẫn sống tại xứ cờ hoa. Năm 2019, vận động viên này lựa chọn thi đấu cho Trung Quốc, một quyết định mà cô mô tả là “rất khó khăn”.

Là sinh viên nổi tiếng kiêm người mẫu bán thời gian, Gu được hâm mộ cuồng nhiệt ở xứ tỷ dân nhờ thông thạo tiếng Quan thoại và yêu ẩm thực Trung Quốc. Cô ký hợp đồng với nhiều thương hiệu lớn, bao gồm chuỗi cà phê Luckin và trang web mua sắm JD.com.

“Khi đến Bắc Kinh, tôi cảm thấy như mình thật sự trở về nhà”, cô từng nói.

Gu luôn kín tiếng về tình trạng quốc tịch của mình, mặc dù bị các phóng viên quốc tế liên tục dồn ép.

Trong khi đó, Zhu từ bỏ quốc tịch Mỹ để thi đấu cho Trung Quốc.

Tuy nhiên, không được tôn thờ như Gu, Zhu bị soi mói vì khả năng giao tiếp bằng tiếng Quan thoại hạn chế và nền tảng gia đình. Nhiều người bóng gió rằng cô được thi đấu ở Olympic nhờ danh tiếng của bố - một chuyên gia trí tuệ nhân tạo nổi tiếng.

Áp lực kép

Đều mang hai dòng máu Mỹ - Trung, Gu và Zhu phải đi đúng hướng khi thể hiện một trong hai danh tính của mình.

Mối quan hệ giữa hai cường quốc ở mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ. Washington còn dẫn đầu cuộc tẩy chay ngoại giao đối với Olympic Bắc Kinh.

Gu từng nói rằng cô muốn sử dụng thể thao để kết nối người dân ở hai quốc gia. Nữ vận động viên mô tả bản thân là “người Mỹ khi ở Mỹ và người Trung Quốc khi ở Trung Quốc”.

Hình ảnh quảng cáo của Eileen Gu xuất hiện trên đường phố Trung Quốc ngày 11/1. Ảnh: Reuters.

Tuy vậy, một số dân mạng chỉ trích Gu vì thường xuyên sử dụng mạng xã hội, cáo buộc cô không biết đến thực tế là hầu hết người Trung Quốc không thể tự do truy cập Internet, bao gồm cả Instagram.

Hôm 7/2, Gu bác bỏ chỉ trích khi một nhà báo hỏi rằng khó có cách nào để khiến người hâm mộ Trung Quốc và Mỹ đều hài lòng.

“Tôi không cố gắng làm hài lòng bất kỳ ai. Tôi là cô gái 18 tuổi đang sống cuộc đời rực rỡ nhất của mình”, cô nói.

Thiên Nhi