Real và Barca mãi không chịu nhìn sang Premier League

Premier League đang là giải đấu hàng đầu hành tinh.

Real Madrid, Barcelona và Javier Tebas - ba thế lực tưởng chừng đối nghịch – hóa ra đang cùng kéo bóng đá Tây Ban Nha xuống vực, bởi họ vẫn chưa hiểu điều khiến nước Anh trở thành đế chế: chia sẻ thay vì độc chiếm.

Khi La Liga tự chia rẽ mình

Không cần một cuộc khủng hoảng kinh tế hay bê bối trọng tài, La Liga vẫn có thể làm tổn thương chính mình. Tuần qua, kế hoạch tổ chức trận Villarreal – Barcelona tại Miami của Chủ tịch Javier Tebas tan thành mây khói, để lại một sân khấu quen thuộc: các bên đổ lỗi cho nhau.

Tebas than thở rằng La Liga “mất cơ hội vươn ra thế giới”, Barcelona đồng tình nhưng kín đáo đổ lỗi cho liên đoàn, còn Real Madrid thì mỉm cười hả hê. Trong mắt Florentino Perez, thất bại của Tebas là chiến thắng của sự “trừng phạt”, là bằng chứng cho thấy La Liga đang tự biến mình thành trò hề.

Và như thường lệ, sau khi hết lời công kích lẫn nhau, họ cùng hướng về một kẻ thù chung: Premier League. Một kẻ thù xa xôi nhưng giàu có, thống trị thị trường bản quyền, và là lý do khiến bóng đá Anh trở thành “giấc mơ xa xỉ” mà Tây Ban Nha không thể với tới.

Barca và Real giống như hai vương triều cũ, già cỗi nhưng vẫn cố giữ hào quang. Cả hai đều đang ngập trong nợ - Real Madrid khoảng 3 tỷ euro, Barcelona cũng chẳng khá hơn sau những thương vụ “bán tương lai” cho các quỹ đầu tư Mỹ.

La Liga chỉ có Barca và Real cạnh tranh.

Barca thậm chí còn “thổi phồng” giá trị tài sản bán đi để hợp thức hóa sổ sách, tạo nên khoản thiếu hụt 100 triệu euro và bị La Liga cảnh cáo. Trong khi đó, Real đắm chìm trong dự án tái thiết Bernabeu, với những rắc rối từ… cư dân địa phương, những người kiện vì tiếng ồn và kế hoạch xây bãi đỗ xe ngầm.

Cả hai đều biết mô hình “CLB thuộc sở hữu hội viên” đã lỗi thời. Nó cho phép chủ tịch nắm quyền tối cao mà không cần đầu tư cá nhân - một cơ chế quyền lực nhưng không bền vững. Song, họ vẫn cố níu giữ, bởi từ bỏ nó cũng đồng nghĩa với mất đi ngai vàng quyền lực.

Trong khi La Liga loay hoay tìm đường đến Mỹ để kiếm thêm tiền, Premier League vẫn ngồi vững trên ngai vàng châu Âu, không cần mang trận đấu ra nước ngoài để “đánh bóng thương hiệu”.

Tại Anh, chênh lệch doanh thu bản quyền giữa đội vô địch và đội bét bảng chỉ ở mức 1,8 lần. Con số tưởng nhỏ nhưng tạo nên khác biệt lớn: mọi trận đấu đều đáng xem, mọi đội đều có cơ hội. Chính tính cạnh tranh này là linh hồn giúp Premier League trở thành sản phẩm toàn cầu.

La Liga thì ngược lại. Dù Tebas đã cải cách từ năm 2015, quyền lợi vẫn nghiêng hẳn về hai “ông lớn”. Mùa 2023/24, Barcelona và Real Madrid thu về khoảng 160 triệu euro mỗi đội, trong khi Atletico chỉ nhận 118 triệu, còn những đội như Sevilla hay Real Sociedad chưa tới 70 triệu.

Girona - đội xếp thứ ba mùa 2023/24 - chỉ đứng thứ 11 trong bảng tiền bản quyền. Một trò chơi đã được sắp xếp, nơi những kẻ thống trị vẫn chia nhau miếng bánh lớn nhất.

Giải đấu không còn kịch tính

Từ năm 2000, ngoài Real và Barca, chỉ hai đội – Valencia và Atletico Madrid – từng vô địch La Liga. Trong cùng thời gian đó, Premier League có sáu nhà vô địch khác nhau, Bundesliga cũng vậy, còn Ligue 1 có tám.

Premier League luôn chứa đựng nhiều bất ngờ.

La Liga ngày nay là một cuộc đua hai ngựa không hồi kết, thiếu bất ngờ, thiếu cảm xúc, và ngày càng xa rời khán giả trung lập. Các nhà đài quốc tế không còn mặn mà, vì chẳng ai muốn xem một bộ phim mà họ đã biết cái kết.

Thay vì sửa mình, Tebas cố tổ chức trận đấu ở Miami, hy vọng “bán được thêm vài triệu euro quảng cáo”. Nhưng như người Mỹ từng nói, một giải đấu chỉ hấp dẫn khi mọi đội đều có cơ hội, chứ không phải khi hai đội ôm hết lợi nhuận.

Premier League có thể bị chỉ trích vì thương mại hóa quá mức, vì lịch thi đấu khắc nghiệt hay cơn sốt giá cầu thủ, nhưng điều khiến họ tồn tại chính là tính hệ thống và sự công bằng tương đối.

Ngược lại, La Liga đang sa vào vòng luẩn quẩn của sự ích kỷ. Real và Barca vừa phàn nàn về Premier League, vừa từ chối chia sẻ lợi nhuận cho phần còn lại. Họ muốn La Liga hấp dẫn, nhưng lại không muốn mất quyền kiểm soát.

Câu hỏi đặt ra: nếu Premier League là “kẻ thù”, vậy tại sao không học cách mà “kẻ thù” thành công?

Bóng đá Tây Ban Nha từng là đỉnh cao của thế giới – nơi tạo ra tiki-taka, sản sinh Xavi, Iniesta, Ramos, Casillas. Nhưng giờ đây, thứ còn sót lại là sự kiêu ngạo cũ kỹ và nỗi ghen tị lộ liễu.

Premier League không phải là nguyên nhân khiến La Liga suy tàn. Kẻ thù thật sự của La Liga chính là La Liga - một hệ thống già nua, bị thống trị bởi hai CLB vừa quyền lực, vừa sợ thay đổi.

Nếu Real, Barca và Tebas tiếp tục hành xử như ba nhánh quyền lực cắt vào nhau, thì sớm muộn gì La Liga cũng chỉ còn là di sản của một thời hoàng kim đã mất, trong khi bóng đá Anh vẫn tiến lên, lạnh lùng nhưng vững vàng – bằng chính những gì bóng đá Tây Ban Nha từng dạy cho cả thế giới: chơi vì tập thể, chứ không vì cái tôi.

Hà Trang