Rõ công cụ chính sách, nguồn lực bảo đảm và cơ chế phối hợp
Dự thảo Luật Công nghệ cao (sửa đổi) tập trung đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường cơ chế hậu kiểm và thu hút nguồn lực đầu tư ngoài ngân sách nhà nước. Để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả trong tổ chức thực hiện, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị làm rõ hơn các công cụ chính sách, nguồn lực bảo đảm và cơ chế phối hợp giữa các cơ quan.
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan điều hành phiên họp
Sáng 16/10, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Công nghệ cao (sửa đổi).
Quản lý hiệu quả, không quản lý quá trình
Tờ trình dự án Luật Công nghệ cao (sửa đổi) do Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân trình bày. Dự thảo Luật gồm 6 chính sách là: hoàn thiện khái niệm và tiêu chí về công nghệ cao; thiết kế lại hệ thống các chính sách và đối tượng hưởng chính sách ưu tiên, ưu đãi, hỗ trợ đầu tư; khuyến khích phát triển hệ sinh thái công nghệ cao; bổ sung quy định về các mô hình khu công nghệ cao, đô thị công nghệ cao; bổ sung và hoàn thiện các quy định quản lý nhà nước về công nghệ cao, cơ chế quản lý, kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả; bổ sung các quy định về yêu cầu chuyển đổi số toàn diện hoạt động công nghệ cao.
Dự thảo Luật được thiết kế theo nguyên tắc đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường hậu kiểm, chuyển đổi số toàn diện trong công tác quản lý và hoạt động công nghệ cao. Thay đổi tư duy quản lý theo hướng quản lý hiệu quả, không quản lý quá trình. Thu hút đầu tư ngoài ngân sách nhà nước cho công nghệ cao thông qua việc khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, tài trợ kinh phí cho nghiên cứu, phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược, sản phẩm công nghệ cao, sản phẩm công nghệ chiến lược.
Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân trình bày tờ trình dự án Luật Công nghệ cao (sửa đổi)
Dự thảo Luật cũng kế thừa tối đa những nội dung của Luật Công nghệ cao năm 2008 đã được triển khai có hiệu quả trong thời gian qua.
Theo Báo cáo thẩm tra dự án Luật do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn trình bày, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật Công nghệ cao (sửa đổi).
Về phạm vi điều chỉnh, Ủy ban đề nghị cần xem xét bổ sung các nội dung về đào tạo và phát triển nhân lực công nghệ cao, thương mại hóa sản phẩm, quản lý an ninh dữ liệu, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn trình bày Báo cáo thẩm tra
Về tiêu chí xác định công nghệ cao được ưu tiên đầu tư phát triển và công nghệ chiến lược, Ủy ban đề nghị rà soát, bổ sung tiêu chí cụ thể, có thể đo lường được để bảo đảm tính khả thi, công bằng và làm cơ sở cho văn bản hướng dẫn sau này.
Đồng thời, bổ sung quy định danh mục công nghệ cao được ưu tiên đầu tư phát triển vào dự thảo Luật, giao thẩm quyền cho Chính phủ quy định chi tiết để làm căn cứ xác định sản phẩm công nghệ cao được khuyến khích phát triển, dự án ứng dụng công nghệ cao được ưu tiên đầu tư phát triển và được hưởng các chính sách ưu đãi, hỗ trợ của Nhà nước; ưu tiên trong chuyển giao công nghệ.
Thúc đẩy Việt Nam làm chủ công nghệ lõi, công nghệ nền tảng
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đánh giá cao cơ quan soạn thảo đã thiết kế các chính sách trong dự thảo Luật; cho rằng, đây không chỉ là công cụ pháp lý mà như một "đòn bẩy" thể chế để thúc đẩy Việt Nam làm chủ công nghệ lõi, công nghệ nền tảng, tạo sức bật cho nền kinh tế độc lập, tự chủ và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Dự thảo Luật quy định “bố trí một tỷ lệ chi ngân sách nhà nước dành cho hoạt động nghiên cứu và phát triển công nghệ chiến lược”, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc kỹ, để tránh chồng chéo với các luật có liên quan.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh
Hiện nay, Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đã quy định mức chi tối thiểu là 3% tổng chi ngân sách nhà nước cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đồng thời, yêu cầu tăng dần theo từng giai đoạn phát triển để thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước.
Vì vậy, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, làm rõ việc bố trí một tỷ lệ chi ngân sách của dự thảo Luật này có nằm trong khoản chi tối thiểu là 3% tổng chi ngân sách nhà nước cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số hay không. Nếu không nằm trong “chi tối thiểu 3%” thì phải thiết kế xác định nội dung chi để không bị trùng lặp.
Dự thảo Luật cụ thể 6 nhóm chính sách trọng tâm, tập trung vào việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường cơ chế hậu kiểm và thu hút nguồn lực đầu tư phát triển công nghệ cao ngoài ngân sách nhà nước. Đánh giá cao cách tiếp cận này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cũng đề nghị làm rõ hơn các công cụ chính sách, nguồn lực bảo đảm và cơ chế phối hợp giữa các cơ quan để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả trong tổ chức thực hiện.
Quang cảnh phiên họp
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, thể chế hóa đầy đủ các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là “bộ tứ Nghị quyết chiến lược”, tạo đột phá trong phát triển công nghệ cao ở nước ta, tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng; rà soát phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật, bảo đảm ngắn gọn, bao quát các nội dung cần quy định bảo đảm thực thi hiệu quả.
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cũng lưu ý thực hiện nghiêm Quy định số 178 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật; rà soát, bảo đảm tính khả thi, đồng bộ, thống nhất của dự thảo Luật với hệ thống pháp luật hiện hành, các dự án Luật trình Quốc hội xem xét, ban hành tại Kỳ họp thứ Mười tới để tránh trùng lặp, mâu thuẫn.
