Đề xuất mức xử lý nếu yêu cầu cá nhân nộp lại giấy tờ đã có trong cơ sở dữ liệu
Khi giải quyết thủ tục hành chính, cơ quan nhà nước có trách nhiệm không được yêu cầu tổ chức, cá nhân nộp lại giấy tờ, thông tin đã có trong các cơ sở dữ liệu.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng nay họp cho ý kiến về dự án Luật Chuyển đổi số.
Trình bày tờ trình, Thứ trưởng thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân nhấn mạnh, việc xây dựng luật là cần thiết nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về chuyển đổi số quốc gia, tạo hệ thống pháp lý liên ngành về chuyển đổi số trong ngành, lĩnh vực.
Dự thảo luật quy định về chuyển đổi số, bao gồm: Hạ tầng cho chuyển đổi số; chính phủ số và chuyển đổi số hoạt động của các cơ quan thuộc hệ thống chính trị; kinh tế số; xã hội số và các biện pháp bảo đảm chuyển đổi số.
Thứ trưởng thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân trình bày tờ trình. Ảnh: Quốc hội
Theo dự thảo, hệ thống dịch vụ công trực tuyến phải tuân thủ các chuẩn mực quốc tế, gồm giao diện thân thiện, hỗ trợ đa ngôn ngữ, bao gồm ngôn ngữ ký hiệu và các hình thức hỗ trợ khác cho người khuyết tật. Khả năng truy cập phải tương thích với nhiều loại thiết bị (máy tính, điện thoại thông minh, thiết bị chuyên dụng cho người yếu thế).
Dịch vụ công trực tuyến được thiết kế và cung cấp theo sự kiện cuộc sống của người dân và vòng đời doanh nghiệp, hướng tới cá thể hóa phù hợp với nhu cầu cụ thể của từng cá nhân, tổ chức. Cơ quan nhà nước có trách nhiệm phối hợp liên thông để cung cấp dịch vụ công trực tuyến theo chuỗi sự kiện, thay vì phân mảnh theo thẩm quyền hành chính của từng cơ quan.
Nguyên tắc là người dân, doanh nghiệp chỉ phải cung cấp thông tin một lần. Quy trình xử lý xuyên suốt, liền mạch, phi địa giới hành chính. Thời gian, chi phí thực hiện thủ tục hành chính được cắt giảm tối đa.
Dự thảo luật dành riêng một chương quy định về chuyển đổi số trong hệ thống chính trị. Đáng chú ý trong chương này, dự thảo nêu về trách nhiệm pháp lý của cơ quan nhà nước trong việc khai thác dữ liệu và không được yêu cầu nộp lại giấy tờ.
Cụ thể, khi giải quyết thủ tục hành chính thì cơ quan nhà nước có trách nhiệm khai thác, sử dụng dữ liệu điện tử từ cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, hệ thống thông tin dùng chung chứa dữ liệu gốc theo quy định của pháp luật về dữ liệu theo thẩm quyền.
Ngoài ra, cơ quan nhà nước không được yêu cầu tổ chức, cá nhân nộp lại giấy tờ, thông tin đã có trong các cơ sở dữ liệu này, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Trường hợp cơ quan nhà nước vi phạm 2 quy định trên thì người đứng đầu cơ quan, đơn vị để xảy ra vi phạm phải chịu trách nhiệm giải trình và trách nhiệm hành chính. Cơ quan, đơn vị vi phạm bị xử lý theo quy định của pháp luật về kỷ luật hành chính, đồng thời bị công khai thông tin vi phạm trên Cổng dịch vụ công quốc gia. Trường hợp gây thiệt hại cho tổ chức, cá nhân thì cơ quan vi phạm có trách nhiệm bồi thường theo quy định của pháp luật về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: Quốc hội
Phát biểu ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh, chuyển đổi số trong thực hiện thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công trực tuyến của cơ quan nhà nước là cần thiết.
Việc quản lý hoàn toàn trên môi trường số là mục tiêu phấn đấu của chuyển đổi số toàn diện. Tuy nhiên, ông Tùng đề nghị Chính phủ cần tính đến giai đoạn chuyển tiếp. Trong quá trình chuyển giao, vẫn phải có quy định về đảm bảo hệ thống bình thường hiện nay vẫn vận hành được, bảo đảm cung cấp dịch vụ và không gây khó khăn cho người dân.
"Nếu chúng ta đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số khi chưa đảm bảo điều kiện về hạ tầng và con người sẽ dẫn đến vướng mắc và có thể tác động đến việc thực hiện thủ tục hành chính cũng như cung cấp dịch vụ công cho người dân", ông Tùng lưu ý.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu. Ảnh: Quốc hội
Trong khi đó, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết đây là luật khó, thế giới chưa có luật tương tự. Quan điểm xây dựng luật là ngắn gọn, mang tính khung, để dành sự linh hoạt cho Chính phủ, đồng thời đang tiến hành làm các nghị định song song với luật để đảm bảo thống nhất.
Dự thảo luật quy định rõ việc chuyển đổi cách quản lý từ "giấy sang số" và quản lý trên môi trường số phải là mặc định, quản lý trên giấy là ngoại lệ. Luật cũng quy định trách nhiệm của người đứng đầu nếu không triển khai chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước. Luật đặt nền tảng pháp lý cho kinh tế số và xã hội số, đồng thời chuyển nội dung Chính phủ điện tử sang luật này và biến thành Chính phủ số.
