Rộ tin chuyên gia tên lửa Nga từng tới Iran giữa lúc căng thẳng với Israel
Reuters dẫn các nguồn tin và tài liệu tiếp cận được cho hay, một số chuyên gia tên lửa của Nga đã từng tới Iran năm 2024, thời điểm căng thẳng giữa Iran và Israel leo thang với các cuộc tấn công trực tiếp vào lãnh thổ của nhau.
Theo dữ liệu chi tiết về các chuyến bay cũng như danh sách hành khách, 7 chuyên gia vũ khí từ Moscow đã đến Tehran trên 2 chuyến bay vào ngày 24/4 và ngày 17/9 năm ngoái.
Thông tin đặt vé cho thấy số hộ chiếu của 6 trong 7 người bắt đầu bằng số “20”. Theo một sắc lệnh do chính phủ Nga công bố và một tài liệu trên trang web của Bộ ngoại giao Nga, số này biểu thị hộ chiếu được sử dụng cho mục đích công vụ chính thức của nhà nước, được cấp cho các quan chức chính phủ trong các chuyến công tác nước ngoài và quân nhân đồn trú ở nước ngoài.
Hệ thống S-300 trong một cuộc diễu binh quân sự ở Tehran, Iran, ngày 17/4/2024. Ảnh: WANA/Reuters
Trong số 7 người nói trên có 2 người là chuyên gia về hệ thống tên lửa phòng không, 3 người chuyên về pháo binh và tên lửa, 1 người làm việc trong lĩnh vực phát triển vũ khí tiên tiến và 1 người khác từng làm việc tại một bãi thử tên lửa. Reuters không thể xác định liệu cả 7 người này có còn làm việc ở các cơ quan đó hay không do hồ sơ về công việc của họ dao động từ năm 2021 đến năm 2024.
Theo thông tin đặt vé, trong chuyến bay thứ nhất vào tháng 4/2024, có 5 người đặt vé theo nhóm, gồm Denis Kalko (48 tuổi), Vadim Malov (46 tuổi), Andrei Gusev (45 tuổi), Alexander Antonov (43 tuổi) và Marat Khusainov (54 tuổi).
Các hồ sơ mà Reuters tiếp cận được cho thấy, ông Kalko làm việc tại Học viện Phòng không Quân sự của Bộ Quốc phòng; ông Malov làm việc cho một đơn vị đào tạo lực lượng tên lửa phòng không; ông Gusev là trung tá, phó khoa Tên lửa và Đạn pháo Đa năng của Viện Kỹ thuật Pháo binh Penza thuộc Bộ Quốc phòng Nga; ông Antonov làm việc tại Tổng cục Tên lửa và Pháo binh của Bộ Quốc phòng; ông Khusainov là một đại tá làm việc tại trường thử tên lửa Kapustin Yar.
Reuters không thể truy cập danh sách hàng khách trên chuyến bay từ Moscow tới Iran vào tháng 4, do đó không thể xác minh 5 người đã đặt vé có thực sự đi trên chuyến bay này hay không.
Một trong hai hành khách trên chuyến bay thứ hai đến Tehran vào tháng 9/2024 là Sergei Yurchenko, 46 tuổi. Người này làm việc tại Tổng cục Tên lửa và Pháo binh. Số hộ chiếu của ông bắt đầu bằng số “22”, không rõ nó chỉ loại hộ chiếu nào.
Hành khách thứ hai trên chuyến bay vào tháng 9 là Oleg Fedosov, 46 tuổi. Hồ sơ cư trú ghi nơi làm việc của ông là Văn phòng của Ban nghiên cứu liên ngành và các dự án đặc biệt - một cơ quan của Bộ quốc phòng Nga có nhiệm vụ phát triển các hệ thống vũ khí trong tương lai.
Theo một hồ sơ mà Reuters tiếp cận được, ông Fedosov từng đến Tehran từ Moscow vào tháng 10/2023. Cả 2 chuyến đi ông Fedosov đã sử dụng hộ chiếu công vụ.
Một quan chức cấp cao của Bộ quốc phòng Iran cho biết, các chuyên gia tên lửa Nga đã thực hiện nhiều chuyến thăm đến các địa điểm sản xuất tên lửa của Iran trong năm 2024, bao gồm 2 cơ sở ngầm dưới lòng đất, một số chuyến thăm diễn ra vào tháng 9. Quan chức này không nêu cụ thể là những địa điểm nào.
Một quan chức quốc phòng phương Tây chuyên theo dõi về hợp tác quốc phòng giữa Iran và Nga, cho biết một số chuyên gia tên lửa Nga đã đến thăm một căn cứ tên lửa của Iran bên bờ biển Caspi, cách cảng Amirabad khoảng 15 km về phía Tây trong tháng 9/2024. Vị quan chức này không nêu cụ thể là bao nhiêu người.
Reuters không thể xác minh những người mà vị quan chức phương Tây nói đến có trùng với 7 chuyên gia đã tới Iran trên 2 chuyến bay kể trên hay không.
Các chuyến bay của họ đến Tehran diễn ra vào thời điểm nhạy cảm khi Iran bị cuốn vào cuộc chiến ăn miếng trả miếng với Israel. Hai bên đã có các cuộc không kích trực tiếp vào lãnh thổ của nhau tháng 4 và tháng 10 năm ngoái.
Reuters đã liên hệ với tất cả 7 người qua điện thoại, nhưng 5 người bác bỏ thông tin họ từng tới Iran, phủ nhận làm việc cho quân đội, 1 người từ chối trả lời và 1 người không bắt máy.
Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao Iran và Văn phòng quan hệ công chúng của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran từ chối bình luận. Bộ Quốc phòng Nga cũng không lên tiếng về thông tin trên.
Theo truyền thông phương Tây, Nga và Iran đã đẩy mạnh hợp tác kể từ khi xung đột ở Ukraine bùng phát hồi tháng 2/2022, Moscow sử dụng máy bay không người lái Shahed do Iran cung cấp trong các cuộc tập kích vào Ukraine.
Tháng 1/2025, lãnh đạo 2 nước đã ký thỏa thuận đối tác chiến lược 20 năm để tăng cường hợp tác về cả kinh tế và quân sự.
