Rộng đường cho nông sản Việt vào thị trường tỷ dân
Xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc đang có xu hướng gia tăng và đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam.
Tín hiệu mừng cho ngành nông sản Việt
Ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chia sẻ, vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã ký 3 nghị định thư trong tháng 8/2024 đã mở đường cho việc xuất khẩu dừa tươi, sầu riêng đông lạnh và cá sấu sang thị trường nước này.
Đây là bước tiến quan trọng trong quan hệ thương mại nông sản giữa hai nước, đặc biệt đối với ngành nông nghiệp Việt Nam. Dự kiến, xuất khẩu sầu riêng đông lạnh có thể đạt kim ngạch xuất khẩu 400 - 500 triệu USD ngay trong năm 2024 (năm đầu tiên sau khi ký kết Nghị định thư) và đưa tổng giá trị xuất khẩu sầu riêng lên 3,2-3,5 tỷ USD.
Xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc đang có xu hướng gia tăng và đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam. Trung Quốc là thị trường tiêu thụ lớn với nhu cầu đa dạng, đặc biệt là các sản phẩm nông nghiệp. Tuy nhiên, để đạt được sự phát triển bền vững và tận dụng tối đa tiềm năng từ thị trường này, Việt Nam cần triển khai một loạt giải pháp chiến lược. Dưới đây là các giải pháp cần thiết nhằm đảm bảo xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc đạt hiệu quả cao và ổn định.
Xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc đang có xu hướng gia tăng
Chất lượng sản phẩm là yếu tố quan trọng hàng đầu khi xuất khẩu sang bất kỳ thị trường nào, đặc biệt là Trung Quốc - nơi ngày càng thắt chặt các tiêu chuẩn nhập khẩu. Để đảm bảo chất lượng sản phẩm, các doanh nghiệp Việt Nam cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm, kiểm dịch thực vật và truy xuất nguồn gốc. Đặc biệt, việc đáp ứng các tiêu chuẩn như GlobalGAP, VietGAP sẽ giúp sản phẩm nông sản Việt Nam dễ dàng vượt qua các rào cản kỹ thuật của Trung Quốc.
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam nhận định, nhu cầu nhập khẩu dừa tươi của thị trường Trung Quốc là rất lớn và có xu hướng tăng trưởng ổn định, năm sau cao hơn năm trước. Trong khi đó, sản lượng dừa của Trung Quốc mới chỉ đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu tiêu thụ nội địa, phần còn lại là nhập khẩu. Do đó, xuất khẩu chính ngạch được mặt hàng này vào thị trường Trung Quốc sẽ giúp xuất khẩu hàng rau quả của Việt Nam tiếp tục tăng trưởng khả quan. Khi sầu riêng đông lạnh được xuất khẩu sang Trung Quốc, giá trị kim ngạch xuất khẩu mặt hàng rau quả có thể lên đến 7 tỷ USD trong năm 2024.
Giải pháp để phát triển bền vững
Đầu tư vào công nghệ sản xuất và chế biến cũng là bước đi cần thiết. Áp dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất, bảo quản và chế biến giúp nông sản giữ được chất lượng và độ tươi ngon trong thời gian dài. Điều này không chỉ giúp sản phẩm Việt Nam đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường mà còn tăng giá trị thương mại, nâng cao vị thế cạnh tranh.
Nhu cầu nhập khẩu dừa tươi của thị trường Trung Quốc là rất lớn
Để tránh sự phụ thuộc vào một số ít sản phẩm chủ lực, Việt Nam cần đa dạng hóa sản phẩm xuất khẩu. Việc này bao gồm cả việc phát triển các sản phẩm mới có giá trị gia tăng cao và tăng cường chế biến sâu. Chẳng hạn, ngoài xuất khẩu các loại trái cây tươi như thanh long, sầu riêng, xoài, các doanh nghiệp cần chú trọng vào sản xuất và xuất khẩu các sản phẩm chế biến như nước ép trái cây, mứt và các loại hạt sấy khô.
Ông Tô Ngọc Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Á - châu Phi (Bộ Công Thương) cho biết, xuất khẩu chính ngạch là con đường xuất khẩu bền vững, giúp doanh nghiệp Việt Nam tránh được những rủi ro về thay đổi chính sách biên mậu. Để thúc đẩy xuất khẩu chính ngạch, doanh nghiệp cần nắm rõ và tuân thủ các quy định về kiểm dịch, an toàn thực phẩm và thủ tục hải quan của Trung Quốc.
Bên cạnh đó, việc tận dụng các kênh thương mại điện tử là giải pháp hiệu quả trong việc thúc đẩy xuất khẩu chính ngạch. Các nền tảng này giúp doanh nghiệp tiếp cận trực tiếp với người tiêu dùng, giảm sự phụ thuộc vào các trung gian thương mại và thương lái. Thương mại điện tử cũng giúp minh bạch hóa các giao dịch, tạo điều kiện cho việc quản lý và kiểm soát chất lượng hàng hóa. Xây dựng vùng nguyên liệu đạt tiêu chuẩn là yếu tố cốt lõi để đảm bảo sự ổn định về chất lượng và sản lượng nông sản. Việc quy hoạch vùng trồng, áp dụng khoa học kỹ thuật vào canh tác sẽ giúp tăng năng suất và chất lượng sản phẩm. Chính quyền địa phương cần phối hợp với các doanh nghiệp trong việc quy hoạch và xây dựng các vùng sản xuất tập trung, đáp ứng được các tiêu chuẩn chất lượng mà thị trường Trung Quốc yêu cầu.
Bên cạnh đó, phát triển chuỗi cung ứng khép kín từ sản xuất, thu hoạch, bảo quản, chế biến đến vận chuyển là cần thiết để đảm bảo chất lượng và giá trị nông sản. Chuỗi cung ứng khép kín giúp giảm thiểu rủi ro, đảm bảo nông sản được bảo quản và vận chuyển trong điều kiện tốt nhất, từ đó giảm tổn thất sau thu hoạch và duy trì chất lượng khi đến tay người tiêu dùng.
Xây dựng thương hiệu mạnh trên thị trường Trung Quốc là giải pháp lâu dài nhằm nâng cao giá trị nông sản Việt Nam. Thương hiệu giúp tạo dựng niềm tin và sự công nhận từ người tiêu dùng. Các doanh nghiệp cần đẩy mạnh hoạt động quảng bá, tham gia các hội chợ, triển lãm thương mại tại Trung Quốc để giới thiệu sản phẩm.
Việc đăng ký chỉ dẫn địa lý và nhãn hiệu cho các sản phẩm nông sản đặc sản tại Trung Quốc cũng rất quan trọng. Điều này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp mà còn nâng cao giá trị sản phẩm. Các chỉ dẫn địa lý như "Thanh Long Bình Thuận," "Vải thiều Lục Ngạn" đã khẳng định được vị thế và chất lượng, tạo sức hút mạnh mẽ trên thị trường.
Tăng cường đối thoại và hợp tác với các cơ quan chức năng của Trung Quốc là cần thiết để giải quyết kịp thời những vướng mắc về kiểm dịch, thủ tục hải quan và các rào cản thương mại. Việc này đòi hỏi sự tham gia chủ động của các cơ quan quản lý, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp xuất khẩu.
Ngoài ra, tận dụng các hiệp định thương mại song phương và đa phương giúp mở rộng thị trường và hưởng các ưu đãi thuế quan. Điều này đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, từ đàm phán đến thực thi các cam kết thương mại.
Ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhấn mạnh, việc đào tạo và hỗ trợ nâng cao năng lực cho nông dân và doanh nghiệp là rất quan trọng. Nông dân cần được hướng dẫn về kỹ thuật canh tác tiên tiến, quy trình thu hoạch và bảo quản đúng cách để đảm bảo chất lượng nông sản. Doanh nghiệp cần nâng cao kiến thức về thị trường, tiêu chuẩn chất lượng và kỹ năng quản lý chuỗi cung ứng. Liên kết chuỗi giá trị giữa doanh nghiệp và nông dân trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cũng cần được thúc đẩy. Mối liên kết này giúp đảm bảo đầu ra ổn định, chia sẻ lợi ích công bằng và tăng cường khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường.
Cần giảm tổn thất sau thu hoạch và duy trì chất lượng sản phẩm
Việc phát triển bền vững xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc không chỉ là bài toán về kinh tế mà còn liên quan đến nhiều yếu tố như chất lượng sản phẩm, năng lực sản xuất, chuỗi cung ứng và khả năng tiếp cận thị trường. Bằng cách thực hiện đồng bộ các giải pháp trên, Việt Nam có thể tận dụng tối đa tiềm năng của thị trường Trung Quốc, nâng cao giá trị nông sản và mang lại lợi ích lâu dài cho người nông dân cũng như doanh nghiệp.
