Rủi ro an ninh của lộ trình 1.000 tấn uranium Niger tới Nga

Theo Le Monde dẫn nguồn từ chính quyền Paris, Niger đã ký thỏa thuận với tập đoàn nhà nước Nga Rosatom để bán 1.000 tấn uranium cô đặc (bánh vàng) với giá khoảng 170 triệu dollars. Lô hàng dự kiến được vận chuyển bằng đường bộ qua Burkina Faso đến cảng Lomé ở Togo, sau đó tiếp tục bằng đường biển tới Nga vào cuối tháng 11. Tuyến đường bộ dài không dưới 2.000 km, đi qua khu vực có các nhóm vũ trang liên quan đến al-Qaeda và IS hoạt động, khiến cơ quan tình báo Pháp bày tỏ lo ngại đáng kể về an ninh và hệ quả địa chính trị.

Tổng quan và nguồn tin

Theo ấn phẩm Pháp, nguồn uranium này được lưu trữ tại mỏ Arlit, trước đây do công ty Orano của Pháp vận hành. Sau cuộc đảo chính quân sự ở Niger năm 2023, Orano buộc phải ngừng hoạt động, để lại khoảng 1.400 tấn uranium cô đặc tại chỗ. Le Monde cho biết các bên đã bắt đầu chuẩn bị cho việc vận chuyển lô 1.000 tấn nói trên, trong bối cảnh quan hệ giữa Niamey và Paris xấu đi, còn chính quyền quân sự Niger thiết lập quan hệ chặt chẽ hơn với Moscow.

Thông số chính của lô hàng và tuyến vận chuyển

Đánh giá rủi ro an ninh theo nguồn tin Pháp

Các cơ quan tình báo Pháp đánh giá đây là tuyến vận chuyển có độ rủi ro cao do bối cảnh an ninh phức tạp trên dọc hành trình. Việc đi qua những khu vực có hiện diện của các nhóm vũ trang liên quan al-Qaeda và IS tạo ra nguy cơ đối với đoàn xe, đặc biệt khi lộ trình kéo dài, đi qua nhiều quốc gia và các điểm giao cắt khác nhau.

Một quan chức tình báo cấp cao của Pháp được dẫn lời nhận định hoạt động này “tạo ra những rủi ro đáng kể từ cả góc độ an ninh và địa chính trị”. Với quy mô khoảng 30 xe tải, đoàn vận chuyển có kích thước đáng kể, đòi hỏi kế hoạch tổ chức và phối hợp chặt chẽ trên tuyến đường bộ trước khi ra đến cảng biển.

Khía cạnh tác chiến – lộ trình và tổ chức

Theo kế hoạch nêu trong nguồn tin, đoàn xe sẽ xuất phát từ Niger, vượt biên qua Burkina Faso và hội tụ tại cảng Lomé (Togo). Lộ trình xuyên biên giới và kéo dài tối thiểu 2.000 km đồng nghĩa với việc phải duy trì hành trình trong nhiều khu vực an ninh khác nhau, với yêu cầu bảo đảm thông suốt về thủ tục và kiểm soát trên thực địa.

Từ góc độ tác chiến, những rủi ro chính nảy sinh từ độ dài tuyến, sự công khai tương đối của lộ trình trên bộ và việc đi qua khu vực có sự hiện diện của các nhóm vũ trang mà phía Pháp lưu ý. Các yếu tố này khiến việc bảo vệ, dẫn đường và quản lý nhịp độ hành quân của đoàn xe trở thành điểm then chốt để giảm thiểu gián đoạn.

Tác động địa chính trị theo nhận định từ Paris

Chính quyền Paris nhìn nhận hoạt động vận chuyển này có thể ảnh hưởng đến lợi ích của Pháp trong khu vực, do Niger từ lâu là nhà cung cấp uranium chủ chốt cho ngành năng lượng hạt nhân của Pháp. Sau khi chính quyền quân sự lên nắm quyền ở Niamey, quan hệ hai nước xấu đi, quân đội Pháp đã rút khỏi Niamey và phía Niger thiết lập quan hệ chặt chẽ với Moscow. Những diễn biến này đặt thương vụ uranium trong bối cảnh cạnh tranh ảnh hưởng và tái định hình chuỗi cung ứng khu vực.

Dòng thời gian dự kiến

Le Monde cho biết các bước chuẩn bị đã được khởi động và mục tiêu là vận chuyển lô hàng bằng đường biển từ Lomé tới Nga vào cuối tháng 11. Thời điểm này là mốc kỹ thuật quan trọng chi phối kế hoạch vận chuyển đường bộ trước đó qua Niger và Burkina Faso.

Kết luận

Theo các thông tin Le Monde dẫn từ chính quyền Paris, thương vụ 1.000 tấn uranium cô đặc giữa Niger và Rosatom đang được đẩy nhanh với tuyến vận chuyển xuyên châu Phi kết hợp đường bộ và đường biển. Các cảnh báo từ phía tình báo Pháp tập trung vào an ninh tuyến đường đi qua khu vực có nhóm vũ trang liên quan al-Qaeda và IS, cũng như hệ quả địa chính trị đối với lợi ích năng lượng của Pháp. Cho đến khi lô hàng ra cảng và lên tàu theo đúng kế hoạch, an ninh dọc hành trình sẽ vẫn là biến số quyết định đối với toàn bộ hoạt động.

CTVX