Rủi ro ngắn hạn vẫn chực chờ trên thị trường chứng khoán

Không có bất ngờ như phiên “Black Friday” (24/11), phiên đầu tuần 27/11, hàng loạt cổ phiếu trụ "gãy đổ" tác động tiêu cực khiến VN-Index phải trả lại điểm cho phiên trước đó. Đáng lo nhất là tình trạng mất thanh khoản với 595 triệu cổ phiếu khớp lệnh trên sàn HoSE, tương đương giá trị giao dịch đạt 11.809 tỷ đồng, giảm gần 7.500 tỷ đồng.

Kỳ vọng bị đảo chiều

Có thể nói, phiên đầu tuần mới dường như đã lấy lại hết chút hy vọng mà trước đó đã tạo ra trong phiên cuối tuần trước.

Dòng tiền rút lui, VN-Index “trả điểm” trong phiên 27/11.

Nhìn lại tuần qua, thị trường chứng khoán (TTCK) ghi nhận sự biến động mạnh xoay quanh những thông tin tiêu cực liên quan tới vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng SCB. Dù vậy, VN-Index kết tuần đã lấy lại đà hồi phục.

Sự tích cực này của VN-Index diễn ra sau khi Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM (HoSE) thông tin tiếp tục tổ chức kiểm thử hệ thống giao dịch với sự tham gia của các công ty thành viên. Đây là một trong những bước tiếp theo trong lộ trình triển khai KRX - hệ thống công nghệ thông tin quản lý và điều hành giao dịch trên TTCK Việt Nam, dự kiến sẽ đưa vào vận hành (go-live) cuối tháng 12/2023.

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Giảng viên Đại học Kinh tế TP HCM nhận định, nhiều nhà đầu tư kỳ vọng vào hệ thống mới này. Đây là thông tin tích cực hỗ trợ TTCK tăng điểm trong thời gian tới, góp phần giúp giao dịch ổn định hơn và là cơ sở để phát triển thêm sản phẩm mới.

Trong khi đó, ông Đinh Quang Hinh, Trưởng Bộ phận vĩ mô và Chiến lược thị trường, Chứng khoán VNDirect bảo lưu quan điểm xu hướng phục hồi của thị trường chưa bị vi phạm.

“Sau phiên cuối tuần 24/11, các chỉ số phục hồi ấn tượng và đóng cửa cao nhất phiên. Nhiều khả năng VN-Index đã tạo đáy 2 thành công tại vùng 1.070-1.080 điểm”, ông Hinh nhấn mạnh.

Đồng thời, chuyên gia này cũng cho biết, thị trường đang đón nhận thêm thông tin vĩ mô tích cực: Áp lực tỷ giá hạ nhiệt tạo điều kiện cho Ngân hàng Nhà nước ngừng phát hành tín phiếu và bơm trả lại thanh khoản cho hệ thống ngân hàng; Một số ngân hàng thương mại tiếp tục điều chỉnh lãi suất huy động. Điều này cho thấy môi trường chính sách tiền tệ trong nước tiếp tục được duy trì theo hướng nới lỏng, hỗ trợ cho phục hồi kinh tế và tăng trưởng.

Bên cạnh đó, với thị trường bất động sản, Chính phủ cũng đang hết sức quyết liệt gỡ vướng về mặt pháp lý cho các dự án, trong đó có những dự án của các doanh nghiệp bất động sản lớn trên sàn.

“Dòng tiền thông minh sẽ bớt tâm lý thận trọng và dần trở lại TTCK. Xu hướng phục hồi của tăng trưởng kinh tế, lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết trong quý IV/2023 và năm 2024 cũng tạo xung lực cho TTCK”, chuyên gia VNDirect nhận xét.

Yếu tố mang lại rủi ro

Thời gian qua, dù thị trường hồi phục nhưng đà tăng đang diễn ra sự phân hóa mạnh mẽ khi nhóm cổ phiếu lớn VN30 “yếu thế” hơn hẳn so với nhóm vốn hóa vừa (VNMidcap) trong việc thu hút dòng tiền, khiến hiệu suất của chỉ số VN30 bị VNMidcap "vượt mặt".

Có thể thấy, ngay từ giữa năm 2023, các cổ phiếu lớn đã thu hút dòng tiền đầu tư khá tốt, nhưng kể từ tháng 9 tới nay, nhóm cổ phiếu này đã quay đầu giảm mạnh, nhường chỗ cho nhóm cổ phiếu vừa vươn lên “soán ngôi”.

Kết thúc phiên giao dịch 24/11, chỉ số VNMidcap đạt 1.667 điểm, tăng gần 27,4% so với đầu năm. Mức hiệu suất này vượt trội hơn hẳn so với 8,7% của VN-Index và bỏ xa mức tăng 8% của VN30.

Dù vậy, nhóm cổ phiếu Midcap do có vốn hóa trung bình nên dễ bị tác động bởi dòng tiền đầu tư hơn, tăng không ổn định, cho nên việc dòng tiền không còn phụ thuộc vào nhóm Blue-chip, mà được tạo ra chủ yếu từ nhóm Midcap vừa cho thấy xu hướng đầu cơ trên thị trường gia tăng trong bối cảnh cổ phiếu trụ chưa thể hiện được sức mạnh, trong khi đó hiệu suất tích cực thời gian qua đã đẩy định giá của nhóm Midcap cũng đã vượt đỉnh lịch sử và vượt xa giai đoạn tiền rẻ năm 2021. Điều này báo động TTCK có thể sẽ phải đối mặt với áp lực giảm điểm lớn để đưa định giá về mức hấp dẫn hơn.

Mặt khác, thị trường đang đối mặt với rủi ro lớn đó là thị trường bất động sản "đóng băng" dài hơn dự kiến, thể hiện rõ nhất ở việc nợ xấu trái phiếu vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện.

“Nợ xấu trái phiếu bất động sản vẫn tăng cao và tăng rủi ro nợ xấu cho các ngân hàng, nhất là các ngân hàng nhóm dưới có bộ đệm vốn thấp”, ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch FiinGroup lưu ý.

Báo cáo cập nhật thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Chứng khoán MB (MBS) vừa phát hành cho thấy, tính đến ngày 22/11, tổng giá trị trái phiếu phát hành thành công ước đạt hơn 20.000 tỷ đồng, giảm 32% so với tháng trước. Hoạt động phát hành chậm dần từ tháng 9.

Đáng chú ý, lãi suất phát hành trái phiếu của nhóm ngân hàng có xu hướng nhích lên trong tháng 11 sau nhiều tháng đi ngang. Đây có thể là một dấu hiệu cho thấy lãi suất huy động của ngân hàng khó giảm thêm nữa.

Bên cạnh đó, hoạt động mua lại trái phiếu doanh nghiệp có phần chững lại trong các tháng gần đây. Tính đến ngày 21/11, có khoảng 100 doanh nghiệp đã thông báo về việc chậm, hoãn thanh toán gốc, lãi trái phiếu.

"Uớc tính tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp chậm các nghĩa vụ thanh toán vào khoảng 192.000 tỷ đồng, chiếm gần 19% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp của toàn thị trường, trong đó nhóm ngành bất động sản tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn nhất, khoảng 70% giá trị chậm trả", Chứng khoán MBS chỉ ra.

Nghiên cứu của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cho thấy, áp lực đáo hạn trái phiếu vẫn đang “bủa vây” các doanh nghiệp bất động sản. Tổng trị giá trái phiếu doanh nghiệp bất động sản phát hành mới và được mua lại còn thấp so với tổng trị giá trái phiếu đến hạn.

Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam cho biết, từ nay tới cuối năm, tổng giá trị trái phiếu sẽ đến hạn là 35.658 tỷ đồng và 39% giá trị trái phiếu sắp đáo hạn thuộc nhóm bất động sản.

Hải Giang