Rủi ro trong thanh toán LC, những lưu ý cần thiết cho doanh nghiệp

Những phân tích của ông Nguyễn Việt Dũng, Trưởng khoa Tài chính – Ngân hàng, Trường Đại học Ngoại thương trong bài phỏng vấn dưới đây sẽ giúp doanh nghiệp rút ra được những kinh nghiệm cho mình.

Trước tiên xin cảm ơn Ông Nguyễn Việt Dũng đã nhận lời tham gia bài phỏng vấn. Thưa ông, mặc dù phương thức thanh toán LC được nhiều DN lựa chọn vì tính an toàn của nó. Tuy nhiên nó vẫn tồn tại những rủi ro nhất định, ông có thể phân tích rõ những rủi ro này?

Về doanh nghiệp XK làm thế nào để có một bộ hồ sơ chuẩn chỉnh cả về hình thức cả về số lượng, cả về nội dung của bộ chứng từ đó thì tôi cho rằng đó là điều rất là quan trọng. Làm sao để cho việc lập bộ LC đó nó được chính xác tuân thủ đúng các quy định của LC, từ đó việc tạm ứng hay được thanh toán của mình nó diễn ra thuận lợi, không bị chậm so với những mong muốn của mình. Đối với các doanh nghiệp nhập khẩu thì tôi cho rằng là từ cái phân tích ở trên, tức là bản chất và cơ sở của việc thanh toán LC chính vị vậy sẽ xuất hiện rất nhiều rủi ro như liên quan đến bộ chứng từ không chuẩn chỉnh. Nếu hai DN xuất khẩu và nhập khẩu làm ăn một cách minh bạch thì bên xuất khẩu người ta lập một bộ chứng từ không chuẩn chỉnh thì sẽ khiến cho việc thanh toán bị chậm. Hoặc nếu như bộ chứng từ đó có tính chất giả mạo, gian lận thì rất dễ bị mất tiền, trong khi đó thì hàng mà mình mong muốn lại không nhận được. Hoặc hàng mà mình nhận được lại không đúng như chất lượng mà 2 bên đã cam kết.

Vậy về phía các ngân hàng thì sao, họ có gặp phải những rủi ro nào từ phương thức này không thưa ông?

Đối với ngân hàng thì ta có thể liệt kê ra một số những rủi ro cơ bản như sau. Thứ nhất là rủi ro về tín dụng. Tức là ngân hàng có thể ứng trước một khoản tiền nhưng có khả năng sẽ không thu hồi được khoản tiền đó. Ví dụ như là đối với ngân hàng phát hành LC khi nhận bộ chứng từ hợp lệ hoàn chỉnh thì phải có nghĩa vụ thanh toán cho người hưởng lợi là các nhà xuất khẩu. Tuy nhiên trong trường hợp này mà người nhập khẩu không còn khả năng thanh toán, hoặc phá sản thì lúc này ngân hàng phát hành sẽ có thiệt hại gắn liền với rủi ro đến từ tín dụng đó. Đấy là loại rủi ro thứ nhất. Còn rủi ro thứ hai là về khía cạnh kỹ thuật tức là lỗi chứng từ. Ví dụ đối với NH phát hành thì có một số dạng sai xót như sau: Thứ nhất là bộ chứng từ đó chưa hoàn chỉnh nhưng NH phát hành lại không phát hiện ra và vẫn tiến hành thanh toán cho nhà XK. Trường hợp thứ 2 là bộ chứng từ đấy hoàn chỉnh rồi nhưng NH phát hành lại cho rằng có lỗi cho nên là không thanh toán cho nhà XK như vậy sẽ chịu rủi ro là bị nhà XK người ta kiện. Trường hợp thứ 3 là NH phát hành kiểm tra bộ chứng từ nhưng quá thời hạn quy định và không còn quyền từ chối nữa và cũng thanh toán cho nhà XK. Còn rủi ro nữa là liên quan đến tính chất gian lận. VD như nhà XK người ta gian lận chứng từ để người ta lấy tiền thanh toán, hoặc nhà XK cấu kết với nhà NK để mà có hành vi gian lận đối với NH. Đấy là những rủi ro cơ bản mà các NH cũng cần phải lưu ý.

Vậy từ thực tế trên, có cách nào giúp các DN giảm thiểu được rủi ro này thưa ông? Đặc biệt là trong vấn đề soạn thảo chứng từ.

Trong vấn đề soạn thảo, tôi đề nghị tất cả các nhà XK nếu đã làm quen với thương thức LC rồi, vận đơn như thế nào, hóa đơn như thế nào rồi bảo hiểm hàng hải….tất cả những cái đó đã làm chuyên nghiệp rồi thì tốt anh có thể tự làm lấy. Còn nếu anh chưa quen, chưa chuyên nghiệp và đặc biệt trong lúc này là lúc rất nhiều DN muốn xuất khẩu ra nước ngoài mà họ chưa có kinh nghiệm thì nên tìm đến những công ty tư vấn để họ làm chuyện đó cho mình. Thì hiện nay có rất nhiều công ty Logictis vận chuyển hàng hóa họ có nghiệp vụ có dịch vụ tư vấn về tín dụng thư thì họ có thể giúp cho các nhà XK cách soạn thảo chứng từ LC một cách an toàn tránh được các rủi ro không đáng có. Thậm chí họ còn tư vấn được cả về những ngân hàng phát hành đó có uy tín hay không?

Xin cảm ơn Ông!

P.V