Rừng Bắc Trà My lại chảy máu

Mang rừng… về nhà

Sau gần 3 giờ đồng hồ vượt đường rừng núi hiểm trở, các cán bộ chiến sĩ Công an huyện Bắc Trà My đã tiếp cận được hiện trường vụ phá rừng xảy ra tại khoảnh 6, khoảnh 9, Tiểu khu 738. Tại hiện trường có 12 cây gỗ bị cưa hạ, trong đó khu vực rừng được xác định là rừng tự nhiên được quy hoạch chức năng rừng phòng hộ có 7 cây bị chặt hạ thuộc khoảnh 6 Tiểu khu 738, tổng khối lượng gỗ thiệt hại gần 54,1m3; rừng tự nhiên được quy hoạch chức năng rừng sản xuất có 5 cây thuộc khoảnh 9 Tiểu khu 738, tổng khối lượng gỗ bị thiệt hại 25,5m3, do Ban Quản lý (BQL) rừng phòng hộ huyện Bắc Trà My quản lý. Thời điểm đó là tháng 10-2021.

Lực lượng chức năng kiểm tra hiện trường vụ phá rừng tại Tiểu khu 738, xã Trà Bui, huyện Bắc Trà My

Là người trực tiếp tham gia điều tra, làm rõ nhiều vụ phá rừng, Thiếu tá Đặng Văn Quân, Đội trưởng Đội Điều tra tổng hợp Công an huyện Bắc Trà My cho biết, trên thực tế việc đấu tranh làm rõ hành vi phá rừng gặp rất nhiều khó khăn. Các vụ phá rừng nằm cách xa khu dân cư, đi bộ hàng giờ đồng hồ mới tiếp cận được hiện trường; hơn nữa thời tiết ở địa bàn miền núi mưa nắng thất thường… Về vụ phá rừng tại Tiểu khu 738, anh cho biết, sau khi tiếp nhận thông tin và thực hiện chỉ đạo của cấp trên, mặc dù lúc đó đang cao điểm mùa mưa nên việc đi lại, nhất là vào rừng gặp nhiều khó khăn, song Cơ quan CSĐT Công an huyện Bắc Trà My đã cử 3 tổ công tác, gồm 2 tổ công tác tiếp cận hiện trường và 1 tổ thực hiện các biện pháp nghiệp vụ vòng ngoài.

Sau khi tập trung lực lượng đấu tranh, áp dụng đồng bộ nhiều biện pháp nghiệp vụ, Công an huyện Bắc Trà My bước đầu đã xác định được 8 đối tượng là người dân xã Trà Bui vào khu vực rừng thuộc lâm phận xã Trà Bui khai thác gỗ trái phép về làm nhà ở tại địa phương. Các đối tượng khai nhận đã cưa hạ, khai thác trái phép nhiều cây gỗ gồm các loại như chò, lim, dẻ, sến, chua… Cơ quan CSĐT Công an huyện Bắc Trà My phối hợp với Hạt Kiểm lâm huyện kiểm tra, tạm giữ được một số thanh gỗ đòn tay, một số ván gỗ tại nhà của các đối tượng; tạm giữ 4 cưa lốc máy được sử dụng trong quá trình khai thác gỗ trái phép của các đối tượng. Đến nay, Cơ quan CSĐT đã khởi tố 4 đối tượng cùng trú xã Trà Bui, gồm Hồ Văn Nĩa (SN 1989), Nguyễn Hùng Đốc (SN 1996), Nguyễn Văn Bình (SN 1986), Nguyễn Hồng Bạn (SN 1952); bắt tạm giam 2 bị can Nĩa và Đốc, 2 bị can còn lại cho tại ngoại áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú. Hiện vụ án đang được Cơ quan CSĐT Công an huyện Bắc Trà My tiếp tục điều tra mở rộng.

Ngoài ra, Công an huyện Bắc Trà My cũng đang tập trung làm rõ vụ vi phạm quy định về khai thác, bảo vệ rừng và lâm sản xảy ra tại khoảnh 3, Tiểu khu 779 thuộc thôn 2, xã Trà Cót. Đây là vụ án do Hạt kiểm lâm huyện khởi tố điều tra theo thẩm quyền.

Công tác quản lý bảo vệ rừng yếu kém

Thiếu tá Đặng Văn Quân cho biết, huyện Bắc Trà My có gần 60% là người đồng bào dân tộc thiểu số, sống gần rừng. Phần lớn người dân có tâm lý sống phụ thuộc vào rừng. Qua điều tra, xác định phần lớn các vụ phá rừng xảy ra tại huyện Bắc Trà My thời gian gần đây là để lấy gỗ làm nhà và do thiếu đất canh tác nên người dân vẫn còn phá rừng làm nương rẫy, chủ yếu để trồng các loại cây lương thực phục vụ đời sống hằng ngày và trồng cây keo nguyên liệu. Bên cạnh công tác đấu tranh, điều tra làm rõ hành vi vi phạm quản lý bảo vệ rừng, Công an huyện Bắc Trà My cũng đã phối hợp với Hạt Kiểm lâm huyện, Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện tuyên truyền, nhắc nhở các xưởng cưa, xẻ gỗ trên địa bàn không mua bán, tàng trữ gỗ trái phép; vận động người dân sống gần rừng tham gia công tác bảo vệ rừng.

Số gỗ được cưa xẻ còn lại tại hiện trường vụ phá rừng tại Tiểu khu 738, xã Trà Bui

Qua quá trình thực hiện công tác điều tra, xử lý tội phạm trên lĩnh vực quản lý bảo vệ rừng, Thượng tá Phan Thanh Tuấn, Trưởng Công an huyện Bắc Trà My đánh giá rằng, vai trò của các lực lượng chuyên trách, các cơ quan chức năng trong việc quản lý, kiểm tra, phát hiện các vụ việc vi phạm chưa được phát huy cao, nhiều vụ xảy ra đã lâu nhưng lực lượng tại địa bàn không biết, đến khi có dư luận mới tiến hành các biện pháp kiểm tra, xác minh, điều tra ban đầu. Hoặc có vụ đã phát hiện nhưng quá trình chuyển hồ sơ đến Cơ quan điều tra kéo dài, đến lúc này chứng cứ tại hiện trường gần như không còn, các đối tượng vi phạm có thời gian chuẩn bị để đối phó với cơ quan chức năng… Bên cạnh đó, lực lượng trực tiếp làm công tác điều tra, xử lý tội phạm nói chung và trên lĩnh vực quản lý bảo vệ rừng nói riêng còn mỏng.

Đối tượng Hồ Văn Nĩa bên gốc cây bị đốn hạ tại Tiểu khu 738, xã Trà Bui, huyện Bắc Trà My

Trước thực trạng trên, Công an huyện Bắc Trà My đã đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động điều tra, trong đó xác định công tác đấu tranh, phòng chống vi phạm trên lĩnh vực lâm sản không chỉ là trách nhiệm của riêng Ban Quản lý bảo vệ rừng, Kiểm lâm hay Công an, mà là trách nhiệm của toàn hệ thống chính trị, toàn xã hội. Mỗi cơ quan trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chuyên môn cần tích cực trong công tác phát hiện, tố giác tội phạm. Ngoài ra, cần xác định rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm túc đối với cá nhân, tổ chức trong việc để xảy ra nhiều vụ vi phạm liên quan đến rừng nhưng không kịp thời tuần tra phát hiện; có biện pháp xử lý thích hợp với các trường hợp chưa thực hiện tốt nhiệm vụ, để xảy ra tình trạng phá rừng.

Còn ông Châu Minh Ninh, Giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Bắc Trà My thì cho rằng tổng diện tích Ban được giao quản lý, bảo vệ hơn 24.594ha, trong đó rừng tự nhiên hơn 24.251ha và rừng trồng khoảng 343ha, trải rộng trên 11/13 xã, thị trấn. Diện tích rừng này chủ yếu tập trung ở những khu vực vùng sâu, vùng xa đặc biệt khó khăn, ngăn cách bởi nhiều sông, suối lớn và hồ thủy điện Sông Tranh, giao thông đi lại khó khăn, thông tin liên lạc chưa được thông suốt… nên gặp rất nhiều khó khăn trong công tác chỉ đạo điều hành, tổ chức tuần tra, kiểm tra bảo vệ rừng cũng như xử lý các trường hợp vi phạm.

Mặc dù đã triển khai nhiều giải pháp, song vẫn còn để xảy ra các vụ việc vi phạm Luật Lâm nghiệp, chưa kịp thời phát hiện, ngăn chặn. Theo ông Ninh, một trong những nguyên nhân là do công tác tuần tra, kiểm tra rừng của một số bảo vệ rừng chuyên trách, tổ bảo vệ rừng cộng đồng thôn chưa thật sự hiệu quả, còn để xảy ra tình trạng xâm hại tài nguyên rừng trong khu vực rừng được giao khoán. Bên cạnh đó, việc tham gia phối hợp của Kiểm lâm địa bàn, UBND cấp xã trong công tác quản lý bảo vệ rừng tại địa phương còn hạn chế, chưa được kịp thời, cộng với một số hộ gia đình, cộng đồng dân cư chưa hợp tác trong quá trình xác định đối tượng vi phạm.

Một cây cổ thụ bị cưa hạ

Trong thời gian tới, Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Bắc Trà My tiếp tục chỉ đạo các bộ phận, Đội quản lý bảo vệ rừng cơ động, các Trạm quản lý, chốt, tổ bảo vệ rừng tăng cường công tác phối hợp với Kiểm lâm địa bàn, chính quyền địa phương, các tổ bảo vệ rừng cộng đồng thôn tăng cường công tác kiểm tra, tuần tra thường xuyên, nhằm phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi xâm hại rừng như phá rừng, lấn rừng lấy đất canh tác, khai thác rừng trái pháp luật… gắn với công tác tuyên truyền pháp luật về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, phòng cháy chữa cháy rừng. Đặc biệt, sẽ đẩy mạnh công tác kiểm tra, tuần tra truy quét tại các khu vực nóng về tình hình xâm hại rừng đã được xác định và lập sơ đồ định vị; thường xuyên thực hiện công tác kiểm tra giám sát để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những thiếu sót trong công tác thực hiện nhiệm vụ; kiên quyết thay thế các trường hợp không thực hiện đúng cam kết, hợp đồng về quản lý bảo vệ rừng.

Năm 2021, Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Bắc Trà My đã lập hồ sơ ban đầu và chuyển 28 vụ vi phạm về quản lý bảo vệ rừng đến Hạt Kiểm lâm huyện điều tra, xử lý theo thẩm quyền. Cũng trong năm 2021, Công an huyện Bắc Trà My thụ lý điều tra 15 vụ, trong đó có 11 vụ vi phạm quy định về khai thác, bảo vệ rừng và lâm sản; 4 vụ hủy hoại rừng. Tổng diện tích rừng thiệt hại gần 6,5ha; tổng khối lượng gỗ bị thiệt hại 405m3.

Công an huyện Bắc Trà My đã tập trung lực lượng, tổ chức điều tra làm rõ được 8/15 vụ. Điển hình là vụ vi phạm quy định về khai thác, bảo vệ rừng và lâm sản tại khoảnh 6, khoảnh 9, Tiểu khu 738 thuộc thôn 5, xã Trà Bui xảy ra vào cuối tháng 9-2021 do Hạt Kiểm lâm huyện Bắc Trà My chuyển Cơ quan Cảnh sát điều tra, khởi tố. Hiện Công an huyện Bắc Trà My tiếp tục điều tra những vụ việc còn lại.

Ngọc Thi