Rừng bị mất sau khi cho doanh nghiệp thuê đất: Các bên 'đá nhau' diện tích thực

Tình trạng giao rừng cho doanh nghiệp làm dự án diễn ra khá phổ biến ở Lâm Đồng.

Doanh nghiệp “lắc đầu”

UBND tỉnh Lâm Đồng vừa yêu cầu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính xem xét nội dung đề nghị của Công ty Minh Tú (TP. Bảo Lộc) về việc doanh nghiệp này không thống nhất số liệu rừng bị mất tại xã Lộc Ngãi, huyện Bảo Lâm để giải quyết theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định.

Theo phản ánh của ông Nguyễn Hùng Cường, Giám đốc Công ty Minh Tú, gửi UBND tỉnh Lâm Đồng vào ngày 11/8/2023, sau khi hồ sơ kiểm kê tài nguyên rừng của Công ty Minh Tú do đơn vị tư vấn chuyên ngành là Công ty cổ phần Cao Nguyên Bảo Lộc thực hiện không được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thống nhất kết quả và trả lại hồ sơ, đồng thời phía Công ty cổ phần Cao Nguyên Bảo Lộc đã không thực hiện đúng Hợp đồng đã ký kết với Công ty Minh Tú.

Công ty cổ phần Cao Nguyên Bảo Lộc đã ứng kinh phí từ Công ty Minh Tú với số tiền 70 triệu đồng, nhưng không tiếp tục hoàn thiện hồ sơ kiểm kê hiện trạng tài nguyên rừng.

Sau đó, Công ty cổ phần Cao Nguyên Bảo Lộc đã cắt đứt liên lạc với Công ty Minh Tú, khiến Công ty Minh Tú không thể liên lạc với đơn vị tư vấn này nữa. Mặt khác, Công ty Minh Tú cũng không tìm được đơn vị tư vấn chuyên ngành nào khác để hoàn tất hồ sơ kiểm kê vì các đơn vị tư vấn đều từ chối.

Vì vậy, Công ty Minh Tú đã liên hệ và thuê một đơn vị chuyên ngành viễn thám là Trung tâm Thông tin và Dữ liệu viễn thám (Cục Viễn thám quốc gia) thực hiện thu thập, giải đoán ảnh vệ tinh phục vụ đánh giá hiện trạng đất lâm nghiệp tại khu vực đất thuê của Công ty.

Kết quả giải đoán ảnh vệ tinh tại Văn bản số 81/TTDLVT ngày 1/4/2022 của Trung tâm Thông tin và Dữ liệu viễn thám về tổng hợp kết quả giải đoán ảnh vệ tinh đánh giá hiện trạng khu đất lâm nghiệp tại xã Lộc Ngãi, huyện Bảo Lâm đã được Công ty Minh Tú báo cáo Chi cục Kiểm lâm, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Thanh tra tỉnh, UBND tỉnh.

Đồng thời, công ty này cũng gửi kèm Văn bản số 81/TTDLVT ngày 1/4/2022 và 3 bản đồ giải đoán ảnh vệ tinh, nhưng chưa nhận được phản hồi của các cơ quan chức năng.

Ông Cường cho biết, tại Văn bản số 1642/SNN-KL ngày 10/7/2023 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ghi nhận số liệu mất rừng là 88,62 ha, trữ lượng gỗ bị thiệt hại là 5.705,48 m3. Trong đó, diện tích chưa được xử lý là 84,36 ha, trữ lượng gỗ là 5.385,41 m3.

Công ty Minh Tú không thống nhất với số liệu trên, vì theo kết quả giải đoán ảnh vệ tinh tại Văn bản số 81/TTDLVT ngày 1/4/2022 của Trung tâm Thông tin và Dữ liệu viễn thám cho thấy, với ảnh tháng 2/2008, tổng diện tích là 254,9 ha (trong đó có 134,09 ha đất có rừng, đất không phải rừng là 120,81 ha); với ảnh tháng 2/2014, tổng diện tích là 254,9 ha (trong đó có 100,63 ha là đất có rừng, đất trồng rừng là 66,47 ha, đất không phải rừng là 87,80 ha); với ảnh tháng 1/2022, tổng diện tích là 254,9 ha (trong đó có 98,59 ha là đất có rừng, đất không phải rừng là 156,31 ha).

“Như vậy, theo kết quả giải đoán ảnh viễn thám, tổng diện tích rừng tự nhiên trên khu vực thuê đất của Công ty có biến động. Cụ thể, tổng diện tích rừng tự nhiên trước thời điểm được nhận bàn giao đất thuê năm 2008 là 134,09 ha, giảm 55,86 ha so với diện tích có rừng theo Quyết định cho thuê đất số 587/QĐ-UBND ngày 5/3/2008 của UBND tỉnh (189,95 ha), giảm 53,99 ha so với diện tích có rừng theo Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và Quyết định cho thuê rừng số 2724/QĐ-UBND ngày 12/12/2014 của UBND tỉnh (188,08 ha). Phần diện tích thiếu hụt (53,99 ha) này chưa được phát hiện và báo cáo kịp thời, đầy đủ trước khi bàn giao đất thuê. Điều này cho thấy, Công ty không được bàn giao đủ diện tích rừng tự nhiên như Quyết định cho thuê đất, Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và Quyết định cho thuê rừng”, ông Cường cho hay.

Cũng theo Công ty Minh Tú, theo kết quả giải đoán ảnh viễn thám, từ năm 2008 đến 2014, tổng diện tích rừng tự nhiên là 100,63 ha, giảm 33,46 ha so với thời điểm nhận bàn giao đất thuê. Trong đó, diện tích rừng bị giảm trùng với diện tích cấp phép khai thác tận dụng lâm sản (32,34 ha). Diện tích này, Công ty đã đóng tiền đền bù tài nguyên rừng đầy đủ vào Kho bạc Nhà nước. Diện tích rừng bị giảm trùng với diện tích thiết kế trồng rừng trên đất trống đã được cấp thẩm quyền phê duyệt là 1,12 ha. Diện tích này, Công ty đã lập hồ sơ thiết kế trồng rừng và đã được cấp thẩm quyền phê duyệt.

“Tổng diện tích rừng tự nhiên ở thời điểm hiện tại là 98,59 ha, giảm 2,04 ha so với năm 2014. Diện tích này đã được các cơ quan chức năng kiểm tra, phát hiện và xử lý. Công ty đã thi hành việc xử lý vi phạm. Như vậy, tổng diện tích rừng bị giảm là 89,49 ha. Trong đó, diện tích giảm trước khi nhận bàn giao đất thuê là 53,99 ha. Diện tích này không thuộc trách nhiệm của Công ty Minh Tú; diện tích giảm từ khi nhận bàn giao đất thuê đến nay là 35,50 ha, nhưng diện tích đã được cấp phép khai thác tận dụng lâm sản và thiết kế trồng rừng trên đất trống là 33,46 ha, diện tích giảm còn lại 2,04 ha do bị lâm tặc phá đã được ngành chức năng xử lý và Công ty đã thi hành xong. Số liệu giải đoán ảnh vệ tinh trên khá tương đồng với số liệu báo cáo vào ngày 20/5/2015 của Công ty. Công ty cũng đã báo cáo các ngành chức năng, nhưng chưa nhận được phản hồi”, ông Cường trình bày.

Cho rằng, kết quả giải đoán ảnh vệ tinh của Trung tâm Thông tin và Dữ liệu viễn thám là cơ sở pháp lý, được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận kết quả, Công ty Minh Tú đề nghị UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài chính xem xét, sử dụng kết quả này làm căn cứ xác định giá trị bồi thường thiệt hại tài nguyên rừng.

Cuộc “giằng co” chưa hồi kết

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Đầu tư, tháng 1/2023, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lâm Đồng đã có kết quả xác định tài nguyên rừng bị thiệt hại trên diện tích đất thuê của Công ty Minh Tú tại huyện Bảo Lâm.

Theo đó, trên tổng diện tích khu vực rà soát thuộc ranh giới quản lý bảo vệ rừng là 185,27 ha (sau khi loại trừ phần diện tích 58,17 đã được cấp phép tận dụng gỗ, 11,46 ha được phép cải tạo trồng rừng trên đất trống), thì diện tích có rừng là 96,17 ha; diện tích rừng bị mất so với kết quả nhận bàn giao ngày 18/3/2008 là 88,62 ha (gồm 45,92 ha thuộc đối tượng rừng sản xuất và 42,7 ha thuộc quy hoạch ngoài lâm nghiệp), trữ lượng gỗ thiệt hại là 5.705,480 m3.

Công ty Minh Tú đã thống nhất ký biên bản kiểm tra hiện trường, thống nhất số liệu, nhưng sau đó có văn bản phản ánh đến Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là công chức thực hiện nhiệm vụ trong quá trình rà soát hồ sơ, hiện trường không khách quan, nên không thống nhất số liệu diện tích rừng bị mất nêu trên.

Để giải quyết kiến nghị của Công ty Minh Tú về nội dung trên, UBND tỉnh đã yêu cầu Công ty Minh Tú thuê đơn vị tư vấn độc lập thực hiện kiểm kê tài nguyên rừng, lập hồ sơ gửi Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thẩm định.

Liên quan việc kiểm tra, thẩm định hồ sơ kiểm kê tài nguyên rừng của Công ty Minh Tú, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhận được Tờ trình số 11/TTr-CTMT ngày 3/12/2020 của Công ty Minh Tú về việc đề nghị thẩm định kết quả kiểm kê tài nguyên rừng năm 2020 trên diện tích thuê đất tại Tiểu khu 445, xã Lộc Ngãi, huyện Bảo Lâm.

Kết quả kiểm tra hồ sơ gửi kèm tờ trình cho thấy, hồ sơ kiểm kê tài nguyên rừng chưa đánh giá về sự biến động diện tích, trữ lượng rừng trên toàn bộ dự án từ trước đến nay.

Vì vậy, Chi cục Kiểm lâm đã ban hành Văn bản số 704/KL-PTR ngày 18/12/2020 về việc trả lại hồ sơ kiểm kê tài nguyên rừng năm 2020 của Công ty Minh Tú để đơn vị hoàn thiện hồ sơ trước ngày 25/12/2020.

Tuy nhiên, đến ngày 25/12/2020, Công ty Minh Tú vẫn chưa hoàn thiện và nộp lại hồ sơ theo thời hạn yêu cầu. Chi cục Kiểm lâm tiếp tục ban hành Văn bản số 224/KL-PTR ngày 4/5/2021 về việc đôn đốc lập lại hồ sơ kiểm kê tài nguyên rừng của Công ty Minh Tú và gia hạn thời hạn nộp lại hồ sơ kiểm kê tài nguyên rừng trước ngày 30/5/2021.

Ngày 9/5/2021, Công ty Minh Tú đã có Tờ trình số 19/TTr-CTMT đề nghị thẩm định kết quả kiểm kê tài nguyên rừng năm 2021 trên diện tích thuê đất tại Tiểu khu 445, xã Lộc Ngãi, huyện Bảo Lâm gửi Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kèm hồ sơ kiểm kê hiện trạng tài nguyên rừng.

Kết quả kiểm tra hồ sơ và hiện trường cho thấy, việc đánh giá hiện trạng tài nguyên rừng chưa phù hợp với hiện trạng thực tế, chưa đạt yêu cầu kỹ thuật, nên chưa đủ căn cứ để thẩm định.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục ban hành Văn bản số 1879/SNN-KL ngày 12/10/2021 về việc trả lại hồ sơ kiểm kê tài nguyên rừng năm 2021 của Công ty Minh Tú để hoàn thiện theo yêu cầu của Chi cục Kiểm lâm và yêu cầu hoàn thiện hồ sơ trước ngày 10/11/2021.

Đến ngày17/5/2022, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành Văn bản số 1048/SNN-KL trả lời kiến nghị của Công ty Minh Tú tại Báo cáo số 35/BC-CTMT ngày 31/3/2022 về việc kết quả rà soát hiện trạng tài nguyên rừng các năm 2008, 2014, 2022 thông qua sử dụng ảnh viễn thám.

Nội dung văn bản hướng dẫn Công ty Minh Tú liên hệ với cơ quan quản lý nhà nước có chức năng thẩm định kết quả giải đoán ảnh viễn thám để được xem xét, thẩm định; kết quả thẩm định gửi về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm cơ sở giải quyết các kiến nghị tại Báo cáo số 35/BC-CTMT nêu trên.

Ngày 6/10/2022, Công ty Minh Tú có Báo cáo số 38/BC-CTMT về việc diện tích rừng bị giảm của Công ty Minh Tú theo số liệu giải đoán ảnh viễn thám kèm theo Văn bản số 81/TTDLVT ngày 1/4/2022 của Trung tâm Thông tin và Dữ liệu viễn thám phục vụ đánh giá hiện trạng đất lâm nghiệp theo ranh giới do Công ty Minh Tú đề nghị.

Qua xem xét Báo cáo số 38/BC-CTMT nêu trên, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục hướng dẫn Công ty Minh Tú liên hệ với cơ quan quản lý nhà nước có chức năng thẩm định kết quả tổng hợp giải đoán ảnh viễn thám, gửi về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm cơ sở xem xét, tham mưu cấp thẩm quyền giải quyết các nội dung tồn tại theo kiến nghị của Chánh Thanh tra tỉnh tại Kết luận số 111/KL-TTr ngày 16/7/2020 về việc thanh tra toàn diện quá trình thực hiện dự án đầu tư của Công ty Minh Tú tại xã Lộc Ngãi, huyện Bảo Lâm.

Trong tháng 10/2022, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng liên tục đôn đốc Công ty Minh Tú nộp hồ sơ kiểm kê hiện trạng tài nguyên rừng.

Linh Đan