Sắc màu một thế kỷ ở chợ Tân Định, di tích kiến trúc mới được công nhận

Chợ Tân Định (Marché de Tan Dinh) ban đầu là chợ làng, còn được gọi là chợ Phú Hòa (Marché de Phu Hoa). Các tài liệu ghi nhận của Bộ Thuộc Ðịa Pháp, chợ này hình thành từ những năm 1870 - 1880. Đến năm 1926, Pháp đã chi 110.000 piastres (đồng bạc Đông Dương) để xây dựng lại ngôi chợ và đặt là chợ Tân Định. Năm 1927 chợ được khánh thành.

Chợ Tân Định nổi bật với kiến trúc nhà lồng rộng lớn, không gian mở, được xây dựng bằng bê tông cốt thép, tạo khung vòm chắc chắn, thoáng khí. Ảnh: Ngọc Khuyến

Mặt tiền chợ hướng Nam, sơn vàng ấm áp, kết hợp với các cửa sổ và ba tháp chuông hình vuông – điểm nhấn mang đậm phong cách kiến trúc Pháp.

Chợ Tân Định hiện vẫn còn lưu giữ một quả chuông đồng, treo trong tháp chuông ở giữa.

Trong trí nhớ của người dân nơi đây thì những khu dân cư chung quanh ngôi chợ có rất nhiều gia đình văn nghệ sĩ, bác sĩ, luật sư, giáo sư, thương gia… sinh sống. Những thập niên 40-50, xung quanh chợ có những rạp hát cải lương, rạp chiếu phim, nhiều quán cà phê, và các tiệm bán vải và tiệm may áo dài nổi tiếng.

Chợ Tân Định còn được gọi là "chợ nhà giàu" vì lúc mới khánh thành, giá cả hàng hóa tại đây thường cao hơn so với mặt bằng chung. Ngoài ra, do kiến trúc cổ kính và sự đa dạng về mặt hàng chất lượng, chợ này từng thu hút một lượng lớn khách hàng thuộc giới thượng lưu và thượng lưu ở Sài Gòn xưa.

Chợ có khoảng 400 gian hàng, bố trí theo hai lối đi chính, phục vụ đầy đủ nhu cầu mua sắm từ thực phẩm tươi sống, thịt cá, trái cây, gia vị, cho đến quần áo, giày dép, vải vóc và phụ kiện thời trang.

Chợ Tân Định cũng giống như các chợ truyền thống ở Việt Nam, chợ không chỉ là nơi để trao đổi, mua bán hàng hóa mà còn là nơi gặp gỡ, giao lưu, chia sẻ, tạo sự gắn kết cộng đồng.

Nổi tiếng nhất ở đây là khu bán vải, từ vải may mặc phổ thông đến các loại cao cấp. Nhiều gia đình tiểu thương đã gắn bó với chợ qua nhiều thế hệ.

Chị Đỗ Ngọc Lan (sinh năm 1983), nối bước thế hệ trước trong gia đình tiểu thương chợ Tân Định, chia sẻ “Mỗi mảnh vải bán ra đều mang theo câu chuyện, ký ức và tâm huyết của gia đình. Tôi hy vọng khách hàng, nhất là khách du lịch khi đến đây sẽ cảm nhận được cái hồn ấy và lựa chọn những món vải đầy ý nghĩa”.

Chợ mở cửa đón khách từ 5:00 đến 18:00 giờ.

Với du khách, chợ Tân Định là điểm dừng chân lý tưởng để cảm nhận sự giao thoa giữa quá khứ và hiện đại.

Nếu ở góc Tây Nam và Đông Nam bày bán các mặt hàng vải sợi, tơ tằm, gấm, thổ cẩm, chăn mền... thì ở góc Tây Bắc và Đông Bắc tập trung bày bán các mặt hàng đồ gia dụng, vật dụng sinh hoạt cùng bánh kẹo, mứt…

Nhà lồng chợ Tân Định là một không gian rộng lớn.

Không chỉ nổi bật với kiến trúc bề thế và cổ kính, chợ Tân Định còn thu hút những tín đồ ẩm thực với nhiều món ăn quen thuộc như hoành thánh, hủ tiếu người Hoa, cháo sườn, cháo ếch, các loại chè và sữa đậu nành...

Chợ Tân Định mang kiến trúc đặc biệt, đồng điệu với nhà thờ Tân Định bên kia đường Hai Bà Trưng.

Chợ Tân Định hiện là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh, thành phố. Ảnh: Ngọc Khuyến

Với vị trí thuận lợi, giao thông dễ dàng và sức sống bền bỉ qua nhiều thập kỷ, chợ Tân Định không chỉ là một địa chỉ mua sắm quen thuộc mà còn là điểm đến di sản, sở hữu giá trị kiến trúc – nghệ thuật quan trọng, phản ánh lịch sử, văn hóa và nhịp sống đô thị của Sài Gòn – TPHCM.

*Video được ghi hình vào tháng 6-2023

Ngọc Khuyến