Sách vàng 200 tuổi ghi lại việc vua Gia Long lên ngôi

Kim sách hiện được trưng bày cùng Kim bảo Quốc gia tín bảo. Ảnh: Ý Yên .

Kim sách bằng vàng Niên hiệu Gia Long thứ 5 (1806), với nội dung ghi lại việc lên ngôi hoàng đế của vua Gia Long. Đây là một trong bốn quyển sách vàng được đặc biệt quan tâm trong hòm rương 26 bản sách vàng của triều đình.

Ngày 28/6/1806, sau hai lần từ chối ngôi vương, do quần thần văn võ trong kinh thành và các trấn, thành khẩn khoản, Nguyễn Ánh cuối cùng lên ngôi xưng Hoàng đế An Nam, Hoàng đế Việt Nam.

Tờ biểu của các bề tôi dâng lên khẩn khoản xin vua Gia Long đăng quang là nội dung chính của quyển sách vàng được bảo tồn trong kho báu ở kinh thành Huế.

Bản sách vàng này gồm 10 tấm vàng, cố định bằng các khoen tròn vàng. Tên của sách là: Sách vàng nhân dịp lễ lên ngôi của Hoàng đế Gia Long. Trong sách ghi những lời thỉnh cầu của quần thần dâng lên vua. Mở đầu là một đoạn văn thể hiện sự khát khao tôn vua Gia Long lên ngôi, tiếp đó nhắc lại sự vinh quang của vương quốc An Nam:

"Đất nước của chúng ta rộng lớn và nằm ở vùng thuận lợi xuống phương Nam. Các đấng tiên vương đã lập ra một giang sơn rộng lớn, tích lũy được những công đức lớn lao xứng đáng với mệnh trời. Các quân vương kế vị đã tiếp tục nối được truyền thống tốt đẹp này nên đã thu được nhiều thành quả vẻ vang”.

Kim sách niên hiệu Gia Long thứ 5 (1806) trong Bảo tàng Lịch sử Quốc gia. Ảnh: Ý Yên.

Cuốn sách tiếp tục kể lại những công lao của vua Gia Long, giành chiến thắng trong các cuộc chiến, thu phục thần dân để khôi phục và lập quốc. Nhiều lần, các quần thần đã khẩn khoản được tổ chức lễ lên ngôi, nhưng mỗi lần đó, vua Gia Long đều từ chối. “Chúng thần xin kính cẩn dâng tờ tấu biểu này và xin kính mong Thánh thượng chấp nhận tôn hiệu Hoàng đế để thể hiện cương vị nắm giữ vận mệnh của đất nước và nhận sự vinh quang với ngôi vị Hoàng đế”.

Sự kiện Gia Long lên ngôi Hoàng đế được ghi chép trong cuốn Đại Nam thực lục. "Bính Dần, Gia Long năm thứ 5 (1806), mùa hạ, tháng 5, ngày Kỉ Mùi, vua lên ngôi Hoàng đế ở điện Thái Hòa”.

Hiện du khách có thể chiêm ngưỡng kim sách tại khu trưng bày thường xuyên các bảo vật hoàng cung triều Nguyễn ở Bảo tàng Lịch sử Quốc gia ở số 1 Tràng Tiền, Hà Nội.

Ý Yên/Lao động