Sai lầm chết người khi sơ cứu nạn nhân bị rắn độc cắn

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội, cho biết mùa hè là thời điểm rắn sinh sôi, phát triển. Trong vòng một tuần trở lại đây, hầu như ngày nào cũng có bệnh nhân bị rắn cắn nhập viện. Hiện tại, Trung tâm đang điều trị cho 8 ca bị rắn độc cắn.

Bệnh nhân L.V.H. (32 tuổi, Phú Thọ) vào viện tối 14/5 vì bị rắn lục cắn. Theo lời kể của người nhà, khoảng 16h ngày 14/5, khi đi ra ngoài vườn, bệnh nhân bị một con rắn màu xanh to bằng đầu ngón tay trỏ cắn vào mặt trong bàn chân trái. Sau khi bị rắn cắn, bệnh nhân có cầm máu cho vết thương nhưng vẫn đau nhiều nên được người nhà đưa đến Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương rồi chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai.

Trường hợp thứ hai bị rắn hổ mang cắn là anh N.V.Đ. (41 tuổi, ở Khoái Châu, Hưng Yên). Khi dọn đống gạch cũ lâu ngày, anh bị một con rắn hổ mang cắn vào ngón bàn tay phải. Sau đó, bệnh nhân nặn máu vết cắn. Vị trí bị cắn sưng đau nhiều, tấy đỏ. Sau khi được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hưng Yên, bệnh nhân được truyền dịch. Sau đó, anh Đ. được chuyển đến Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai.

Vết rắn cắn ở ngón cái bàn tay phải bị sưng đỏ, có dấu hiệu hoại tử. Ảnh: BVCC.

Bệnh nhân L.V.N. (47 tuổi, ở Bắc Giang) bị rắn cắn khi đang đi làm đồng. Theo lời kể của bệnh nhân, khoảng 17h ngày 14/5, anh N. đi làm ngoài ruộng bị rắn to bằng ngón chân cái, màu đen cắn vào ngón trỏ bàn tay phải. Sau cắn, bệnh nhân bị buốt nhiều, sưng đau, tấy đỏ. Bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai sau 10 giờ bị rắn cắn.

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, ở Việt Nam rắn độc cắn là một trong những tai nạn thương tích phổ biến. Tại trung tâm, rắn cắn là một trong những ngộ độc hàng đầu, đặc biệt xảy ra nhiều nhất từ tháng 4 đến tháng 11. Đây là mùa sinh sôi, phát triển của rắn độc.

BS Nguyên khuyến cáo Việt Nam có rất nhiều loại rắn độc và mỗi loại có cơ chế gây độc khác nhau. Vì vậy, tùy theo loại rắn độc, chúng ta có biện pháp sơ cứu cũng như hướng điều trị khác nhau.

Sai lầm lớn nhất của những bệnh nhân khi bị rắn cắn là áp dụng kinh nghiệm dân gian để sơ cứu, chỉ đến khi có các biểu hiện của suy hô hấp (tím tái, co cơ, khó thở…) mới đưa đến cơ sở y tế.

Sau khi bị rắn độc cắn, bạn cần nhanh chóng sơ cứu đúng cách với mục đích làm cho nọc độc từ vết thương xâm nhập vào trong cơ thể chậm và ít hơn. Tiếp theo, người thân nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế có điều kiện điều trị thực sự (ví dụ cấp cứu hô hấp, tim mạch tốt hoặc có huyết thanh kháng nọc rắn đặc hiệu) để được xử lý kịp thời.

Các bước sơ cứu nên làm: Động viên bệnh nhân yên tâm, đỡ lo lắng, không để bệnh nhân tự đi lại. Bất động chân, tay bị cắn bằng nẹp. Vận động làm cho nọc độc xâm nhập vào trong cơ thể nhanh hơn. Áp dụng biện pháp băng ép bất động với một số loại rắn hổ (rắn cạp nong, cạp nia, hổ mang chúa, rắn biển và một số giống rắn hổ mang thường.

Lưu ý, vận chuyển bệnh nhân bằng phương tiện đến cơ sở y tế đồng thời duy trì băng ép, bất động. Nếu bệnh nhân khó thở, bạn cần hô hấp nhân tạo (hà hơi thổi ngạt hoặc bằng phương tiện y tế có tại chỗ như bóp bóng, máy thở xách tay,..).

Tuệ Anh