Sai lầm khiến Sri Lanka có thể để mất quyền quản lý cảng vào tay Trung Quốc
Ngoại trưởng Sri Lanka tuyên bố, Trung Quốc có thể kéo dài hợp đồng thuê cảng biển Hambantota của nước này từ 99 năm tới 198 năm do sai lầm của chính phủ tiền nhiệm.
Cảng Hambantota tọa lạc ở cực nam Sri Lanka, hướng nhìn ra các tuyến đường biển quan trọng của Nam Á, khiến nơi đây có tiềm năng trở thành một trung tâm hàng hải quan trọng ở Ấn Độ Dương.
Cảng Hambantota của Sri Lanka. Ảnh: THX
Theo báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng, năm 2017, chính phủ trước đây của Sri Lanka đã ký thỏa thuận cho phép Trung Quốc thuê lại cảng này nhằm trang trải các khoản nợ Bắc Kinh. Đây từng là chủ đề gây chỉ trích dữ dội trong cộng đồng quốc tế, giữa lúc Bắc Kinh bị cáo buộc sử dụng "ngoại giao bẫy nợ" để thâu tóm ảnh hưởng địa chính trị.
Đương kim Tổng thống Sri Lanka Gotabaya Rajapaksa, em trai của cựu Tổng thống Mahinda Rajapaksa từng tuyên bố ông muốn tái đàm phán thỏa thuận với Trung Quốc ngay sau khi lên nắm quyền vào cuối năm 2019. Song, ông Rajapaksa về sau đã bác bỏ việc bản thân theo đuổi một kế hoạch như vậy.
Tuy nhiên, hôm 6/2, Chủ tịch Cơ quan quản lý cảng biển Sri Lanka, Tướng Daya Ratnayake tiết lộ với báo Ceylon Today rằng, Tổng thống Rajapaksa đang tái xem xét thỏa thuận. Ông Ratnayake cũng cho biết, Sri Lanka không nhận được nhiều lợi ích từ hợp đồng và buộc phải di dời căn cứ hải quân ra khỏi khu vực nằm dưới sự kiểm soát của Trung Quốc sau nhiều cuộc thương lượng với các quan chức đại lục.
Hồi cuối tuần trước, Ngoại trưởng Sri Lanka Dinesh Gunawardena cũng tuyên bố chính quyền tiền nhiệm "phạm sai lầm" khi cho phép Trung Quốc thuê cảng Hambantota tới 99 năm và gia hạn thêm 99 năm nữa sau khi giai đoạn đầu tiên kết thúc. Song, ông Gunawardena không nói liệu chính quyền đương nhiệm có ý định thay đổi thỏa thuận hay không.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân hôm 24/2 phủ nhận thông tin đang đàm phán lại thỏa thuận Hambantota. Quan chức này biện minh rằng, hợp đồng "dựa trên cơ sở tự nguyện và bình đẳng giữa hai nước, nhằm biến cảng thành trung tâm hậu cần, vận tải và công nghiệp tại Ấn Độ Dương".
Thỏa thuận Hambantota là một dự án then chốt trong Sáng kiến Vành đai và Con đường gây tranh cãi của Bắc Kinh. Những người chỉ trích lo ngại thỏa thuận sẽ đẩy Sri Lanka lún sâu vào "bẫy nợ" Trung Quốc, buộc Colombo phải chấp nhận các yêu sách địa chính trị của Bắc Kinh.
Bàng Trung Anh, một học giả về quan hệ quốc tế thuộc Đại học Hải dương Trung Quốc nhận định, Bắc Kinh có thể phải đối mặt với nhiều áp lực hơn vì những hoạt động của họ ở Sri Lanka do sự cạnh tranh ngày càng tăng với Mỹ và cả Ấn Độ trong khu vực.
