Sai phạm tại Bắc Giang trong vụ Việt Á gây thiệt hại hơn 105 tỷ đồng

Các bị can sai phạm tại Bắc Giang bị truy tố về tội danh nêu trên gồm: Lâm Văn Tuấn – cựu Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Bắc Giang; Ngụy Thị Hậu – Phó trưởng phòng Phòng Tài chính kế toán CDC Bắc Giang; Phan Huy Văn – Giám đốc Công ty CP Dược vật tư y tế Phan Anh (Công ty Phan Anh); Bùi Khánh Vân – kinh doanh tự do; Vũ Văn Doanh – Giám đốc Công ty CP Thẩm định giá Thăng Long và Tạ Ngọc Chức – Tổng giám đốc Công ty CP Thẩm định giá và đầu tư Toàn Cầu.

Mua test xét nghiệm qua trung gian

Theo cáo trạng, từ ngày 12-3-2020 đến ngày 8-4-2020, Phan Quốc Việt (Chủ tịch Công ty Việt Á) thống nhất với ông Đặng Thanh Minh (cựu Giám đốc CDC Bắc Giang) và ông này đã chỉ đạo bà Phạm Thị Duyên (Phó Trưởng Khoa dược vật tư y tế) liên hệ trực tiếp với nhân viên Công ty Việt Á ứng test xét nghiệm để sử dụng trước.

Sản phẩm kit test xét nghiệm của Công ty Việt Á.

CDC Bắc Giang sau đó đã ứng trước 2000 test xét nghiệm của Công ty Việt Á. Ông Minh cũng chỉ đạo Ngụy Thị Hậu hợp thức chứng thư thẩm định giá (CTTĐG) và thủ tục để CDC Bắc Giang ký hợp thức thủ tục thầu và thanh toán 1 hợp đồng, trị giá hơn 1 tỷ đồng cho Công ty Việt Á.

Đến tháng 4-2020, Phan Huy Văn bàn bạc, thống nhất với ông Minh, Phan Quốc Việt theo hướng để Công ty Phan Anh của Văn làm đơn vị được Công ty Việt Á ủy quyền cung cấp test xét nghiệm Covid-19 do Việt Á sản xuất cho CDC Bắc Giang.

Thực hiện thỏa thuận trên, từ tháng 4-2020 đến tháng 11-2020, ông Minh chỉ đạo bà Phạm Thị Duyên liên hệ Công ty Phan Anh ứng trước test xét nghiệm do Việt Á sản xuất và chỉ đạo Ngụy Thị Hậu thông đồng với các Công ty Thẩm định giá phát hành CTTĐG bằng với đơn giá test xét nghiệm do Công ty Phan Anh đề nghị, đồng thời hợp thức hồ sơ thầu và thanh toán 2 hợp đồng, trị giá hơn 7,6 tỷ đồng cho doanh nghiệp của Văn.

Đến tháng 12-2020, Lâm Văn Tuấn được bổ nhiệm làm Giám đốc CDC Bắc Giang thay ông Minh. Bị can này tiếp tục thống nhất với Phan Huy Văn về việc ứng trước test xét nghiệm và hợp thức hồ sơ, thủ tục thanh toán như tiền lệ. Tuấn chỉ đạo Nguyễn Thị Xuyên (Trưởng Khoa Dược) và Ngụy Thị Hậu thông đồng ứng trước test xét nghiệm, hợp thức hồ sơ và thanh toán 8 gói thầu, tổng giá trị hơn 142 tỷ đồng cho Công ty Phan Anh.

Quá trình cung cấp test xét nghiệm cho CDC Bắc Giang thông qua Công ty Phan Anh, Phan Quốc Việt thống nhất với Phan Huy Văn, Phan Thị Khánh Vân về việc chi tiền % ngoài hợp đồng cho Công ty Phan Anh. Việt sau đó quyết định, rồi chuyển gần 45 tỷ đồng tiền lại quả cho đơn vị trung gian tiêu thụ kit test tại Bắc Giang.

Cơ quan chức năng xác định, tổng giá trị test xét nghiệm do Việt Á sản xuất mà CDC Bắc Giang đã mua, sử dụng tại 11 hợp đồng là 314.904 test và đã thanh, quyết toán hơn 150 tỷ đồng. Hành vi thông đồng, hợp thức hóa hồ sơ thầu thông qua 11 hợp đồng này đã gây thiệt hại hơn 105 tỷ đồng.

Nhận tiền “cảm ơn” qua bên thứ ba

Cũng theo cáo trạng truy tố, Phan Thị Khánh Vân là chị ruột Phan Huy Văn. Sau khi thống nhất việc Việt Á chi tiền % cho Công ty Phan Anh để doanh nghiệp này “cảm ơn” những cá nhân tại CDC Bắc Giang vì đã tạo điều kiện trong việc tiêu thụ test xét nghiệm, Văn phân công chị gái theo dõi việc thanh quyết toán giữa các bên và tiền % ngoài hợp đồng.

Cựu Giám đốc CDC Bắc Giang - Lâm Văn Tuấn.

Khi việc thanh toán bị chậm, Công ty Phan Anh phải ứng trước tiền trả cho Việt Á. Lúc này, Vân gặp Lâm Văn Tuấn thúc đẩy việc hợp thức hồ sơ đấu thầu và thanh toán tiền mua test xét nghiệm cho Công ty Phan Anh trái quy định pháp luật.

Phan Thị Khánh Vân cũng là người trực tiếp làm việc với Phan Quốc Việt cùng một số nhân viên Công ty Việt Á để xác định số tiền bất chính được hưởng và cung cấp số tài khoản cho nhân viên Việt Á để chuyển, nhận tiền ngoài hợp đồng.

Giúp sức cho Việt Á tiêu thụ kit test xét nghiệm tại Bắc Giang, Vân đã 7 lần nhận tổng cộng gần 45 tỷ đồng tiền % ngoài hợp đồng từ doanh nghiệp của Phan Quốc Việt. Trong số tiền này, Vân trích ra 5 tỷ đồng lập thành 2 sổ tiết kiệm và chuyển cho Tuấn với lý do “cảm ơn”. Giần 40 tỷ đồng còn lại, Vân đưa vào Công ty Phan Anh và sử dụng chi tiêu cá nhân.

Đầu tháng 12-2021, khi biết Cơ quan điều tra Bộ Công an khởi tố vụ án sai phạm tại Công ty Việt Á, cựu Giám đốc CDC Bắc Giang Lâm Văn Tuấn đã chủ động trả lại 2 sổ tiết kiệm, trị giá 5 tỷ đồng cho Phan Thị Khánh Vân.

Quá trình giải quyết vụ án, cơ quan tố tụng cũng xác định, một số cá nhân tại Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Sở Tài chính và Sở Y tế Bắc Giang đã ký một số quyết định cấp kinh phí, giao dự toán, kế hoạch lựa chọn nhà thầu nhưng không tác động, can thiệp đến CDC địa phương này trong việc mua test xét nghiệm của Việt Á.

Các cá nhân liên quan nêu trên cũng không thông đồng làm lợi cho Công ty Việt Á, không có động cơ vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác, thực hiện trong bối cảnh chống dịch và một số cá nhân đã bị xử lý, kỷ luật về Đảng nên Cơ quan CSĐT Bộ Công an không xem xét, xử lý là có căn cứ.

Đối với ông Đặng Thanh Minh – cựu Giám đốc CDC Bắc Giang (đã nghỉ hưu) đã thực hiện hành vi vi phạm quy định về đấu thầu đối với 3 hợp đồng mua test xét nghiệm và thiết bị, vật tư, sinh phẩm của Công ty Việt Á, Công ty Phan Anh. Tuy nhiên, ông này không có động cơ vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác, không hưởng lợi và chủ động khai báo, tích cựu hợp tác với cơ quan chức năng làm rõ bản chất vụ án. Do đó, cơ quan tố tụng đã phân hóa và miễn trách nhiệm hình sự cho ông Đặng Văn Minh.