Saigon Water (SII) phê duyệt chi hơn 154 tỷ đồng thanh toán nợ cho quỹ ngoại VIAC

Phương án xử lý công nợ với nhà đầu tư Singapore

Theo nghị quyết công bố ngày 20/11, Chủ tịch HĐQT Hoàng Minh Hùng đã ký phê duyệt kế hoạch chi trả phần giá trị phát sinh từ hợp đồng mua bán cổ phần tại Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Củ Chi. Thỏa thuận này được ký kết từ tháng 12/2023 giữa Saigon Water và VIAC (No.1) Limited Partnership, quỹ đầu tư có trụ sở tại Singapore.

Tài liệu công bố chưa nêu chi tiết về lộ trình hay hình thức dòng tiền để xử lý khoản nợ hơn 154 tỷ đồng này. VIAC là đối tác chiến lược nắm giữ 12,05% vốn tại SII từ trước năm 2013, thuộc Vietnam Oman Investments (VOI) - liên doanh giữa Quỹ đầu tư quốc gia Oman và SCIC. Khi SII thành lập pháp nhân để phát triển nhà máy nước tại khu vực huyện Củ Chi cũ, VIAC cùng Manila Water South Asia Holdings Pte Ltd đã tham gia góp vốn sở hữu 49% dự án.

Do hoạt động kinh doanh của dự án không đạt hiệu quả và thua lỗ nhiều năm, hai nhà đầu tư nước ngoài có nhu cầu chuyển đổi toàn bộ vốn góp sang sở hữu trực tiếp cổ phiếu SII. Dù chủ trương hoán đổi vốn được thông qua từ năm 2017, quá trình thực hiện gặp nhiều rào cản khiến sự việc kéo dài. Tình hình bắt đầu thay đổi khi Công ty Cổ phần Đầu tư Ngành nước DNP (DNP Water) tham gia vào cấu trúc thượng tầng của SII từ năm 2023.

Cuối năm 2023, SII ghi nhận khoản phải trả hơn 154 tỷ đồng cho mỗi nhà đầu tư trên báo cáo tài chính, tương ứng giá trị phần vốn cần chuyển đổi. Tuy nhiên, đến báo cáo tài chính hợp nhất quý 3/2025, việc hoán đổi vẫn chưa hoàn tất và các khoản nợ vẫn tồn tại. Đáng chú ý, nghị quyết mới chỉ đề cập việc thanh toán cho VIAC mà chưa nhắc đến khoản nợ tương đương với Manila Water, cổ đông đang nắm 38% vốn tại SII. Tại ĐHĐCĐ năm 2025, đại diện Manila Water cũng phủ nhận thông tin đang thương thảo mà phía SII đưa ra, cho thấy sự chưa thống nhất trong phương án giải quyết giữa các bên.

Áp lực tài chính từ dự án Cấp thoát nước Củ Chi

Khoản công nợ nói trên xuất phát từ những khó khăn tại dự án Cấp thoát nước Củ Chi, được xem là gánh nặng trong hoạt động của SII nhiều năm qua. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 2.600 tỷ đồng, triển khai từ quý 3/2015 để cung cấp nước sạch cho khu vực huyện Củ Chi cũ. Sau khi chuyển đổi sang mô hình công ty cổ phần, SII nắm giữ 50,98% vốn.

Hiệu quả tài chính của nhà máy không khả quan ngay từ giai đoạn đầu vận hành do doanh thu không đủ bù đắp chi phí, đặc biệt là lãi vay. Có thời điểm, chi phí tài chính chiếm tỷ trọng rất lớn trong cơ cấu doanh thu. Nguyên nhân chính đến từ giá bán lẻ nước sạch không được điều chỉnh theo lộ trình dự kiến, khiến biên lợi nhuận sụt giảm. Ngoài ra, thói quen sử dụng nước ngầm của người dân và việc các khu công nghiệp tự xử lý nước thay vì mua từ nhà máy đã khiến sản lượng tiêu thụ thực tế thấp hơn công suất thiết kế.

Khó khăn càng gia tăng khi gói hỗ trợ ngân sách 600 tỷ đồng kết thúc vào năm 2020, khiến SII mất đi nguồn bù đắp quan trọng và ghi nhận lỗ ròng hơn 100 tỷ đồng sau đó. Ban lãnh đạo doanh nghiệp từng dự báo nhà máy nước cần thời gian đến năm 2032 mới có thể tự cân đối tài chính để vận hành.

Saigon Water tiền thân là Công ty Xây dựng Việt Thành, thành lập năm 2004, sau đó tái cơ cấu chuyển sang mảng hạ tầng nước sạch và niêm yết trên sàn chứng khoán từ năm 2012. Từ công ty con của CII, hiện SII đã về tay DNP Water sau khi đơn vị này nâng sở hữu lên 50,6% vào đầu năm 2024. Việc giải quyết khoản nợ với VIAC là bước đi cụ thể để DNP Water tái cấu trúc tài chính tại doanh nghiệp này.

Minh Khuê