Sam Altman với tham vọng AI vô hạn khiến các CEO công nghệ nể sợ

Sam Altman, nhà đồng sáng lập kiêm CEO OpenAI, vài tuần qua đã ký những thỏa thuận điện toán lớn với AMD và Nvidia, nâng tổng giá trị các thương vụ mà công ty khởi nghiệp (startup) AI này thực hiện năm nay lên khoảng 1.000 tỉ USD.

OpenAI còn ra mắt Sora, ứng dụng tạo video bằng AI thu hút hơn 1 triệu người dùng sau chưa đầy 5 ngày, cùng với Instant Checkout, tính năng mua sắm tích hợp trong chatbot ChatGPT.

Ngoài ra, OpenAI giới thiệu bộ công cụ AI hỗ trợ công việc nội bộ, hé lộ khả năng công ty sẽ tiến sâu vào thị trường phần mềm doanh nghiệp.

Đó chỉ là một phần trong loạt thông báo dồn dập của startup AI số 1 thế giới có trụ sở tại thành phố San Francisco (Mỹ).

“Sam Altman là một trong những nhà sáng lập tham vọng nhất hiện nay. Anh ấy hiểu rằng những thay đổi nền tảng này diễn ra mỗi thập kỷ hoặc hai thập kỷ một lần. Đây có lẽ sẽ là sự thay đổi lớn nhất mà chúng ta từng thấy trong lĩnh vực công nghệ”, Aaron Levie, CEO công ty lưu trữ đám mây Box, nhận xét, đồng thời ví cơn bùng nổ AI hiện nay giống thời kỳ sơ khai của internet và điện toán di động.

Aaron Levie và nhiều lãnh đạo công nghệ khác theo dõi Sam Altman chia sẻ rằng cần duy trì động lực không ngừng để thành công trong kinh doanh. Tuy nhiên, cường độ hoạt động của Sam Altman là điều hiếm thấy theo tiêu chuẩn trong giới startup, với một số người gọi đó là táo bạo và những người khác cho là liều lĩnh.

“Tôi không thể tưởng tượng nổi OpenAI đang vận hành với tốc độ như thế nào. Chưa từng có tiền lệ như vậy”, theo Joel Milne, CEO AutoUnify - startup chuyên phát triển ứng dụng thương mại AI cho đại lý, sàn giao dịch và các nhà cung cấp trong ngành ô tô.

“AI là một hiện tượng”

Bipul Sinha, CEO kiêm đồng sáng lập công ty an ninh mạng Rubrik, nói việc Sam Altman tăng tốc tối đa là hoàn toàn hợp lý bởi AI đang phát triển với tốc độ phi thường. “Bạn phải chạy thật nhanh để nắm bắt cơ hội. AI là một hiện tượng, đang đi theo quỹ đạo siêu tăng trưởng”, ông nhận định.

Những nỗ lực của Sam Altman dường như đang mang lại kết quả. OpenAI dự kiến sẽ vượt mốc 13 tỉ USD doanh thu vào cuối năm nay, trong khi sản phẩm phổ thông đầu tiên của hãng là ChatGPT (ra mắt cuối tháng 11.2022) đã tăng hơn gấp đôi lượng người dùng hoạt động hàng tuần trong bốn tháng qua, đạt khoảng 800 triệu.

Tuy nhiên, OpenAI cũng đang gánh khoản chi khổng lồ. Công ty dự kiến sẽ chi tới 155 tỉ USD trong giai đoạn đến năm 2029, phần lớn để phục vụ nhu cầu điện toán khổng lồ cần thiết để vận hành các mô hình AI.

Ross Finman, CEO Augmodo - startup sản xuất thẻ nhân viên thông minh tích hợp camera 3D và công nghệ AI cho ngành bán lẻ, cho rằng việc Sam Altman liên tiếp đưa ra các thông báo lớn vài tuần là chiến lược khôn ngoan.

“Mỗi thông báo riêng lẻ có thể không gây tiếng vang lớn, nhưng khi cộng lại, chúng tạo hiệu ứng mạng lưới lan tỏa mạnh mẽ, bao trùm nhiều ngành”, Ross Finman nói. Giống Sam Altman, Ross Finman từng tham gia chương trình tăng tốc khởi nghiệp Y Combinator ở Thung lũng Silicon.

Sam Altman khiến nhiều CEO công nghệ kinh ngạc vì tham vọng giúp OpenAI thống trị lĩnh vực AI - Ảnh: Getty Images

Nguyên tắc cơ bản của đàm phán

Sam Altman cũng được khen ngợi vì đảm bảo được nguồn sức mạnh điện toán cho OpenAI trong nhiều năm tới nhờ các thỏa thuận với AMD và Nvidia, theo Art Zeile - CEO của DHI Group, công ty mẹ của hai nền tảng tuyển dụng Dice và ClearanceJobs.

“Anh ấy đang đa dạng hóa các trung tâm dữ liệu mà mình sẽ sử dụng trong tương lai. Nguyên tắc cơ bản của đàm phán là có nhiều nhà cung cấp để đạt mức giá tốt nhất”, Art Zeile nhấn mạnh.

Giữa cơn bão truyền thông, Sam Altman còn khéo léo củng cố thương hiệu cá nhân bằng cách mời công chúng dùng ứng dụng Sora để tạo video AI mô phỏng ông trong bất kỳ tình huống nào. Một số người hưởng ứng bằng cách làm video cho thấy CEO OpenAI đang ăn trộm hoặc hát rap!

Joshua March, CEO startup dịch vụ tài chính AI Veritus Agent, nhận định đây là động thái thông minh để Sam Altman trở nên gần gũi và được yêu mến hơn. “Hầu hết công ty thành công hiện nay đều gắn liền với CEO có hình ảnh mạnh mẽ”, Joshua March nói.

Anh hùng hay kẻ phản diện?

Không phải tất cả lãnh đạo công nghệ đều ngưỡng mộ Sam Altman. Một số người cho rằng ông nên giảm tốc vì lý do an toàn cho người dùng, nhất là khi một số vụ kiện cáo buộc ChatGPT và các chatbot AI khác đã gây hại cho người dùng.

Hồi tháng 8, một gia đình kiện OpenAI tại tòa án bang California (Mỹ), cho rằng ChatGPT đã chủ động giúp con trai họ tìm hiểu phương pháp tự tử trong nhiều tháng, trước khi cậu bé tự kết liễu mạng sống vào ngày 11.4.

“OpenAI đang ‘di chuyển nhanh và phá vỡ mọi thứ’ chỉ để chạy theo doanh thu. Họ chưa làm đủ để đảm bảo an toàn”, theo Kate Doerksen, nhà sáng lập Sage Haven - startup cung cấp ứng dụng nhắn tin có yếu tố AI dành cho trẻ em.

Đáp lại, OpenAI triển khai tính năng cho phép cha mẹ kiểm soát con sử dụng ChatGPT trên web và thiết bị di động từ ngày 29.9.

“Chúng tôi liên tục làm việc để khiến ChatGPT trở nên hữu ích hơn và tăng cường các biện pháp bảo vệ. Công ty sẽ tiếp tục cải thiện an toàn trong khi xây dựng và mở rộng cơ sở hạ tầng cho tương lai”, người phát ngôn OpenAI nói.

Jill Popelka, CEO công ty an ninh mạng AI Darktrace, nhận định Sam Altman đang ở trong thế tiến thoái lưỡng nan hiếm có. Bà nói rằng việc giảm tốc độ sẽ giúp các đối thủ bắt kịp OpenAI, nhưng việc di chuyển quá nhanh có thể dẫn đến sai lầm hoặc sơ suất.

“Tôi thực sự không thể tưởng tượng được cảm giác như thế nào khi ở vị trí của ông ấy, vì trở thành anh hùng hoặc kẻ phản diện của công nghệ mà cả thế giới đang bàn tán”, Jill Popelka bình luận.

“Không có đủ năng lực tài chính”

Tính đến nay trong năm 2025, OpenAI đã ký các hợp đồng trị giá khoảng 1.000 tỉ USD để mua năng lực điện toán phục vụ cho việc vận hành các mô hình AI của mình. Con số này vượt xa doanh thu của OpenAI, đồng thời làm dấy lên câu hỏi về việc “cha đẻ ChatGPT” sẽ lấy đâu ra tiền để tài trợ cho kế hoạch đầy tham vọng để đạt được AI tổng quát (AGI).

AGI được xem là siêu AI có khả năng hiểu, học hỏi và thực hiện các nhiệm vụ đa dạng một cách linh hoạt giống hay vượt trội con người. OpenAI gọi AGI là "một hệ thống có tính tự chủ cao, vượt trội hơn con người ở hầu hết công việc có giá trị kinh tế".

Thỏa thuận mới nhất cùng nhà sản xuất chip AMD nối tiếp hàng loạt hợp đồng tương tự trước đó với Nvidia, Oracle và CoreWeave, khi OpenAI chạy đua tìm kiếm lượng điện toán cần thiết để duy trì các dịch vụ AI như ChatGPT và Sora.

Các hợp đồng này sẽ giúp OpenAI có quyền tiếp cận hơn 20 gigawatt công suất điện toán trong thập kỷ tới, tương đương năng lượng của 20 lò phản ứng hạt nhân. Theo ước tính của các lãnh đạo OpenAI, mỗi 1 gigawatt công suất AI có chi phí triển khai khoảng 50 tỉ USD, nghĩa là tổng chi phí đã lên đến khoảng 1.000 tỉ USD.

Những thỏa thuận này sẽ ràng buộc một số hãng công nghệ nổi tiếng vào khả năng sinh lời của OpenAI - công ty đang phải đối mặt nghĩa vụ tài chính ngày càng lớn.

“OpenAI không có đủ năng lực tài chính để thực hiện những cam kết lớn như vậy”, nhà phân tích Gil Luria của hãng DA Davidson nhận định, đồng thời cho biết công ty có thể thua lỗ khoảng 10 tỉ USD trong năm nay.

Ông nói thêm: “Một phần văn hóa ‘giả vờ cho đến khi thành công’ của Thung lũng Silicon là khiến những người khác phải nhập cuộc. Giờ đây, rất nhiều tập đoàn lớn đã đặt cược lớn vào OpenAI”.

OpenAI đang đốt tiền vào cơ sở hạ tầng, chip và nhân tài, trong khi không có đủ vốn để trang trải cho các kế hoạch khổng lồ này. Các hợp đồng sẽ bao gồm cả những thỏa thuận vòng tròn giữa công ty khởi nghiệp giá trị nhất thế giới với đối tác của mình, cùng những điều khoản tài chính phức tạp mà phần lớn vẫn chưa được thống nhất.

Theo tính toán của trang FT, các hợp đồng giữa OpenAI với Nvidia và AMD có thể trị giá lần lượt 500 tỉ USD và 300 tỉ USD, dù cả hai đều kèm theo các ưu đãi giúp công ty của Sam Altman có thể thanh toán chi phí mua chip AI. Thỏa thuận với Oracle sẽ khiến OpenAI tiêu tốn thêm 300 tỉ USD. Trong khi CoreWeave đã tiết lộ các hợp đồng điện toán với OpenAI trị giá hơn 22 tỉ USD.

Hồi tháng 1, OpenAI cũng công bố sáng kiến Stargate cùng với SoftBank, Oracle và một số đối tác khác, cam kết đầu tư tới 500 tỉ USD vào hạ tầng tại Mỹ. Tuy nhiên, hiện chưa rõ các hợp đồng với Nvidia và AMD sẽ được tích hợp vào kế hoạch Stargate như thế nào.

Công ty đứng sau ChatGPT chưa tiết lộ liệu sẽ mua chip trực tiếp hay thông qua các đối tác điện toán đám mây và dự kiến sẽ thuê lại một phần chip Nvidia (thay vì mua đứt). Đổi lại, OpenAI đã nhận được nhiều ưu đãi tài chính đáng kể từ các nhà cung cấp.

Nvidia dự định đầu tư 100 tỉ USD vào OpenAI trong thời gian tới, cung cấp dòng tiền giúp công ty này mua chip Nvidia để vận hành trung tâm dữ liệu AI.

AMD sẽ cấp cho OpenAI quyền mua tới 10% cổ phần với giá chỉ 0,01 USD/cổ phiếu, tùy thuộc vào việc các dự án chung đạt một số mục tiêu nhất định, gồm cả mốc giá cổ phiếu của hãng chip Mỹ.

Các thỏa thuận điện toán của OpenAI vượt mốc 1.000 tỉ USD - Ảnh: FT

Để tài trợ cho việc mở rộng quy mô của mình, OpenAI đã huy động lượng vốn cổ phần khổng lồ và bắt đầu tiếp cận thị trường nợ. OpenAI đã vay 4 tỉ USD từ ngân hàng năm ngoái và huy động được khoảng 47 tỉ USD vốn đầu tư mạo hiểm trong 12 tháng qua, dù một phần đáng kể trong đó phụ thuộc vào các cuộc đàm phán phức tạp với Microsoft (nhà đầu tư hàng đầu vào OpenAI).

Vừa đạt mức định giá 500 tỉ USD, OpenAI chuẩn bị huy động hàng chục tỉ USD nợ để đầu tư hạ tầng, theo các nguồn tin thân cận với FT.

Rủi ro tín dụng của OpenAI khiến các nhà phân tích lo ngại. Tổ chức xếp hạng tín nhiệm Moody’s đã cảnh báo rằng một phần lớn hoạt động trung tâm dữ liệu tương lai của Oracle phụ thuộc vào OpenAI và con đường sinh lời của “cha đẻ ChatGPT” còn chưa rõ ràng.

Dù vậy, các đối tác và nhà đầu tư vào OpenAI đều tin vào triển vọng tăng trưởng cùng khả năng sinh lời của công ty AI này trong tương lai. OpenAI kỳ vọng doanh thu sẽ tăng gấp nhiều lần so với mức 13 tỉ USD trong vài năm tới, nhờ ra mắt các sản phẩm mới và tăng gấp đôi lượng thuê bao trả phí của ChatGPT.

Sam Altman, Giám đốc điều hành OpenAI, cho biết việc OpenAI có lãi “không nằm trong top 10 mối quan tâm hàng đầu” của ông.

“Tất nhiên, chúng tôi phải đạt được lợi nhuận lớn vào một ngày nào đó. Chúng tôi tin tưởng, kiên nhẫn rằng điều này sẽ đến... Chúng tôi đang trong giai đoạn đầu tư, tăng trưởng và chờ xem liệu có thể mang lại tất cả giá trị này không", doanh nhân 40 tuổi người Mỹ nói.

OpenAI cùng các đối tác của mình đang đặt cược rằng nhu cầu sử dụng AI sẽ tiếp tục tăng theo cấp số nhân. Song nếu tăng trưởng chững lại, sự nhiệt tình của nhà đầu tư, vốn đã thúc đẩy giá cổ phiếu nhờ các thỏa thuận này, có thể nhanh chóng suy yếu.

Một nhà đầu tư kỳ cựu ở Thung lũng Silicon nhận xét: “OpenAI đang hoạt động trong lĩnh vực đòi hỏi vốn lớn hơn rất nhiều so với giai đoạn đầu phát triển của Google hay Microsoft, nhưng ngay từ đầu lại không hề có kỷ luật trong việc kiểm soát chi phí”.

Chỉ khi đối mặt nguy cơ phá sản, Jeff Bezos (nhà sáng lập Amazon) và Larry Ellison (đồng sáng lập Oracle) mới “ngộ ra chân lý”, siết chặt chi tiêu và quản lý chi phí nghiêm ngặt - điều mà OpenAI hiện vẫn chưa làm.

Sơn Vân