Sản phẩm OCOP ngày càng chiếm lĩnh thị trường và khẳng định vị thế

Chiếm lĩnh thị trường nội địa

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đến giữa năm 2025, cả nước có hơn 10.800 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trong đó gần 70% đạt chuẩn 4 sao và 5 sao đã đủ điều kiện mở rộng phân phối ra thị trường khu vực và quốc tế.

Trên thị trường nội địa, các sản phẩm OCOP ngày càng hiện diện rộng khắp tại hệ thống siêu thị lớn, cửa hàng tiện lợi và sàn thương mại điện tử.

Tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, các sản phẩm như chè Tân Cương, nước mắm truyền thống Phú Quốc, cà phê đặc sản Đắk Lắk, gạo thơm ST25, mật ong Mèo Vạc... không chỉ xuất hiện trong giỏ hàng của người tiêu dùng nội địa mà còn trong vali hàng hóa của nhiều khách du lịch quốc tế.

Các sản phẩm OCOP được nhiều người tiêu dùng tín nhiệm

Điểm nổi bật trong giai đoạn gần đây là nhiều sản phẩm OCOP đã chính thức bước ra khỏi biên giới, thâm nhập vào các thị trường khó tính. Những sản phẩm truyền thống như bột sắn dây, bún khô, tinh bột nghệ, cà phê rang xay, các loại gia vị, trà thảo dược… đã được xuất khẩu với nhãn hiệu riêng, có truy xuất nguồn gốc rõ ràng và bao bì hiện đại.

Ông Trần Văn Công, Tham tán Nông nghiệp Việt Nam tại châu Âu cho biết, các sản phẩm OCOP mang lại lợi thế khác biệt nhờ yếu tố bản địa và câu chuyện văn hóa. Tuy nhiên, để trụ vững tại thị trường quốc tế thì cần chuẩn hóa theo tiêu chuẩn châu Âu như chứng nhận hữu cơ, ISO, HACCP và chú trọng đầu tư vào bao bì, truyền thông thương hiệu.

Thực tế, một số sản phẩm OCOP đã thành công bước đầu trên thị trường nước ngoài. Đơn cử như gạo ST25 của Sóc Trăng đã được phân phối tại Mỹ, châu Âu và Nhật Bản qua các kênh siêu thị và nhà phân phối gốc Việt. Cà phê đặc sản của các hợp tác xã Tây Nguyên được chọn giới thiệu tại triển lãm quốc tế SCA ở Hoa Kỳ. Một số sản phẩm bánh kẹo truyền thống như cốm, bánh chưng, bánh gai được xuất khẩu sang Đức, Úc phục vụ cộng đồng kiều bào và người bản xứ yêu thích ẩm thực châu Á.

Ông Nguyễn Minh Tiến, Cục trưởng Cục Phát triển Nông thôn - Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhận định, muốn OCOP phát triển bền vững, nhất thiết phải hướng tới việc chuẩn hóa theo chuỗi giá trị toàn cầu. Chúng ta cần xây dựng nền tảng xuất khẩu bền vững từ logistics đến thương hiệu, thay vì chỉ bán lẻ nhỏ lẻ qua đường xách tay hoặc thương mại cá nhân.

Muốn OCOP phát triển bền vững thì nhất thiết phải hướng tới việc chuẩn hóa theo chuỗi giá trị toàn cầu.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ số để truy xuất nguồn gốc và kết nối với thị trường quốc tế thông qua các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới như Alibaba, Amazon cũng là một trong những giải pháp quan trọng. Một số địa phương như Quảng Ninh, Lào Cai, Bắc Giang, Đồng Tháp đã phối hợp với doanh nghiệp logistics và nền tảng công nghệ để mở rộng đường đi ra thế giới cho sản phẩm OCOP.

Xuất khẩu có chọn lọc và xây dựng thương hiệu vùng miền

Chuyên gia kinh tế nông nghiệp PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh cho rằng, sản phẩm OCOP có thể xem là “mũi nhọn mềm” để xuất khẩu văn hóa Việt Nam ra thế giới. Nhưng điều kiện cần là sự đầu tư chuyên sâu vào thiết kế bao bì, chuẩn hóa tiêu chuẩn và kể câu chuyện sản phẩm bằng ngôn ngữ toàn cầu.

Mỗi sản phẩm OCOP đều truyền tải một câu chuyện văn hóa Việt Nam

Trong giai đoạn 2025-2030, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đặt mục tiêu đưa ít nhất 1.000 sản phẩm OCOP 4 sao và 5 sao xuất khẩu thường xuyên vào hệ thống phân phối tại các thị trường trọng điểm như Trung Quốc, Nhật Bản, EU và Mỹ. Để đạt mục tiêu này, các địa phương cần tập trung hỗ trợ doanh nghiệp OCOP tiếp cận vốn, tư vấn xuất khẩu, hoàn thiện hồ sơ pháp lý quốc tế và nâng cấp mô hình sản xuất xanh, bền vững.

Sự trưởng thành của sản phẩm OCOP không còn là câu chuyện nội địa. Từ những phiên chợ quê, đặc sản vùng miền đang bứt phá mạnh mẽ, từng bước chiếm lĩnh thị trường nội và ngoại, khẳng định vị thế của nông sản Việt trên bản đồ thế giới. Để OCOP thực sự trở thành biểu tượng quốc gia, cần sự đồng hành sâu sắc giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân trong xây dựng thương hiệu, nâng cao chất lượng và hội nhập toàn cầu một cách bền vững.

Đức Hiền