Sản phẩm OCOP: Vươn mình nhờ bản sắc riêng

Điểm nhấn của OCOP không chỉ là thương hiệu, mà còn khơi dậy tinh thần khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo qua việc thu hút hàng trăm chủ thể OCOP, bao gồm hợp tác xã, doanh nghiệp và cơ sở sản xuất tham gia chương trình. Qua đó hình thành mạng lưới sản xuất và tiêu thụ rộng khắp, với 649 sản phẩm OCOP đạt từ 3 - 5 sao, trong đó có 2 sản phẩm 5 sao quốc gia.

Định vị thị trường

Những ngày cuối tuần, cơ sở sản xuất gốm Mỹ Thiện của gia đình ông Đặng Văn Trịnh, ở xã Bình Sơn nhộn nhịp du khách tham quan, trong đó có cả du khách đến từ các nước Nhật Bản, Hàn Quốc... Nhiều du khách thích thú khi tận mắt chứng kiến quy trình sản xuất gốm cũng như chiêm ngưỡng sản phẩm có màu sắc đẹp, hoa văn độc đáo và lạ mắt. Nhất là sản phẩm đồ gia dụng, như: Lục bình, ấm trà, bình hoa, tượng động vật... Ông Trịnh bộc bạch, sản phẩm thủ công truyền thống thường rất “kén” khách, nên sức tiêu thụ còn khiêm tốn.

Thế nhưng, từ khi sản phẩm lục bình gốm Mỹ Thiện đạt chứng nhận OCOP 3 sao, rồi 4 sao cấp tỉnh, cộng với làng nghề gốm Mỹ Thiện được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, thì cơ sở của tôi được nhiều khách hàng, đơn vị trong, ngoài tỉnh biết đến. Đây không chỉ là động lực để gia đình tôi gìn giữ và phát huy nghề gốm truyền thống, mà còn mở ra cơ hội quảng bá sản phẩm gốm Mỹ Thiện đến du khách trong và ngoài nước, góp phần phát triển du lịch và kinh tế địa phương.

Lục bình gốm Mỹ Thiện của hộ ông Đặng Văn Trịnh, ở xã Bình Sơn được công nhận sản phẩm OCOP 4 sao cấp tỉnh.

Được mệnh danh là “vàng trắng”, tỏi Lý Sơn được xem là cái nôi của những sản phẩm chất lượng cao, chinh phục trái tim người tiêu dùng cả nước. Phát huy lợi thế này, các doanh nghiệp phát triển đa dạng các sản phẩm tỏi. Đến nay, toàn tỉnh đã có 24 sản phẩm tỏi Lý Sơn và chế biến từ tỏi Lý Sơn được công nhận OCOP 3 - 5 sao.

Trong đó, Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Phú Sinh đã nỗ lực nâng tầm giá trị thương hiệu tỏi qua việc tiên phong thay đổi phương thức canh tác truyền thống, sang ứng dụng quy trình sản xuất nông nghiệp sạch không hóa chất, gắn với chế biến sâu. "Công ty có 5 sản phẩm tỏi và chế biến từ tỏi đạt OCOP 3 - 5 sao, trong đó sản phẩm tỏi Lý Sơn đạt OCOP 5 sao cấp quốc gia.

Nhờ đó, giá trị sản phẩm tỏi Lý Sơn ngày càng được nâng lên, tạo động lực để nông dân đặc khu Lý Sơn gắn bó và phát triển loại cây này theo hướng đa giá trị, nhằm nâng cao hiệu quả và thu nhập”, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Phú Sinh Nguyễn Văn Nhật bày tỏ.

Tỏi Lý Sơn và các sản phẩm được chế biến từ tỏi Lý Sơn của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Phú Sinh được trưng bày tại Hội chợ Mùa Thu năm 2025. Ảnh: ĐVCC

Tạo đà vươn xa

Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Môi trường, cốt lõi của chương trình OCOP là khơi dậy tiềm năng nội lực của cộng đồng địa phương, qua sự tiếp sức của tỉnh để phát triển các sản phẩm đặc trưng mang tính bản địa, tạo đà cho sản phẩm OCOP vươn xa.

Vì vậy, ngoài việc hỗ trợ 9/23 điểm giới thiệu và bán hàng OCOP, tỉnh tạo điều kiện để các chủ thể OCOP tham gia quảng bá, giới thiệu sản phẩm tại các hội chợ, triển lãm cấp tỉnh và khu vực. Những nỗ lực này giúp sản phẩm OCOP tiếp cận thị trường thuận lợi hơn, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh.

"Mỗi sản phẩm OCOP là thành quả từ sự kết tinh lao động của nông dân, khoa học công nghệ và bản sắc văn hóa địa phương. Do đó, chủ thể cần giữ gìn và đưa bản sắc văn hóa địa phương vào từng sản phẩm OCOP, nhằm định vị thương hiệu với thị trường. Các cơ quan chức năng cần khảo sát và phân loại các nhóm sản phẩm OCOP tương ứng với sức tiêu thụ trên thị trường, để định hướng đầu tư phát triển xứng tầm, trong đó ưu tiên những sản phẩm giàu bản sắc và có thế mạnh cạnh tranh”.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh TRẦN PHƯỚC HIỀN

Giám đốc Công ty CP Dược liệu Lâm Thịnh KonTum Hồ Thị Kim Oanh cho biết, nhờ sự hỗ trợ của tỉnh, các sản phẩm của công ty được trưng bày, giới thiệu tại Triển lãm Thành tựu đất nước (từ ngày 28/8 - 15/9/2025) và Hội chợ Mùa Thu năm 2025 (từ ngày 26/10 - 4/11/2025) tại Trung tâm Triển lãm Quốc gia Việt Nam. Đây không chỉ là cơ hội để sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dùng, mà còn tạo điều kiện giúp công ty tiếp cận và tìm kiếm đối tác đầu tư, phân phối.

Hiện nay, công ty đã xây dựng phương án, sẵn sàng vươn ra "biển lớn" qua việc liên kết phát triển vùng nguyên liệu ổn định, đảm bảo nhu cầu chế biến 10 tấn/năm. Đồng thời đầu tư xây dựng nhà xưởng có diện tích 1.000m2 gắn với công nghệ chế biến, bảo quản tiên tiến. Qua đó đảm bảo sản phẩm đáp ứng yêu cầu về truy xuất nguồn gốc xuất xứ, an toàn vệ sinh thực phẩm, góp phần gia tăng giá trị và sức cạnh tranh trên thị trường.

Sản phẩm được chế biến từ sâm dây Ngọc Linh của Công ty CP Dược liệu Lâm Thịnh KonTum dần khẳng định vị thế trên thị trường.

Sản phẩm OCOP 3 sao là trà sâm dây Ngọc Linh Lâm Thịnh được người tiêu dùng đánh giá cao, từng bước khẳng định vị thế trên thị trường. Hiện nay, công ty cũng đang hoàn chỉnh hồ sơ của 7 sản phẩm được chế biến từ sâm dây Ngọc Linh để tham gia đánh giá, phân hạng OCOP sắp đến.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường A Byot, chương trình OCOP không chỉ giúp nâng cao giá trị kinh tế của sản phẩm mà còn góp phần thay đổi tư duy sản xuất, từ “bán sản phẩm mình có” sang “sản xuất sản phẩm thị trường cần”, để từng bước hội nhập sâu hơn vào thị trường quốc tế.

Đây là tiền đề để phát triển OCOP thành thương hiệu có bản sắc riêng, hướng đến tầm quốc gia. Do đó, bên cạnh nỗ lực của chủ thể trong việc liên kết hình thành vùng sản xuất tập trung, Sở Nông nghiệp và Môi trường tham mưu tỉnh ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ rõ ràng, thiết thực. Qua đó tạo điều kiện để các chủ thể đầu tư máy móc, nhà xưởng, công nghệ bảo quản... đảm bảo sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng và truy xuất nguồn gốc.

Bài, ảnh: MỸ HOA