Sản xuất tế bào CAR-T điều trị ung thư máu: Mới chỉ là dự án đề tài nghiên cứu

Chiều 22.9, trao đổi với phóng viên Một Thế Giới xung quanh việc Bệnh viện Truyền máu huyết học TP.HCM thông tin đang chuẩn bị sản xuất tế bào CAR-T (Chimeric Antigen Receptor T-cell) điều trị ung thư máu, PGS-TS-BS Nguyễn Anh Dũng – Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM cho biết: Hiện Phòng nghiệp vụ y của Sở đang trao đổi, xác minh lại làm rõ các thông tin và sẽ có báo cáo với Bộ Y tế.

Bệnh viện Truyền máu huyết học TP.HCM, cơ sở 2 - Ảnh: BV

“Chúng tôi đang chờ Bệnh viện Truyền máu huyết học TP.HCM báo cáo chi tiết và giải trình cụ thể. Hiện nay Sở Y tế vẫn chưa nắm cụ thể thông tin như thế nào”, bác sĩ Dũng cho biết thêm.

Trong khi đó, trả lời phóng viên Một Thế Giới, TS-BS Phù Chí Dũng – Giám đốc Bệnh viện Truyền máu huyết học TP.HCM nhấn mạnh: Thông tin bệnh viện chuẩn bị sản xuất tế bào CAR-T điều trị ung thư máu thực ra chỉ mới là dự án đề tài nghiên cứu, còn phải xin đề tài cấp nhà nước.

“Chúng ta không nên làm người bệnh quá trông chờ, khi kết quả chưa có. Khi nào có thông tin mới bệnh viện sẽ thông báo”, bác sĩ Dũng nói.

Như vậy, mọi thứ chỉ dừng ở mức dự án đề tài nghiên cứu. Để triển khai thực sự, trước mắt đề tài đó phải được phê duyệt; kế đến Bệnh viện Truyền máu huyết học TP.HCM phải chuẩn bị đồng bộ từ cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm đạt chuẩn, hệ thống an toàn sinh học, cho tới đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên được đào tạo và cấp chứng nhận quốc tế.

Ngoài ra, bệnh viện cần sự hỗ trợ chặt chẽ từ chuyên gia nước ngoài, cũng như chính sách từ Bộ Y tế để phê duyệt, cấp phép, giám sát và quản lý quy trình sản xuất, thử nghiệm lâm sàng. Đó là chưa kể việc nghiên cứu và sản xuất CAR-T đòi hỏi ngân sách lớn, kéo dài nhiều năm.

Thực chất thông tin Bệnh viện Truyền máu huyết học TP.HCM chuẩn bị sản xuất tế bào CAR-T điều trị ung thư máu chỉ mới là dự án đề tài chưa được phê duyệt để nghiên cứu. Có thể thấy, thông tin về CAR-T vừa qua gây ra sự hiểu lầm rằng bệnh viện đã sẵn sàng sản xuất và điều trị, khiến nhiều bệnh nhân lạc quan quá mức.

Trước đó, tại Hội nghị Truyền máu - huyết học Việt Nam lần 8, Hội nghị Truyền máu - ghép - liệu pháp tế bào Việt Pháp mở rộng lần 8 và Hội nghị ghép tế bào gốc tủy xương và máu châu Á - Thái Bình Dương lần 30 tại TP.HCM, TS-BS Phù Chí Dũng - Giám đốc Bệnh viện Truyền máu huyết học TP.HCM thông tin bệnh viện đang chuẩn bị sản xuất tế bào CAR-T điều trị ung thư máu.

Theo bác sĩ Dũng, bệnh viện đã điều trị thành công một bé gái 12 tuổi, mắc bạch cầu cấp dòng lympho B - một dạng ung thư máu ác tính. Bệnh nhi này từng hóa trị nhưng nhanh chóng tái phát, rồi được ghép tủy nửa thuận hợp từ người cha nhưng bệnh vẫn tái diễn chỉ sau thời gian ngắn.

Sau khi được bác sĩ bệnh viện huyết học phối hợp đưa sang Đài Loan truyền tế bào miễn dịch, bé trở về nước tiếp tục điều trị duy trì hàng tháng và sống khỏe mạnh hơn một năm qua.

Bác sĩ Dũng cho biết liệu pháp CAR-T giúp tiêu diệt tế bào ung thư, giảm nguy cơ tái phát, kéo dài sự sống và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Tuy nhiên, chi phí ở nước ngoài rất cao, một ca có thể tốn hàng chục tỉ đồng.

Hiện Bệnh viện truyền máu huyết học TP.HCM đang tích cực chuẩn bị về cơ sở vật chất, đội ngũ nhân sự (bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên được cấp chứng nhận) và sự hỗ trợ của chuyên gia nước ngoài để tự sản xuất tế bào CAR-T tại Việt Nam.

Nếu tự sản xuất được tế bào CAR-T tại Việt Nam thì chi phí điều trị có thể giảm xuống khoảng 20 lần so với ra nước ngoài điều trị (xuống còn dưới 500 triệu đồng/ca bệnh).

Ngay sau đó, Cục Khoa học công nghệ và đào tạo (Bộ Y tế) đã có văn bản đề nghị Sở Y tế TP.HCM khẩn trương rà soát, kiểm tra các thông tin Bệnh viện Truyền máu - huyết học TP.HCM đã cung cấp cho cơ quan truyền thông về việc sử dụng liệu pháp CAR-T của bệnh nhân tại Việt Nam; cung cấp tính pháp lý của liệu pháp CAR-T cell bệnh nhân đã sử dụng (liệu pháp đã được cấp phép ứng dụng trong khám chữa bệnh hay chưa?); các phác đồ, quy trình tại bệnh viện đối với bệnh nhân sử dụng liệu pháp CAR-T; rà soát quy chế kiểm soát, phê duyệt nội dung cung cấp thông tin cho cơ quan truyền thông về liệu pháp CAR-T của bệnh viện, đảm bảo thông tin đầy đủ, chính xác; đồng thời báo cáo về Cục Khoa học công nghệ và đào tạo trước ngày 25.9.2025.

Theo Cục Khoa học công nghệ và đào tạo, việc ứng dụng tế bào và các sản phẩm từ tế bào, trong đó có tế bào gốc trong phòng và điều trị bệnh cần có bằng chứng khoa học về tính an toàn và hiệu quả của phương pháp, tuân thủ quy định pháp luật.

Hồ Quang